STAP-budget vooral naar commerciële opleiders: 1 op de 3 studenten is ontevreden
1 november is het weer zover: voor de vijfde keer dit jaar kunnen werkenden meedingen naar het STAP-budget voor een opleiding of cursus. De subsidie van maximaal 1000 euro is bedoeld om je positie op de arbeidsmarkt te verbeteren, en bestaat bijna een jaar. Maar hoe toegankelijk is deze geldpot eigenlijk, en naar wie gaat dit gemeenschapsgeld? Commerciële partijen voeren de boventoon, en niet alle studenten zijn even tevreden over de scholing die ze krijgen.
Op 1 maart dit jaar ging de eerste subsidieronde open, en binnen drie dagen was de geldpot leeg. In mei duurde dit twee dagen, en tijdens de derde en vierde rondes in juli en september duurde het krap drie uur voor het subsidiegeld op was.
Kritiek van FNV
FNV heeft kritiek op deze vorm van geld verdelen, en noemt het een loterij. Ook de publieke onderwijsinstellingen vinden het jammer dat het opleidingsgeld middels een op-is-op-model wordt verdeeld. Theo Bastiaens, rector magnificus van de Open Universiteit, noemt het een tombola die niets doet voor zijn doelgroep.
Veel commercieel aanbod, veel ontevredenheid
Radar deed een enquête over STAP, die door ruim 6400 mensen is ingevuld. Van hen hebben bijna 1000 mensen een STAP-budget weten te bemachtigen. Uit hun antwoorden blijkt dat een grote meerderheid bij een commerciële opleider terechtkomt. Slechts 7 procent zit bij een publieke opleider, zoals een mbo, hbo of universiteit.
Hoewel de private opleiders de mbo's, hbo's en universiteiten rechts inhalen, bieden zij soms ondermaatse materialen, rekenen ze onverwachte kosten, en gebruiken sommigen bijzondere belastingconstructies. Ruim 1 op de 3 cursisten is niet geheel tevreden.
Bekijk alle resultaten van het onderzoek, waarin een hoop heftige quotes naar voren komen over opleidingen die opeens duurder worden, onverwachte kosten achteraf en zelfs iemand die het certificaat al toegestuurd krijgt, terwijl de opleiding nog niet is afgerond:
'Schaamteloos dit misbruik van overheidsgeld'
Korte cursussen met winstoogmerk
Kortdurende cursussen krijgen nu voorrang op meerjarige opleidingen, die amper of zelfs helemaal niet in de lijst van opleidingen via STAP te vinden zijn. Die eerstgenoemde zijn vooral bij de private spelers te vinden.
Er zijn ook opleiders die meer studenten binnenhalen dan ze op dat moment aan lijken te kunnen. Zo wordt een lesdag afgezegd en maanden doorgeschoven, waardoor mensen lang moeten wachten en bovendien bang zijn dat ze zelf voor het STAP-budget opdraaien. Een opleiding moet namelijk binnen bepaalde tijd gestart worden.
Commerciële opleiders bieden overigens wel degelijk goede opleidingen aan, benadrukt FNV, maar er zitten ook cursussen en workshops bij die volgens hen niet goed genoeg zijn, en waar vooral een winstoogmerk aan zit. Radar ontving van meerdere kijkers berichten over achterhaalde lesstof en gebrekkig examenmateriaal.
Verborgen kosten en bijzondere btw-regelingen
Via de enquête van Radar kwamen onder meer klachten binnen over verborgen kosten. Deze komen onverwacht, en worden ofwel bij de student ofwel bij het UWV neergelegd. Vaak is onduidelijk waarvoor extra moet worden betaald.
Ook blijkt dat sommige commerciële opleiders precies dezelfde opleiding aanbieden onder twee btw-tarieven: 0 procent of 21 procent btw. Dat kunnen ze doen door twee losse bv’s te registreren. De mensen die 0 procent btw kiezen, moeten wel 10 procent bijbetalen: een zogenaamd btw-vrij tarief. Hiermee compenseert de student de opleider, omdat btw gunstig is om zelf ook belasting af te kunnen trekken.
Het bovenstaande is toegestaan, maar fiscalist Cor Overduin is kritisch. Dat zo’n btw-constructie door opleiders ook wordt gebruikt bij het aanbod via STAP, vindt hij onwenselijk.
Het UWV herkent de btw-constructie vooralsnog niet, maar laat wel weten dat inmiddels is opgemerkt dat een aantal opleiders aangesloten is met twee KVK-nummers.
Kamervragen en ruim 3000 geschrapte opleidingen
Er zijn al veel kamervragen gesteld over de invulling en uitvoering van het STAP-budget. Zowel politici, publieke opleiders als een organisatie als FNV vinden dat er op dit moment te veel aanbod in de lijst komt zonder dat er vooraf naar relevantie voor de arbeidsmarkt wordt gekeken.
Het ministerie geeft aan dat opleiders eerst alleen worden gecheckt op een keurmerk. Achteraf worden signalen vanuit de media en andere bronnen gecheckt, en kunnen er vervolgens eventueel partijen worden verwijderd.
In september werd bekend dat er inmiddels zo’n 3000 opleidingen waren geschrapt uit het aanbod, omdat er niet werd voldaan aan de eisen. Inmiddels liggen opnieuw 250 opleiders en opleidingen onder de loep, omdat ook hier signalen over zijn binnengekomen bij het ministerie.
Reacties UWV en Ministerie van SZW
Naar aanleiding van het Radar-item en vragen per mail, hebben we reacties gekregen van zowel het UWV, het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, het ICM en de Salta Group.
