Steeds meer gevallen van schurft in Nederland: zo herken je de besmettelijke huidaandoening
Er lijkt een stijgende lijn te zijn in het aantal gevallen van schurft in Nederland. Dat meldt het Nivel, een publiek kennisinstituut dat onderzoek doet naar de gezondsheidszorg. Maar wat is schurft eigenlijk? En hoe herken je het?
Het Nivel verzamelt gegevens van huisartsen. Elk jaar wordt er een analyse gemaakt van hoeveel mensen een bepaalde ziekte hebben gehad.
Wat is schurft?
Maar wat is schurft eigenlijk? 'Schurft is een besmettelijke huidaandoening die wordt veroorzaakt door de schurftmijt. Dit is een klein beestje dat niet met blote oog te zien is', zo staat vermeldt op de website van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). De mijt graaft oppervlakkige gangetjes in de huid, waar ze vervolgens haar eitjes legt. Schurft wordt ook wel scabiës genoemd.
Stijgende trend
Het Nivel ziet dus een stijgende trend in het aantal gevallen van schurft. Het is al zo sinds een aantal jaren. 'De cijfers op jaarbasis zijn onze precieze cijfers, maar we kijken ook wekelijks naar de gegevens van huisartsen. En daarin kun je heel goed zien of er plotselinge veranderingen zijn. We zien nu dat het wel heel erg omhooggaat, maar we kunnen deze cijfers niet zomaar optellen omdat mensen ook meerdere keren naar de huisarts kunnen gaan voor dezelfde klachten', vertelt Mariëtte Hooiveld, projectleider surveillance. Desalniettemin ziet ze wel een trend op korte termijn.
Reactie RIVM
Het RIVM herkent zich niet in het beeld dat er in het AD is geschetst over een 'explosieve stijging'. 'De trend lijkt te stijgen op basis van informatie die we van de GGD binnenkrijgen, maar dat is al een aantal jaren gaande.' Het RIVM houdt zelf geen cijfers bij, omdat schurft geen meldingsplichtige ziekte is. Wel ligt er een plan bij de Landelijke Coördinatie Infectieziektebestrijding (LCI) om te kijken of de richtlijnen nog up-to-date zijn. 'Maar is nu geen urgentie. Het is voorbarig om te zeggen dat er iets ergs aan hand is', aldus een woordvoerder.
Het RIVM geeft advies over risico's voor de volksgezondheid, inclusief het up-to-date houden van de richtlijnen. De GGD houdt zich vervolgens bezig met bestrijding.
Leeftijdsgroepen en regio’s
De cijfers zijn het hoogst in de leeftijdsgroep 15 tot en met 24 jaar (45 gevallen per 100.000 inwoners), vertelt Hooiveld. Als het op de regio aankomt, komen de meeste gevallen voor in Groningen, Drenthe en Rotterdam-Rijnmond. In week 46 betrof het 14 op de 100.000 mensen in Nederland, maar dat zijn slechts de mensen die zich echt hebben gemeld bij de huisarts.
Heiman Wertheim, hoogleraar klinische microbiologie van het Radboudumc in Nijmegen, bevestigt dat schurft de afgelopen jaren vaker voorkomt onder jongeren. 'Het komt veel voor onder studenten. Je ziet clusters in studentenhuizen, waar jongeren dicht op elkaar leven en kleding delen.' Het kan zich verspreiden via huid-op-huidcontact.
Aanpak
Nu er een trend is waargenomen, is het volgens hem zaak dat er een goede aanpak komt. 'De cijfers laten alleen een trend om hoog zien. De infectieziektenbestrijding is aan zet dit integraal met huisartsen op te pakken.'
Ik kan me voorstellen dat er door corona even andere belangen zijn, maar dit gaat niet goedHeiman Wertheim, hoogleraar klinische microbiologie van het Radboudumc
'Niet erger maken dan dat het is, maar wel vervelend'
Wertheim: 'Er moet een systematische aanpak komen. Er is al een schurftwerkgroep en ik kan me voorstellen dat er door corona even andere belangen zijn, maar dit gaat niet goed. Jongeren en studenten moeten veel meer bewust worden gemaakt via informatiecampagnes en worden begeleid als een uitbraak zich voordoet, zodat het zich niet blijft verspreiden. We moeten het niet erger maken dan dat het is, maar het is wel iets vervelends wat beter gecoördineerd kan worden.'
Klachten
Schurft is erg besmettelijk. Een van de meestvoorkomende klachten is jeuk. Je krijgt hier last van door een allergische reactie op de mijt. De jeuk kan toenemen als het warm is, maar ook 's nachts.
Er kunnen eveneens blaasjes en rode bultjes ontstaan op de huid, vaak tussen de vingers, polsen en voeten. De gangetjes die de schurftmijt heeft gegraven in de huid kunnen tevens zichtbaar zijn als een rode streepjes. Kinderen tot vier jaar kunnen ook klachten krijgen op de hoofdhuid.
Hoe behandel je schurft?
Schurft gaat niet vanzelf over, maar het is wel goed te behandelen met een speciale crème (permetrine). De huidaandoening kan op voorschrift van de huisarts ook worden behandeld met ivermectinepillen. Je kunt hier meer lezen over de behandeling van schurft.
