Mentale problemen te lijf gaan door therapie met psychedelica?
'Paddo als medicijn tegen mentale problemen? Het kan, blijkt uit onderzoek', kopte Metro begin januari. De afgelopen jaren is er veel onderzoek gedaan naar de medicinale werking van verschillende psychedelica. Maar klopt het dat de werkzame stof uit een paddenstoel met hallucinerende werking ingezet kan worden bij de behandeling van mensen met psychische problemen?
Radar sprak hierover met psychiater en hoogleraar Robert Schoevers, die zelf ook onderzoekt doet naar het inzetten van middelen zoals ketamine en psilocybine in de geestelijke gezondheidszorg. Deze middelen genieten ook in het feestcircuit behoorlijk wat populariteit.
Focus van het onderzoek
Het nieuwsbericht van Metro is gebaseerd op een onderzoek van het Britse onderzoeksinstituut voor Psychiatrie, Psychologie en Neurowetenschappen (LoPPN) van het King's College in Londen. De resultaten kwamen naar buiten in het wetenschappelijke tijdschrift The Journal of Psychopharmacology.
De studie onderzocht de veiligheid van het toedienen van psilocybine (in tabletvorm) aan gezonde mensen. Psilocybine is een stof die in een paddo zit, die zorgt voor een verandering op het gebied van emotie, cognitie, perceptie en bewustzijn. De onderzoeksresultaten zijn positief: de deelnemers konden de toegediende hoeveelheden psilocybine goed verdragen en er zijn geen nadelige korte- of langetermijneffecten gevonden.
Het inzetten van psilocybine
Psilocybine zou voor meerdere mentale problemen een positieve werking kunnen hebben: voor depressie, angst- of dwangstoornis, verslaving en bijvoorbeeld een posttraumatische stressstoornis. Schoevers legt uit dat de bewustzijnstoestand van een patiënt enorm verandert tijdens een therapeutische sessie onder invloed van psilocybine.
'In die sessie kunnen de dingen waar je mee worstelt in alle heftigheid naar voren komen,' zegt hij. Een goede voorbereiding voor aanvang van die sessie is dan ook heel belangrijk: 'De patiënt moet vooraf worden gescreend op of hij de behandeling aan zal kunnen. Als dat het geval blijkt, moeten de problemen zorgvuldig in kaart worden gebracht.'
Hierna volgen meerdere gesprekken, zogeheten reïntegratiesessies. Hierin kijkt de patiënt samen met de behandelaar naar wat hij is tegengekomen toen hij onder invloed was. 'Het idee is dat de patiënt vanuit daar verder kan om aan zijn problematiek te werken.'
Noodzakelijke stap in ontwikkeling
Dat klinkt goed en hoopgevend, maar is het middel dan ook klaar om ingezet te worden? 'Nee', zegt Schoevers. 'Dit nieuwe onderzoek richtte zich op de veiligheid van het middel bij gezonde proefpersonen, niet bij personen met psychische klachten.' Dit neemt volgens hem niet weg dat het wel een belangrijke en noodzakelijke stap is in de ontwikkeling van psilocybine als geneesmiddel.
Ander onderzoek heeft zich wel al geconcentreerd op het toedienen van de stof bij patiënten, maar dat onderzoek gaf veel discussie; het aantal deelnemers was te klein en de resultaten waren niet significant. 'Om het middel uiteindelijk te mogen toepassen, moet er nog een flinke reeks aan onderzoeken worden gedaan om de effectiviteit in verschillende patiëntengroepen aan te tonen.'
Recreatief gebruik en medische toepassing: spanningsveld
Er valt dus mogelijk winst te behalen met het toepassen van psychedelica in de geestelijke gezondheidszorg. 'Het gevaarlijke is wel dat het gebruik ervan ook helemaal mis kan gaan. Dat willen we natuurlijk voorkomen.'
Schoevers geeft aan dat hij en zijn collega's het daarom belangrijk vinden aandacht te vragen voor een groot landelijk onderzoeksprogramma. De drugs zijn vaak beperkt verkrijgbaar, wat het onderzoek belemmert. 'Tegelijkertijd kun je iets pas breder uitzetten als je er voldoende studie naar hebt gedaan. Dat is een spanningsveld.' In januari zat Schoevers aan tafel bij Nieuwsuur om het manifest toe te lichten.
