Stoppen met koffie drinken, dit zijn de voor- én nadelen
Koffie met cafeïne brengt gezondheidsvoordelen met zich mee, maar kan helaas ook negatieve effecten hebben. Stoppen met cafeïne verhelpt deze nadelen, wat dan weer vervelende bijwerkingen kan veroorzaken. Wat doet koffie nou met je lichaam, en wat gebeurt er als je ermee stopt?
Gezondheidsvoordelen van koffie
Wat veel mensen misschien niet weten is dat koffie drinken bepaalde gezondheidsvoordelen heeft. Zo heb je ongeveer tien procent minder risico op hartziekten als je twee tot vier koppen per dag drinkt. Ook is er sterk bewijs dat je zo'n dertig procent lager risico hebt op diabetes type 2 als je vijf koppen koffie per dag drinkt, in vergelijking met geen koffie op een dag.
Het risico op een beroerte is ook zo'n tien procent lager bij twee tot vier koppen per dag. Het Voedingscentrum plaatst hierbij wel een kanttekening. 'Als je al een laag risico had, kan het nog een stukje lager worden. Maar als je door risicofactoren een heel hoog risico hebt, zal het evengoed een hoog risico blijven. Alle beetjes om het risico te verkleinen helpen natuurlijk, maar om je risico op een beroerte echt significant te verkleinen zal het effect van bijvoorbeeld stoppen met roken (en over het geheel gezien gezonder leven) veel groter zijn', laat woordvoerder Sietse Orie weten.
Bovenstaande effecten gelden voor zowel cafeïnehoudende koffie als decaf. Koffie met cafeïne kan nog een positief effect hebben op de concentratie en prestatie, doordat je meer energie voelt en vermoeidheid wordt verdreven. Dit treedt op bij één a twee kopjes per dag, grotere hoeveelheden geven geen extra effect.
Welke nadelen kunnen ontstaan door koffie?
Er kunnen klachten optreden als je gevoelig bent voor cafeïne en te veel binnenkrijgt. Maar wat te veel is, verschilt sterk per persoon. Gemiddeld krijgt een volwassen Nederlandse man ongeveer 600 milligram cafeïne binnen per dag, en een Nederlandse vrouw 500 milligram De meeste gezonde volwassenen krijgen hier geen klachten van. Een kopje koffie bevat zo'n 100 milligram cafeïne; het Voedingscentrum adviseert maximaal vier kopjes koffie per dag, omdat je ook uit andere voedingsproducten cafeïne binnenkrijgt.
Klachten die kunnen optreden door te veel cafeïne zijn: rusteloosheid, stress, angstgevoelens, prikkelbaarheid, hoofdpijn, beven, duizeligheid, suizende oren en hartkloppingen. Het kan ook voor slaapproblemen zorgen.
Verder kan cafeïne bij mensen met het prikkelbare darmsyndroom (PDS) darmklachten verergeren. 'Voor zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven is het advies geen koffie te nemen, of hoogstens een kopje per dag. De cafeïne in koffie kan namelijk schadelijk zijn voor (ongeboren) baby’s en kinderen', zegt Orie.
Radar schreef eerder een artikel over koffie bij zwangerschap.
Soort koffie maakt verschil voor effect op gezondheid
Koffie zonder suiker past in een gezond eetpatroon met de Schijf van Vijf. Alleen kookkoffie en koffie uit een cafetière staan niet in de Schijf van Vijf. Dit komt vanwege een hoog cafestolgehalte, wat slecht is voor het LDL-cholesterol.
Bij koffie is het dus relevant op welke manier deze is gezet. Hoe beter de koffie namelijk is gefilterd, hoe minder van de stoffen cafestol en kahweol erin zit. Bij bijvoorbeeld filterkoffie valt dit relatief mee en is het advies om maximaal vier kopjes per dag te drinken. Hetzelfde geldt voor koffiepads, oploskoffie en koffie gezet met een percolator. Maar het advies voor kookkoffie (ook wel Griekse of Turkse koffie) en koffie gezet met een cafetière (ook wel doordrukkoffie) is om er maar maximaal één kopje per dag van te drinken.
Bij koffiecups en koffie uit een espressomachine geldt een advies van maximaal twee à drie kopjes per dag. Meer informatie over wat het Voedingscentrum adviseert over de verschillende soorten koffie vind je op hun website.
Klachten verdwijnen als je stopt met cafeïne
Als je klachten ervaart als stress en hoofdpijn, kan het aan de cafeïne liggen (als je hier gevoelig voor bent én veel van binnenkrijgt). Stoppen met koffie drinken kan deze klachten verhelpen. Als je veel koffie drinkt ga je waarschijnlijk ook beter slapen als je hiermee stopt.
Ook voor zwangere vrouwen, vrouwen die borstvoeding geven en mensen met PDS kan stoppen met cafeïnehoudende koffie drinken voordelig zijn.
Welke bijwerkingen ontstaan er?
'Als je veel koffie drinkt, bijvoorbeeld (veel) meer dan vier koppen per dag, en je stopt daar ineens mee, dan kun je last krijgen van ontwenningsverschijnselen', stelt de woordvoerder van het Voedingscentrum. Je kunt last krijgen van hoofdpijn, vermoeidheid en trillende handen. Dit houdt ongeveer voor een week aan. 'Welke, hoe sterk en hoe lang ontwenningsverschijnselen optreden, zal per persoon verschillen', stelt het Voedingscentrum.
De woordvoerder benadrukt nog dat er verder weinig nadelen zijn als je stopt met cafeïnehoudende koffie. De eerder beschreven gezondheidsvoordelen kun je namelijk ook krijgen als je koffie zonder cafeïne drinkt.
