Om uit te zoeken hoeveel medicijnen en hulpmiddelen worden verspild, verstuurde Radar een enquête onder ruim 31.000 mensen. Maar liefst 84 procent geeft aan weleens middelen in huis te hebben gehad die ze niet meer gebruiken, 53 procent heeft op dit moment ongebruikte medicijnen in huis. 

Hoe komt dat? Soms wordt een hoeveelheid medicijnen voorgeschreven waarvan vooraf al bekend is dat het onnodig veel is. Bij ruim een kwart (26%) van onze ondervraagden is dit het geval.

Terugbrengen naar apotheek

Ook al breng je ze terug naar de apotheek, deze medicijnen kunnen niet meer hergebruikt worden. Toch is het belangrijk dat de medicijnen worden teruggebracht en niet worden weggegooid of door het toilet worden gespoeld. Dan krijg je namelijk medicijnresten in water, een ander probleem waar Radar eerder ook aandacht aan besteedde.

De Coalitie Duurzame Farmacie (KNMP, VIG Bogin, Neprofarm) vraagt ook aandacht voor medicijnresten in water door de Week van Ons Water te organiseren (10-25 oktober) waarin ze alle Nederlanders oproepen om hun ongebruikte medicijnen in te leveren bij hun apotheek.

Uit een pilot inzamelweek bij openbaar apotheken in Zoetermeer en Noord-Nederland bleek dat er in een week tijd meer dan 400 kilogram aan medicijnresten extra werd ingeleverd.

Hoge kosten

Volgens Charlotte Bekker, die onderzoek doet naar medicijnverspilling in het Radboudumc, lopen de kosten van verspilling hoog op. We gooien in Nederland jaarlijks voor minimaal 100 miljoen euro aan ongebruikte medicijnen weg:

'Het is het topje van de ijsberg. Veel patiënten brengen de medicatie niet terug naar de apotheek, dus dat hebben we niet kunnen meten. We weten niet wat patiënten eigenlijk door de wc spoelden of bij het afval gooien. We hebben ook niet gekeken wat er wordt verspild in een verzorgingstehuis in een ziekenhuis, dus dit aantal is veel groter.'

Op maat voorschrijven

Volgens apothekersorganisatie KNMP is hergebruik niet de oplossing, maar zou er meer op maat moeten worden voorgeschreven waarbij er kleinere hoeveelheden worden meegeven. 

In de Brief van de Kamer 5 juli 2019 geeft de toenmalige minister Bruins aan dat de logistieke kosten van inname en heruitgifte niet opwegen tegen de mogelijke besparingen in euro. De meeste medicijnen, zo’n 70 procent, zijn spotgoedkoop:

'Heruitgifte blijkt in de praktijk weerbarstig, omdat medicijnen goed gecontroleerde producten zijn waarvoor de nodige kwaliteitseisen gelden. Het opnieuw uitgeven van medicijnen is dus niet zomaar mogelijk.

Bovendien zijn de kosten van de overgebleven medicijnen in 70 procent van de gevallen minder dan circa 2,50 euro per patiënt per maand. De logistieke kosten voor het organiseren van de inname en heruitgifte wegen dan niet op tegen de mogelijke besparingen die dit in euro’s oplevert. Bij dure medicijnen ligt dit anders.'

Lees alle Testpaneluitslagen omtrent medicijnverspilling van Radar hier: