Je bankrekening uitlenen? Dit zijn de gevaren
Regelmatig hoor je in het nieuws dat door de politie verschillende geldezels zijn opgepakt. Uit onderzoek van het EenVandaag opiniepanel blijkt dat 56% niet weet wat een geldezel is. Radar zocht het voor je uit.
Criminelen worden steeds inventiever om te zorgen dat ze uit het zicht blijven van politie en justitie. Een van die manieren is om gebruik te maken van zogenaamde geldezels. Geldezels zijn vaak jongeren of financieel kwetsbare mensen die tegen een relatief bescheiden betaling hun bankrekening ‘uitlenen’. De fraudeur laat het illegale geld storten op de rekening van de geldezel om het bedrag wit te wassen. Zo blijft hij of zij buiten beeld.
Hoe word je geldezel?
Criminelen benaderen hun ‘beoogde’ geldezel op verschillende manieren, zo blijkt uit onderzoek van Rutger Leukfeldt gepubliceerd in 2020. De slachtoffers worden aangesproken via online vacatures en op social media zoals Instagram, WhatsApp en Facebook. Daarnaast worden ze ook direct op straat, school, de vereniging of tijdens het uitgaan benaderd. Soms stellen mensen zichzelf beschikbaar bij de oplichters.
Als je wordt aangesproken vragen fraudeurs of ze even geld op je rekening mogen zetten en willen dat je er één van de volgende dingen meedoet:
- het bedrag zelf pinnen of je bankpas afgeven zodat hij/zij dit kan doen;
- het bedrag doorboeken naar een andere (buitenlandse) rekening;
- het bedrag doorsluizen naar een crypto-platform.
Geldezels zijn strafbaar
Het gaat dus om witwassen. In de wet staat dat je schuldig bent aan witwassen als je geld ontvangt, bezit of gebruikt dat illegaal is verkregen en als jij had kunnen vermoeden of weten dat het geld afkomstig was uit een misdrijf. Een geldezel maakt zich hier dus schuldig aan.
‘Iedereen kan een geldezel zijn, maar jongeren zijn hier gevoeliger voor’, vertelt Thomas Aling werkzaam bij de Landelijke Eenheid van de politie. Ze worden verleid door het snel verdiend geld en zijn zich vaak niet bewust van de risico’s.
Aling vertelt dat de pakkans honderd procent is. ‘Je rekeningnummer is altijd traceerbaar dus als het een onderzoek wordt van de politie, dan trek jij aan het kortste eind en ben jij de verdachte.’
Straffen van witwassen
Als geldezel hangen er straffen boven je hoofd waarvan sommige je levenslang blijven achtervolgen.
- Je moet het witgewassen geld terugbetalen, waardoor je een forse schuld kan oplopen.
- Je krijgt een taakstraf.
- Ook heb je een strafblad waardoor je geen Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) kunt krijgen. Sommige studies vallen daardoor af en het bemoeilijkt de kans op een baan.
Ook als je niet wist dat je deelnam aan het witwassen van geld, ben je in eerst instantie strafbaar. ‘Het is aan de rechter hoe die met de zaak omgaat,’ zegt Aling.
Maatregelen van banken
Banken kunnen zelf ook maatregelen treffen. Ze kunnen je opnemen in een verwijzingsregister. Volgens de woordvoerder van de Nationaal Vereniging van Banken (NVB) is dit register bedoeld voor banken om elkaar te waarschuwen. Je kunt voor maximaal acht jaar in dit register worden opgenomen. Hierdoor kun je alleen nog beschikken over een basisrekening en geen gebruik maken van andere financiële diensten van banken. Wel kijken banken altijd naar de feiten en verzachtende omstandigheden. ‘Zo helpt het als een geldezel eerlijk is over hoe hij/zij betrokken is geraakt en informatie over de opdrachtgever geeft.’
Logisch advies
De NVB adviseert om nooit je pas, pincode of bankrekening uit te lenen. Wanneer je denkt geronseld te worden als geldezel, is het belangrijk om er niet op in te gaan en melding te maken bij de politie. Dit klinkt wellicht logisch, toch gaan er regelmatig mensen de mist in.
