Uit de enquête blijkt dat veel mensen de keuring inhoudelijk vinden tegenvallen. Ze hebben onder andere het idee dat de arts zich helemaal niet heeft voorbereid. Zo worden er vragen gesteld terwijl het antwoord in het patiëntendossier staat (47 procent) of weet de arts niet waar iemand voor komt (26 procent). 60 procent vindt het in rekening gebrachte bedrag te hoog in verhouding tot de inhoud van de keuring. De volledige resultaten van de enquête vind je in dit artikel.

Wat kost een medische keuring voor je rijbewijs?

Wat zijn de regels precies? Voor een Gezondheidsverklaring, die je downloadt van de site van het CBR, betaal je 41,50 euro. Dat bedrag is voor iedereen hetzelfde. Vervolgens stuurt het CBR je door naar een keuringsarts of kies je er eentje die is aangesloten bij het CBR. Een lijst vind je op hun site. De keuringsarts kan bijvoorbeeld een neuroloog zijn, een internist of andere specialist, afhankelijk van je aandoening. De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) stelt de tarieven op, die jaarlijks worden aangepast. Dit zijn de tarieven waar een keuringsarts zich aan moet houden.

Zo kan het bedrag oplopen vanaf het basistarief

Er is een basistarief van 114,14 euro inclusief btw. Dit bedrag mag worden gerekend voor maximaal 15 minuten directe tijd - de duur van de keuring - en 15 minuten indirecte tijd - tijd om voor te bereiden of af te ronden na de keuring. Voor elk kwartier dat de keuring langer duurt - indirect of direct - mag er een toeslag worden opgeteld bij de rekening. Die bedraagt in 2022 maximaal 57,05 euro inclusief btw. Bij één toeslag betaal je dit jaar dus 171,19 euro, twee toeslagen komen op een totaal van 228,24 euro, enzovoort.

Als je goedgekeurd bent, kun je een rijbewijs aanvragen. Dat kost bij de meeste gemeentes rond de 41 euro. Onder de streep ben je dus ruim 196 euro kwijt, mits je keuring niet langer duurt dan een kwartier indirecte en een kwartier directe tijd. Een flink bedrag, zeker voor mensen die om de paar jaar opnieuw deze stappen moeten doorlopen.

Keuringsinstituten brengen meer in rekening

Er is echter nog iets aan de hand. Verschillende mensen uit onze enquête blijken al voorafgaand aan de keuring een rekening te hebben gekregen, waarin bovendien al toeslagen waren verrekend. Dat is dus nog voordat er duidelijk is hoe lang de keuring en de voorbereiding erop zal duren. Dat mag niet. Het probleem is alleen dat veel mensen dit niet weten.

Extra tijd gerekend op de factuur, vóór je keuring

Voordat de keuring heeft plaatsgevonden, is logischerwijs nog niet bekend hoeveel tijd de arts kwijt zal zijn. Het is dan ook niet gebruikelijk dat je vooraf al een rekening krijgt waar toeslagen in verwerkt zitten. De rekening hoort sowieso pas achteraf te komen, aldus toezichthouder NZa: ‘[...] u bent niet verplicht om uw rijbewijskeuring van tevoren te betalen. U betaalt de rijbewijskeuring wanneer de keuring daadwerkelijk heeft plaatsgevonden.’ Daar houden de instituten zich niet allemaal aan.

Wij doken in de rekeningen van een aantal keuringsinstanties. Zoals gezegd is het basistarief voor een keuring zo’n 114 euro, en komt er per extra 15 minuten een toeslag van 55 euro bij. Op de rekeningen die wij checken, zien we dat er soms standaard twee of drie keer een toeslag wordt gerekend. En dat voorafgaand aan de keuring.

Waarschuwing voor keuringsinstanties heeft niet geholpen

De NZa houdt toezicht op medische keuringsinstanties. Onder meer Rijbewijsbelang.nl is in 2019 al op de vingers getikt vanwege het in rekening brengen van te hoge tarieven. Als wij ze nu bellen, blijkt dat het bedrijf standaard nog steeds hoge bedragen vraagt. En dat zien we ook in een factuur die we krijgen toegestuurd van iemand die onze enquête heeft ingevuld.

We vragen Rijbewijsbelang.nl om een reactie. Het bedrijf zegt dat het eerlijk handelt en open is over de toeslagen. ‘Wanneer blijkt dat minder tijd is besteed aan het onderzoek dan wordt de klant het teveel betaalde altijd terugbetaald’, staat in een schriftelijke reactie, die hier te lezen valt.

MKIN brengt ook standaard extra geld in rekening

Ook een van de grootste spelers in Nederland, met locaties door het hele land, brengt vooraf toeslagen in rekening: het Medisch Keuringsinstituut Nederland (MKIN).

We vragen aan MKIN-directeur Steef van 't Pad Bosch waarom zijn bedrijf dit doet én waarom alles voor de keuring betaald moet worden. De NZa zegt namelijk dat dat niet hoeft, en dat toeslagen pas achteraf in rekening mogen worden gebracht. Van 't Pad Bosch stelt dat ze willen voorkomen dat mensen niet betalen als ze het niet eens zijn met de uitkomst. Hij zegt wel met de NZa in gesprek te zijn. De Nederlandse Zorgautoriteit laat desgevraagd weten dat het MKIN op zondag 30 januari een mail heeft gestuurd.

Veel mensen hebben door het MKIN te veel betaald, en hebben dit nooit terug ontvangen. Dit omdat zij veelal denken dat de bedragen wel zullen kloppen als het CBR ze naar zo’n partij heeft doorverwezen. Keuringsinstituut MKIN blijft nog altijd de verantwoordelijkheid bij de gekeurden leggen als het gaat om terugkrijgen van een teveel aan toeslagen.

Gesprekken met verantwoordelijke partijen

Hoe kan het dat verschillende keuringsinstituten hiermee wegkomen? Zelfs een partij die al in 2019 door de toezichthouder werd gewaarschuwd? We hebben er nog geen antwoord op kunnen krijgen. Het ministerie, de NZa en het CBR zijn in gesprek, en maken in maart bekend wat de uitkomsten van die gesprekken zijn.