Voor minder dan 35 procent afgekeurd dus geen WIA-uitkering: ‘Regeling keihard’
Wie voor 35 procent of minder arbeidsongeschikt is verklaard, krijgt geen WIA-uitkering en wordt geacht te werken. In de praktijk lukt dat vaak niet: meer dan de helft van deze groep zit thuis met een bijstandsuitkering en krijgt meestal geen hulp bij re-integratie. Hoe zitten de regels in elkaar en wat moet hier gebeuren?
In armoede leven
De WIA-uitkering hoe die nu geregeld is, is volgens verschillende partijen keihard. Tienduizenden mensen die door ziekte minder kunnen werken krijgen een extreem lage of zelfs geen uitkering en leven in armoede, stellen bijvoorbeeld vakbond FNV en onafhankelijk Kamerlid Pieter Omtzigt.
Om wat meer duidelijkheid te scheppen, leggen we eerst uit wat de WIA is. In de eerste twee jaar dat je ziek bent krijg je 70 procent van je laatstverdiende loon betaald. Na die twee jaar word je gekeurd om te kijken of je in aanmerking komt voor een WIA-uitkering. WIA staat voor Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen.
Als je ziek wordt waardoor je nog maar maximaal 65 procent van je laatstverdiende loon kunt verdienen, krijg je de uitkering. Dan krijg je minder dan 70 procent van je salaris, zelfs als je niet werkt.
Maar als je volgens het UWV nog kan werken bij bijvoorbeeld een callcenter en daarmee meer dan 65 procent van je laatst verdiende loon kunt verdienen, dan is je arbeidsongeschiktheid minder dan 35 procent. Dan kom je dus niet in aanmerking voor de WIA en moet je aan de bak.
Computer bepaalt percentage
Hoe wordt bepaald hoeveel procent je arbeidsgeschikt bent? Dat wordt gedaan met behulp van een intern computersysteem van het UWV. Daarin staan duizenden functies zoals fabrieks- of callcentermedewerker, met het bijbehorende salaris.
Het verschil tussen jouw laatstverdiende loon en de functie die je zou kunnen uitoefenen volgens het UWV is bepalend voor jouw arbeidsongeschiktheidspercentage. Daarbij wordt dus niet gekeken naar hoe ziek je bent.
Hoger inkomen is meer kans op WIA
Een voorbeeld: zowel een directeur als een schoonmaker krijgen reuma. De directeur verdient 5.500 euro per maand, de schoonmaker 2.000 euro. Het UWV vindt dat ze beiden nog callcentermedewerker kunnen zijn waarmee ze 1.800 euro verdienen.
De directeur verliest meer dan 67 procent van zijn inkomen, en krijgt een WIA-uitkering. De schoonmaker verliest slechts 10 procent, en krijgt geen WIA-uitkering maar moet gaan werken.
Commissie onderzoekt stelsel
Bijna een jaar geleden deden de SP, PvdA en GroenLinks al een beroep op minister van Sociale Zaken Karien van Gennip (CDA) om de wet snel aan te passen. Als reactie daarop en vanwege de invulling van het coalitieakkoord richtte de minister een commissie op: de Onafhankelijke Commissie Toekomst Arbeidsongeschiktheidsstelsel (Octas).
Deze commissie moet gaan onderzoeken hoe de arbeidsongeschiktheidwet verbeterd kan worden. Maar volgens FNV en Omtzigt moet dit worden versneld, want zoals het er nu voor staat, schuift de minister het enkel door naar het volgende kabinet.
Reden genoeg voor Fons om een bezoek te brengen aan het Binnenhof in Den Haag. Dat zie je in de uitzending van maandag 1 mei 2023. Tv-programma Zembla heeft op 8 mei 2023 ook aandacht besteedt aan de WIA-regeling.
Reactie UWV
We kunnen, zeker op deze korte termijn, niet reageren op individuele gevallen. In z’n algemeenheid geldt: aan mensen die minder dan 35% arbeidsongeschikt zijn én recht hebben op WW biedt UWV sinds 2019 ook aanvullende hulp bij re-integratie. Aanvullend, want sowieso hadden ze al recht op de dienstverlening die beschikbaar is voor alle werkzoekenden met een WW uitkering. Zoals:
- Gesprekken gericht om werkzoekenden te activeren en ondersteuningsbehoefte in beeld te brengen (werkoriëntatiegesprek, monitorgesprek, coachingsgesprek).
- Diensten om werkzoekenden actief te matchen (Passend Werkaanbod, Jobhunting, Activeren Breder Zoekgedrag).
- Workshops en trainingen (waaronder succesvol naar werk, digivaardigheid, CV).
- Inzetten scholing met vrijstelling van re-integratieverplichtingen om een noodzakelijke scholing met behoud van WW-uitkering te volgen.
- Onder bepaalde voorwaarden de financiering van een noodzakelijke scholing.
- Competentietesten (CTC).
- Proefplaatsing.
- Informeren over zelfstandig ondernemen.
- Leer-werkarrangementen.
Daarnaast komen 35-minners dus vanaf 2019 ook in aanmerking voor zogeheten AG-dienstverlening, dus dienstverlening die oorspronkelijk alleen beschikbaar was voor mensen mét een WIA-uitkering. Dan gaat het om:
- Traject ‘Naar Werk’.
- Traject ‘Werkfit Maken’.
- Inkoop modulaire re-integratiedienst (mits goed onderbouwd dat dat de best passende optie is voor de betreffende cliënt).
- Inkoop scholing vanuit het AG-budget indien het scholingsbudget WW niet toereikend is.
Forum
Discussieer mee op ons forum! Meld je vandaag nog aan en deel je inzichten met andere leden.
Forumreacties
144Beste lezer, In de uitzending van maandag 1 mei besteden we aandacht aan de WIA. In de praktijk lukt het mensen die voor 35 procent of minder zijn afgekeurd vaak niet om te werken en ook krijgen ze geen hulp bij re-integratie. Herken jij je in deze situatie? Wij zijn benieuwd naar jouw verhaal. Alles over dit item in de uitzending lees je hier: https://radar.avrotros.nl/uitzendingen/gemist/item/voor-minder-dan-35-procent-afgekeurd-dus-geen-wia-uitkering-regeling-keihard/. Met vriendelijke groet, Internetredactie Radar
Voor mij begon het al bij eerste jaar keuring dat ik maar 8% afgekeurd werd, en dat terwijl ik 24/7 bedlegerig was. Wat jou ervaring was met wat je wel een niet kon, luisterde ze niet naar. Wat ik wil volgende hun kon was niet gebaseerd op feiten maar natte vinger werk. Dus nu in de bijstand.
Ik meen mij te kunnen herinneren dat bij (her)keuring voor WIA voor 35% afgekeurd worden dit bijna altijd standaard Bijstand werd, omdat bij dit percentage de WIA werd/wordt omgezet naar een WW en omdat geen enkele werkgever iemand in dienst wil nemen met dit uitvalrisico. Lang leve de Participatiewet, je weet wel dat gedrocht wat per 01-01-2015 is ingegaan.