Makelaars schenden erecode – Reacties van VVD, CDA, PvdA en SP

Tweede Kamerlid Daniel Koerhuis, VVD

'We zien dat makelaars vriendjespolitiek bedrijven dat is onacceptabel. Dat aan- en verkoopmakelaars elkaar huizen toeschuiven dat moeten we aanpakken. Als we zien dat het niet genoeg is dat de NVM het aanpakt of dat makelaars onafhankelijk verder dan moet de minister misschien komen met onafhankelijk tuchtrecht. Dat ze niet alleen de NVM kunnen worden uitgezet, maar ook hun beroep. Ik wil bij de minister aandringen ook naar aanleiding van deze uitzending op onafhankelijk tuchtrecht voor makelaars.'

Tweede Kamerlid Henk Nijboer, PvdA

'Goed dat Radar hier aandacht aan besteedt. In de Kamer maak ik me al tijden sterk om het biedingsproces eerlijker en de consumentenbescherming beter te maken. Maar je ziet dat de misstanden eerder groter dan kleiner worden, omdat de minister niet wil ingrijpen. Het blijft bij vrijblijvende gesprekken met de branche. Dat zet geen zoden aan de dijk. Ook organiseerde ik op 1 juli een rondetafelgesprek met makelaars, wetenschappers en ondernemers over de (in)transparantie bij het bieden.

Overigens hangt de toegang tot nieuwbouwprojecten helemaal van vriendjespolitiek in elkaar. Ook daar diende ik al eerder een motie over in. De minister erkende ook dat daar problemen mee zijn.

De misstanden door makelaars bij het kopen van huizen nemen toe. Makelaars spelen steeds vaker onder één dak, waardoor kopers er niet tussen komen of veel te hoge prijzen moeten betalen. Bieden gebeurt vaak niet eerlijk. Dat is tegen de eigen gedragscode en dupeert mensen. Nu de markt zo krap is, speelt dat steeds meer.

Het afzien van een bouwtechnische keuring en financieel voorbehoud is standaard opgenomen in koopcontracten, maar in de praktijk een dode letter. Dit kan ertoe leiden dat mensen een kat in de zak kopen. Een huis kopen is de grootste financiële beslissing in het leven. In plaats van mensen op te jagen om onverstandige besluiten te nemen, zoals ook uit jullie voorbeeld blijkt, zouden makelaars mensen juist moeten adviseren het hoofd koel te houden. En voorkomen dat mensen teveel risico’s en hooi op de vork nemen.

Het biedsysteem op huizen is één grote janboel. Vaak is niet duidelijk welk systeem wordt gehanteerd. Makelaars spelen elkaar huizen toe via hun interne systeem voordat het op funda komt, zonder dat iedereen een gelijke kans kreeg een huis te bezichtigen of erop te bieden. En ook komt het voor dat makelaars als de bieding is gesloten alsnog laten overbieden of een bevriende makelaar inseinen. De PvdA wil dat strafbaar stellen, want dit zijn oneerlijke praktijken. Ook makelaars erkennen overigens dat dit gebeurt (zie rondetafelgesprek). Hoogleraren stellen dat dit maatschappelijk schadelijk is, voor zowel koper als verkoper (zie rondetafelgesprek).

De PvdA wil dat de minister ingrijpt. Allereerst moeten biedingen altijd eerlijk verlopen. Informatie doorspelen of na sluiting van biedtermijnen biedingen accepteren moet worden verboden. Ook wil de PvdA dat bouwtechnische keuringen en het voorbehoud van financiering niet meer als concurrerende voorwaarde wordt gebruikt. Standaard moet er ruimte voor zijn gedegen bouwtechnisch onderzoek te doen en de financiering rond te krijgen. Tot slot het verdienmodel van makelaars. Ook dat moet transparanter en eerlijker, zodat courtages redelijk blijven en ze niet profiteren van een huis dat niet fair is geprijsd.'

Tweede Kamerlid Pieter Heerma, CDA

CDA-woordvoerder volkshuisvesting Pieter Heerma wil dat demissionair minister Ollongren van Binnenlandse Zaken maatregelen neemt om het koop- en verkoopproces van huizen eerlijker te laten verlopen. Hij heeft eerder Kamervragen gesteld naar aanleiding van het nieuws dat Vereniging Eigen Huis (VEH) wordt overspoeld met klachten over sjoemelende makelaars.

Heerma: 'De schaarste op de woningmarkt brengt kennelijk het slechtste in sommige makelaars naar boven, waar de kopers de dupe van worden en de markt nog slechter van gaat functioneren. Er is meer transparantie en handhaving op dit soort misstanden nodig. Dat is eerlijker voor kopers, maar ook voor verkopers.'

Het CDA stelt daarom voor om duidelijke kaders te stellen voor wat wel en niet toegestaan is binnen het (ver-)koopproces van een woning. Verder moet een onderzoek meer duidelijkheid geven over de vraag welke extra maatregelen nodig zijn om misstanden in de makelaarswereld aan te pakken.

Tweede Kamerlid Sandra Beckerman, SP

'Wederom schokkende resultaten in onderzoek naar makelaars. En dat is niet de eerste keer.

De wooncrisis en enorme schaarste aan betaalbare koopwoningen wordt misbruikt. Kopers worden hier de dupe van.

Er moet worden ingegrepen. Belangrijk is dat er meerdere maatregelen tegelijkertijd worden genomen.

Bieden moet transparanter worden. Verkopers en kopers moeten alle informatie moeten hebben. Kopers moeten worden beschermd tegen wanpraktijken die hen in (financiële) problemen brengen.

De zelfregulering van makelaars werkt nu niet. Daarom moet er strenger onafhankelijk toezicht komen net als strengere eisen aan makelaars zelf. Bij overtredingen moet worden ingegrepen.

We moeten niet van onderzoek naar onderzoek, van incident naar incident moeten gaan. De minister zou niet de sector scherp moeten gaan volgen en de kamer over de voortgang geregeld moeten informeren.'