Helpt een verzwaringsdeken je echt om beter te slapen?
Een goede nachtrust: voor de één een vanzelfsprekendheid, maar voor steeds meer Nederlanders een probleem. De hoogste tijd dus om manieren te verkennen die ons kunnen voorzien van een geslaagde nachtrust. In dit artikel: verzwaringsdekens.
Verzwaringsdekens lijken namelijk flink aan populariteit toe te nemen. De een na de ander zweert er dieper en langer van te kunnen slapen om vervolgens fit wakker te worden. Maar werkt het echt voor een betere slaap, of is het misschien vooral een placebo-effect? Radar zoekt het uit en spreekt met neuroloog en somnoloog Myrthe Boss.
Een verzwaringsdeken kent positieve effecten
Myrthe Boss werkt in Ziekenhuis Gelderse Vallei en houdt al langere tijd de onderzoeken naar verzwaringsdekens in de gaten. Ze vertelt: ‘In een klein onderzoek bij mensen met ernstige psychiatrische klachten, nam de ernst van de slaapproblemen duidelijk af. Dus dat is heel mooi. Echter, dit onderzoek ging dus om wat mensen subjectief ervoeren. Wat objectief te meten is, dat is nog niet goed onderzocht. Ook is dit een te klein onderzoek om een definitieve conclusie te trekken.’
Dus hoewel de mensen wel het idee hadden dat ze beter sliepen, is dit nooit daadwerkelijk goed onderzocht. ‘Tot nu toe is namelijk onderzoek gedaan met een bewegingssensor, actigrafie, die op basis van je beweging meet of je slaapt of niet. Het onderzoek keek op groepsniveau en daaruit bleek tussen de groep met verzwaringsdeken en geen duidelijk verschil. Zo’n sensor meet alleen niet echt de slaap, terwijl je dat graag zou willen weten’, aldus Boss.
‘Slaap is een ondergeschoven kindje’
En hoewel de somnoloog het jammer vindt dat er nog geen concreet wetenschappelijk onderzoek bestaat naar de effecten op slaap, benadrukt ze wel dat het vooral belangrijk is hoe mensen het ervaren. ‘Dat is namelijk een groot onderdeel van de slaapstoornis, maar daarnaast wil je ook graag weten hoe iets echt werkt, zoals bijvoorbeeld is aangetoond bij een psychologisch traject, cognitieve gedragstherapie voor insomnie, op de slaap te verbeteren.’
Boss benadrukt dan ook dat er meer onderzoek moet komen naar slaapproblemen en oplossingen hiervoor. Maar zoals ze aangeeft: ‘Slaap is een ondergeschoven kindje’ en hoewel er al wel oplossingen bestaan, zoals slaaphygiëne en het psychologische traject, werkt dit niet voor iedereen even goed. Ook verbetert slaapmedicatie alleen de hoeveelheid slaap, maar niet de slaapkwaliteit en kleven aan medicatie ook negatieve effecten. Een verzwaringsdeken zou dus een mogelijk fijn alternatief kunnen bieden als het psychologisch traject onvoldoende effect heeft, maar dan is eerst meer onderzoek nodig.
Algemene slaaptips voor een betere nachtrust
Slaap jij nog niet als een roosje iedere nacht, maar zie je een psychologisch traject volgen om het te verbeteren niet helemaal zitten? Dan heeft Boss ook nog wat algemene tips die je nachtrust kunnen verbeteren:
- ‘Slaap je niet goed, bespreek dit dan ten eerste altijd met je huisarts.’‘Kijk goed naar je basale slaaphygiëne: lig bijvoorbeeld niet te lang op bed. Je hebt een bepaalde slaaphoeveelheid nodig en wanneer je te lang in bed ligt kan de slaap verstoord raken.’
- ‘Hanteer een vast slaap- en waakritme. Probeer dus iedere dag rond dezelfde tijd te gaan slapen en op te staan.’‘Factoren als cafeïne, alcohol, roken, te zwaar tafelen later op de avond of heel laat gaan sporten kunnen allemaal je slaap beïnvloeden.’
- ‘Bouw je dag goed af. Je nacht is een reflectie van je dag, dus ben je overdag erg druk dan is dit ‘s nachts niet opeens voorbij.’
- ‘Wat hiermee samenhangt: mensen gunnen zichzelf weinig tijd om te slapen, omdat alles snel moet. Maar je lichaam moet ook de tijd hebben om tot rust te komen. Goed die slaapstand ingaan is echt belangrijk. Ik zeg ook weleens zorg voor de drie R’en: ‘rust’, ‘reinheid’ en ‘regelmaat’. Dus zorg dat je de avond afbouwt en tot rust komt, zorg voor een opgeruimde slaapkamer en zorg ervoor dat je slaapritme regelmatig is.’
Mogelijke nadelen van verzwaringsdekens
Tot nu toe lijken de meeste mensen die een verzwaringsdeken uitproberen enthousiast, maar Boss benadrukt ook dat aan het slapen onder een zware deken nadelen kunnen kleven. Zo zal de deken niet voor iedereen geschikt zijn en moeten mensen met slaapapneu goed oppassen. ‘De deken kan dit namelijk verergeren door de druk op je borst.’
De neuroloog legt daarnaast uit dat slapen eigenlijk een automatisch proces zou moeten zijn en het lastig kan zijn wanneer je enorm gewend raakt aan een verzwaarde deken. ‘Bepaalde handelingen zoals tanden poetsen en je pyjama aandoen maken je hersenen klaar voor de nacht. Wanneer je zo’n deken toevoegt aan je ritueel en het wordt in de zomer te warm voor de deken of je bent op vakantie, dan kan je slaap weer verstoord worden omdat er iets ontbreekt in je ritueel.’
Even tot rust komen op de bank
Of een verzwaringsdeken dus écht helpt om je beter te laten slapen zal nog onderzocht moeten worden, maar als je na een gesprek met de huisarts denkt dat het een geschikte methode voor jou kan zijn, houdt niemand anders je tegen om het eens uit te proberen.
En zoek je misschien een hulpmiddel om overdag meer tot rust te komen, dan kun je ook in de middag even lekker onder de deken op de bank gaan liggen. Dat de massa van de deken voor een kalmerend gevoel zorgt, is namelijk wel bewezen. En een warme, zachte knuffel is, zeker in de winter, altijd mooi meegenomen.
