Waarom ligt er nog altijd geen kweekvlees op ons bord?
‘Kweekvlees is hard op weg naar uw bord’, zo kopte de Volkskrant in 2018. Intussen zijn we vijf jaar verder en is de uitvinding nog altijd niet te koop in Nederland. Waarom duurt het zo lang? Radar zoekt het uit.
Strenge eisen in Europa
Kweekvlees is kunstmatig, maar wel echt vlees. Het product wordt in een laboratorium gekweekt op basis van stamcellen van dieren. Omdat het product veel minder impact heeft op het milieu en het dierenwelzijn, zou het een duurzaam alternatief voor vlees moeten worden. Het product in de schappen krijgen, gaat echter nog niet van harte.
Hoofdrolspeler in dit verhaal is de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid, de EFSA. Deze autoriteit moet de verkoop van kweekvlees namelijk goedkeuren, maar Europa stelt daarvoor strenge eisen. Nederlandse regelgeving staat het eten van kweekvlees dan ook nog niet toe.
Nederlandse startup naar Singapore
In Azië gaat de ontwikkeling harder. Het fabrieksvlees ligt daar ook nog niet in de supermarkten, maar als het aan DSM-topman Dimitri de Vreeze ligt, is dit over een jaar wel het geval. Het bedrijf - dat zich focust op gezondheid en voeding - heeft een half miljard euro geïnvesteerd in de Biotech Campus Delft. Die innovatiecampus focust zich met de Nederlandse startup ‘Meatable’ op de ontwikkeling van kweekvlees.
Maar die Nederlandse startup richt zijn pijlen dus op Azië. Singapore, om precies te zijn. ‘Logisch’, zo stelt Ceel Elemans, sector banker food van de ING, bij het ANP. “In Singapore is de verkoop van kweekvlees wél toegestaan.”
Sneller vergunning voor kweekvlees in Azië
In Singapore is het verkrijgen van een vergunning namelijk een stuk makkelijker dan in Nederland. De EFSA ziet kweekvlees als ‘novel food’: een label voor voedingsmiddelen en ingrediënten die niet eerder binnen de Europese Unie als voeding zijn verkocht. “In Singapore vindt geen novel food-toetsing plaats”, zegt Elemans. “Daar geldt een andere beoordeling.”
Concreet houdt dat in dat goedkeuring in Europa naar verwachting 'twee tot vier jaar' duurt, zo legt Krijn de Nood, directeur bij Meatable, uit. Hij sprak in oktober 2022 bij RTL Nieuws de verwachting uit dat de vergunning in Singapore ‘ongeveer een jaar duurt’.
Hoge productiekosten
Er wachten echter nog meer hindernissen voor kweekvlees. Als fabrieksvlees eindelijk een vergunning krijgt en in Nederland is toegestaan, “moeten de productiekosten omlaag”, legt Elemans uit. Dit om het product concurrerend te laten zijn met gangbare vleesproducten of vleesvervangers in de schappen. “Opschaling is dan een noodzaak.”
Wanneer kweekvlees in Nederland?
Maar wanneer is de duurzame vervanger dan in Nederland te koop? In maart 2023 vertelde de EFSA aan Business Insider dat fabrieksvlees nog minstens anderhalf jaar op zich laat wachten in Europa. Maar dat is in het beste geval. Het bedrijf dat de beste papieren heeft om op de Europese markt te geraken, is Mosa Meat. Dat bedrijf hoopt eind 2025 de markt op te gaan. Eén ding is zeker: kweekvlees is voorlopig nog niet in Nederland te krijgen.
Bronnen: ANP, RTL Nieuws, Business Insider, DSM, De Limburger, Foodpro-network, kweekvleesinfo, de Volkskrant, Mosa Meat, Meatable