Droogte in Europa: voelt Nederland dat in de portemonnee?

Mislukte oogsten

Vanwege het gebrek aan water en de droge gronden, dreigen verschillende oogsten te mislukken. Denk hierbij onder andere aan graan, fruit, olijven en wijndruiven. Het is niet met zekerheid vast te stellen hoe de zomer zich qua droogte ontwikkelt, maar de kans dat het gevolgen heeft voor de productie is zeker aanwezig. 

Spanje veel groente en fruit

Spanje heeft een groot aandeel in de productie van verse groente en fruit. Binnen de Europese Unie bedraagt hun aandeel volgens het platform Bloomberg maar liefst 25 procent. Radar spreekt met Katja Logatcheva, senior econoom bij Wageningen Economic Research over de gevolgen voor Nederland. 

Om welk product gaat het?

‘’Het ligt aan het product hoe het effect op prijzen gaat spelen. Producten als aardappels en olijven worden bijvoorbeeld één keer per jaar geoogst. Na het oogsten kunnen deze lang bewaard worden als verse producten, of ze worden meteen verwerkt. De rest van het jaar worden deze producten uit de voorraden verhandeld, waarbij geldt: op is op. Gewassen uit de kas met meerdere oogstmomenten per jaar hebben een andere prijsdynamiek. Daar gaat het meer om dagkoersen.”

Europese markt

Logatcheva laat aan Radar weten dat een mislukte oogst in een groot land als Spanje zeker prijseffecten zal hebben voor Nederland: ‘’In de Europese markt voelen we het als er iets in een groot producerend land aan de hand is. Als de productie niet door een ander land opgevangen kan worden, dan zullen er minder producten beschikbaar zijn en dan treden marktmechanismen in werking. Waar minder van is, wordt meer voor betaald.’’

Producten voor eigen land

Wat de prijs volgens Logatcheva kan opdrijven is wanneer Spanje zelf moet importeren als de oogst tegenvalt. ‘’Je krijgt dan een soort domino-effect: de oogst valt tegen, Spanje moet zelf importeren, waardoor het voor andere landen moeilijker wordt ertussen te komen. Dat gaat de prijs natuurlijk opdrijven, ook voor Nederland.’’

Verschillende seizoenen

In Nederland worden tijdens de zomer volop kasgroente als komkommers en tomaten gekweekt. In de zomer is Nederland marktleider in Europa. Voor deze producten zal droogte in Spanje in de zomer minder van invloed zijn op de prijs. In de zomer worden deze producten daar altijd veel minder geteeld vanwege het klimaat. Het seizoen van Spaanse tomaten is juist in de winter. 

Dierlijke productie

Voor dierlijke productie zijn er ook directe en indirecte effecten van droogte. ‘’In Nederland hadden we een aantal jaar geleden last van extreme droogte in de zomer. Hierdoor kwam er ook minder grasvoer beschikbaar voor vee, wat als gevolg had dat het vee eerder werd geslacht. Er kwam extra rundvlees beschikbaar op de markt, maar minder zuivel. Dat was ook te zien aan de prijzen’’, zo laat Logatcheva weten.

Geen gevolgen voor de lange termijn

Volgens Logatcheva hoeven eventuele prijsverhogingen geen gevolgen te hebben voor de lange termijn. ‘’De verwachting is niet dat de gevolgen van één slechte zomer nog jaren gevolgen zal hebben, daarvoor is het proces van vraag en aanbod in de agrarische sectoren te dynamisch. Maar als het droge weer en watertekort een voorbode is voor meer slechte zomers, dan ligt dat natuurlijk anders.’’

‘’Wat wel zo is, is dat als we in Nederland merken dat droogte meer een rol gaat spelen, de Nederlandse land- en tuinbouw kan gaan investeren in innovatieve productiemethodes. Dit om minder afhankelijk te zijn van andere landen. Bijvoorbeeld door hier gewasrassen te telen die meer bestand zijn tegen de droogte om een eigen productie op peil te houden.’’