Steeds strengere milieueisen, maar wetgeving rondom dieselaggregaten blijft achter
Vijftien gemeenten hebben een milieuzone ingevoerd in Nederland. Vier daarvan hebben ook een verbod op vervuilende dieselauto's van voor het jaar 2001. Dieselaggregaten, generatoren die elektrische stroom opwekken door diesel te verbranden, zijn onbeperkt toegestaan in deze milieuzones, ondanks dat ze soms vele malen meer kunnen uitstoten dan de vervuilende dieselauto.
Dieselaggregaten worden onder andere gebruikt op festivals, in ziekenhuizen of individuele zaken bij mensen thuis. Op Europees niveau is er wetgeving die grenswaarden bepaalt voor de uitstoot bij nieuw te produceren mobiele werktuigen, waaronder dieselaggregaten. Hieruit blijkt dat machines als dieselaggregaten gebruikt mogen worden, mits er geen verdere eisen of vergunningen zijn. Als er wordt gekeken naar lokale maatregelen (zoals milieuzones), zijn er regels voor dieselauto's maar blijft wetgeving voor vergelijkbaar vervuilende dieselaggregaten achter.
De complexe wetgeving rondom dieselaggregaten
Er is wetgeving omtrent de emissie-eisen bij aggregaten, net als bij alle mobiele machines. Sinds 2019 moeten aggregaten aan nieuwe wetgeving voldoen, bestaande uit roetfilters en stikstofreductie. Als er een oudere motor in een spiksplinternieuw aggregaat wordt gestopt, geldt de nieuwe regelgeving niet meer. Dit komt doordat de nieuwe wetgeving alleen geldt voor nieuw geproduceerde motoren.
Als je kijkt naar de nieuwste wetgeving bij dieselaggregaten onder de 19 kilowatt is er beperkte regelgeving, emissies vallen dan tot wel tien tot twintig keer hoger uit. Moderne kleine machines hebben hogere emissies door zwakke eisen.
Om aan te geven hoe vervuilend de dieselaggregaten zijn, kan er gekeken worden naar de stikstofoxide-uitstoot. Met name de kleinere machines, zonder nieuwe beperkende maatregelen, zijn vervuilend. Deze stoten circa vier tot zeven gram per kilowattuur uit. Dan is de uitstoot tien tot vijftien keer hoger dan de (in absolute zin) minder vervuilende grote machines, die aan een eis van 0,4 gram per kilowattuur moeten voldoen. Ter vergelijking stoot een oude dieselauto ongeveer een halve gram per kilometer uit in de stad. Dat komt neer op ongeveer 2,5 gram per kilowattuur ter vergelijking met een dieselaggregaat.
Gezondheidsrisico's
Dat dieselaggregaten zomaar overal maanden kunnen staan heeft ook effecten op de gezondheid. Werkgroep IACR onder de WHO heeft bekendgemaakt dat dieseluitlaatgas bewezen kankerverwekkend is. Hierbij is geen veilige ondergrens. Dieselmotoren stoten relatief veel roet en ultrafijnstof uit. Blootstelling aan roet en ultrafijnstof, zowel kort- als langdurig, is geassocieerd met gezondheidseffecten. Variërend van systemische inflammatie, luchtwegklachten, tot hart- en vaatziekten en ziekenhuisopnames.
Emissienormen voor Non-Road Mobile Machinery (NRMM) zoals dieselaggregaten zijn minder streng dan voor gemotoriseerd verkeer. Een inventarisatie van maatregelen ter beperking van de uitstoot van NRMM laat zien dat sommige Europese (hoofd)steden hiervoor wel beleid hebben. Zo moeten in Stockholm en Wenen alle NRMM aan de hoogste EU emissienormen voldoen.
Wat zijn de alternatieven?
Leveranciers zagen dat in het begin de vraag naar dieselaggregaten groot was. Tegenwoordig worden er vaker duurzamere oplossingen geboden. Denk aan aggregaten met waterstof of accupakketten. Maar ook dieselaggregaten met schonere brandstoffen zoals HVO- en GTL- diesel. Ligterink van TNO geeft aan dat 'schonere brandstoffen' nauwelijks schonere uitlaatgassen leveren. 'In het beste geval vijftien procent minder fijnstof dan bij de meest vieze aggregaten. Vaak gaat brandstofkeuze om globale klimaatdoelen en niet om lokale luchtkwaliteit.'
TNO geeft aan dat het beste alternatief geen stroomaggregaat is maar de bestaande lokale stroomvoorziening gebruiken. 'Dat zou in een stad toch moeten kunnen, met een dicht stroomnetwerk. Als het om kleine apparaten gaat (tot ongeveer 3 kW vermogen) is een kabel naar het stopcontact voldoende', aldus Norbert Ligterink.
De gemeente Utrecht kijkt bijvoorbeeld of openbare laadpunten voor elektrische auto's ook kunnen dienen voor stroomvoorziening voor bouwprojecten tot hogere vermogens. In andere gevallen vaak in grote projecten, vraagt dat de medewerking van de stroomnetbeheerder. Deze vermogens moeten van het middenspanningsnet komen. Dan kunnen er ook langere (verleng)kabels gebruikt worden, maar zijn het aantal punten om de aansluiting te maken minder talrijk. Gemeenten geven aan dat ze soms moeite hebben een tijdig een tijdelijke stroomvoorziening te regelen, om de stroomaggregaten overbodig te maken.
Zijn er klachten rondom dieselaggregaten? Laat het ons weten door een mail te sturen naar [email protected]
