Tijd vinden om te lezen blijkt moeilijk: met deze tips kom je toch aan je boeken toe

Radar sprak met Jette van den Eijnden, onderzoeksmedewerker bij Stichting Lezen, en Sanne Walraven, Coördinator bij Groep Algemene Uitgevers, om je een aantal tips te geven om lezen toch in je drukke schema te laten passen.

Lezen voor het slapen

De eerste tip is om een vast leesmoment op de dag te kiezen. “Mensen hebben vaak niet de rust om te lezen”, vertelt Van den Eijnden. “Daarom is lezen voor het slapen voor velen een goed idee. Dan ben je van nature al enigszins ontspannen. Op dat moment heb je ook weinig afleiding van andere activiteiten.”

Zowel Van den Eijnden als Walraven pleiten sowieso voor een vast leesmoment op de dag. “Een vast moment kan erg goed werken”, zegt Walraven. “Maar geen vast tijdstip. Je dagindeling varieert per dag, dus kun je beter met jezelf afspreken om voor het slapen te lezen, dan om stipt om 22.00 uur te lezen. Je kunt natuurlijk ook voor een ander moment op de dag kiezen.” 

Gebruik het openbaar vervoer of de auto

Daarnaast is het openbaar vervoer een hele handige manier om extra leesuren te maken. In het ov hoef je niet heel alert te zijn op je omgeving en kun je makkelijk je boek erbij pakken. Van den Eijnden en Walraven zeggen allebei dat je ook de auto kunt gebruiken om te lezen. “Een luisterboek opzetten, telt namelijk ook als lezen”, aldus beide onderzoekers. “Je krijgt nog steeds een verhaal mee en je bent met taal bezig.”

Een luisterboek is volgens Walraven een goede manier om makkelijker aan lezen toe te komen. “Je kunt een luisterboek opzetten tijdens veel huishoudelijke klusjes, tijdens het reizen, noem maar op. Het verlaagt de drempel om te gaan lezen.”

Bibliotheek

De drempel verlagen is volgens Walraven en Van den Eijnden een zeer belangrijk punt. Beiden vinden het daarom een goed plan om lid te worden van een bibliotheek. “Dat is altijd een goed idee”, aldus Van den Eijnden. “Je hebt heel makkelijk toegang tot veel boeken, ook via de online bibliotheek. Dat kan ik zeker aanraden.”

Telefoon weg

Wat ook goed blijkt te werken, is het wegleggen van je telefoon wanneer je gaat lezen. Van den Eijnden haalde eerder onderzoek van de KVB erbij, daarin staat dat 45 procent van de jongeren tussen de 12 en 25 jaar tijdens het lezen van boeken snel afgeleid is door binnenkomende berichtjes op de telefoon. 

Cijfers voor overige leeftijden, heeft de KVB niet. Toch blijft het volgens Van den Eijnden voor iedereen relevant. “Het kan ook voor volwassenen absoluut geen kwaad om de telefoon even weg te leggen om afleiding te voorkomen.” 

Walraven deelt die mening. “Het is veel makkelijker om iets volledig mee te krijgen, wanneer je ergens je volledige aandacht op hebt. Wanneer je een appje stuurt tijdens het kijken van een tv-serie, krijg je ook niet alles mee.”

Jezelf belonen?

Tot slot zijn de meningen verdeeld over het invoeren van een beloningssysteem. Walraven is voor een beloning. “Wanneer je jezelf een doel stelt en jezelf daarvoor beloont, kan dat je extra motivatie geven. Het kan het gevoel oproepen dat je het echt ergens voor doet. Zo zie je dat er veel animo is voor bijvoorbeeld de Hebban Reading Challenge.” Aan die uitdaging, waar je op papier zet hoeveel boeken je wilt lezen in een jaar, doen ruim 15.000 mensen mee.

Van den Eijnden is het niet helemaal mee eens met Walraven. “Wanneer je jezelf gaat belonen omdat je hebt gelezen, berust je je op extrinsieke motivatie. Je leest dan niet met het doel om te lezen, maar met het doel om de beloning te bereiken. Uit onderzoek naar leesmotivatie onder scholieren is gebleken dat extrinsieke motivaties weinig goede effecten had op het leesgedrag.

Buiten dat het voor kinderen relevant is, is het volgens Van den Eijnden ook voor volwassenen iets om mee te nemen. “Beroep je op die intrinsieke motivatie. Zoek bijvoorbeeld een boek uit dat goed bij je interesses past, niet een boek dat je ‘moet’ lezen.”

Bronnen: Koninklijke Vereniging van het Boekenvak, Sanne Walraven, Groep Algemene Uitgevers, Jette van den Eijnden, Stichting Lezen