Zwemplezier in zee, maar hoe houd je het veilig?
Met een luchtbedje dobberen in de zee of gewoon even een duik nemen? Met het zonnige weer zoeken steeds meer mensen de kust op. Maar hoe zorg je ervoor dat je niet met je luchtbed ergens in het Kanaal tussen Engeland en Nederland belandt? Ernst Brokmeier van Reddingsbrigade Nederland vertelt waar je op moet letten.
Het begint met de voorbereiding
Volgens Brokmeier begint het al met de voorbereiding als je aankomt bij zee. ‘Overal in Nederland staan bij iedere afrit de lokale gevaren vermeld. Bijvoorbeeld op plekken waar een strekdam onder water ligt, die je niet kunt zien.’ Dit is een dam die evenwijdig aan de stroomrichting of vaargeul ligt, waarbij minstens één eind in het water ligt. Het kan gevaarlijk zijn doordat deze obstakels invloed hebben op de zeestroming. ‘Of er wordt vermeld dat je niet kunt zwemmen op plekken waar het een watersportgebied is.’
Daarnaast is het van belang dat je de actuele informatie van de reddingsbrigade middels waarschuwingsvlaggen in de gaten houdt. ‘Deze vlaggen helpen bij het vooraf bepalen of je überhaupt de zee in kunt.’ De bekendste vlaggen zijn de gele vlag - het is dan gevaarlijker dan normaal - en de rode vlag, die betekent dat je niet mag zwemmen. Welke vlaggen er allemaal zijn en wat ze betekenen lees je hier.
Meer gevaar bij aflandige wind
Bij aflandige wind, als de wind richting zee staat, heb je een groter risico om af te drijven. ‘Zelfs met pootjebaden loop je dan al risico: mocht je omvallen en je kunt niet goed zwemmen, kan dat ook voor problemen zorgen.’ Let ook op met drijfobjecten zoals een luchtbed: ‘Je wilt niet afdrijven en ergens in de vaargeul richting Engeland belanden. Het is makkelijk om af te drijven, maar terug tegen stroming in zwemmen is lastig.’
Het kan ook zo zijn dat het zand afkalft. Dit betekent dat de grond onder het water rap naar beneden loopt: je staat de ene stap tot je enkel in het water en de volgende stap tot je middel. Volgens Brokmeier zijn dit allemaal redenen om een vlag op te hangen. ‘Als je een stap zet en je staat ineens met je hoofd onderwater kan dit gevaarlijk zijn.’
Kan ik überhaupt wel zwemmen?
Om goed in open water te kunnen zwemmen zou je volgens Brokmeier een ABC-diploma moeten hebben. ‘Heb je geen diploma, of heb je ooit dertig jaar geleden een diploma gehaald en heel lang niet gezwommen, kijk dan uit! Ga dan vooral pootjebaden en ga tot ongeveer je knieën het water in. Mocht er dan iets aan de hand zijn ben je er zo weer uit.’
Ga ook nooit alleen zwemmen. Zorg in ieder geval dat iemand je altijd checkt. Mocht er dan iets aan de hand zijn, houdt iemand in ieder geval je in de gaten. Het gevaar kan namelijk ook in iets simpels zitten zoals kramp in je been. Dan kan iemand altijd hulp halen of je helpen. ‘Als het gaat om kinderen is het al helemaal onverantwoord om kinderen alleen te laten bij het water’, aldus Brokmeier.
Muien
De reddingsbrigade helpt ook met het waarschuwen door middel van waarschuwingsvlaggen. Dit zijn kleinere vlaggen op reddingsposten, die ter plaatse attenderen op de risico’s. Brokmeier zegt: ‘Je hebt bijvoorbeeld een rode vlag met danger, dan is er ter plaatste een risico. Of een gele vlag met uitleg van een mui.’
Hoe komen muien tot stand?
Muien kunnen namelijk ook een risico vormen. Voor de kust van Nederland liggen op de meeste plekken rijen met zandbanken, dit zijn de hogere delen in zee. De diepere delen daarnaast worden muien genoemd. Zij zijn volgens Brokmeier vooral gevaarlijk als het laag water wordt.
‘Dat zijn snelheden die olympische zwemmers amper halen’
‘Water zoekt vanaf de strandkant zijn weg door bulten en stroomt harder doordat het diepere punten opzoekt. Muien die harder stromen, gaan met zo’n 10 km per uur. Daar kan je bijna niet tegenin zwemmen, dat zijn snelheden die zelfs olympische zwemmers amper halen.’
Nu is dat volgens Brokmeier in principe niet erg: ‘Een zandbank is dertig, veertig of vijftig meter breed. Ben je aan andere kant van de zandbank? Dan wordt de stroming weer redelijk normaal en kun je weer een stukje naar links of rechts zwemmen en zonder stroming terug naar de kant.’
Het vormt volgens Brokmeier wel een risico als je richting zee gaat: ‘Zeker als je niet goed kunt zwemmen kan dit een probleem vormen. Dan beginnen mensen ook vaak te panikeren. Een beetje water in je ogen, een beetje wind, wat golfjes en vervolgens krijg je nog een hap water binnen, bij deze combinatie heb je een potentieel dat iemand kan verdrinken.’
Wat te doen als je in een mui beland?
Tips van Brokmeier van Reddingsbrigade Nederland:
1 Het begint al met je vooraf goed voorbereiden. Zorg dat iemand je in de gaten houdt, dan kun je elkaar helpen.
2 Blijf rustig als je in de stroming zit. Spaar je energie, hoe harder je er tegenin gaat zwemmen, het gaat je niet lukken.
3 Ga rustig op je rug liggen, zodat je kunt drijven. Dit betekent dat je een stukje de zee op gaat, om energie te sparen. Zodra je langzamer gaat, kun je weer een poging wagen.
4 Trek de aandacht van mensen aan de kant door te gaan zwaaien.
5 Het is verstandig om parallel aan de kustlijn te zwemmen en dan zo proberen terug te zwemmen.
Hoe herken je een mui?
Het is volgens Brokmeier lastig om muien te herkennen. Soms kun je muien herkennen aan de plek waar je de golven niet of nauwelijks om ziet slaan. Maar het dit is lastig als er geen wind is, dan is het water helemaal glad en kun je het bijna niet zien.
Ten slotte is het belangrijk om de weersvoorspelling in de gaten te houden. Als er onweer in de lucht hangt op het einde van een stranddag, is dat gevaarlijk. Het is verstandig om het weer in de gaten te houden, maar geniet daarnaast vooral ook met deze tips op een veilige manier van een duik in de zee.
