Schadelijke PFAS – Reactie ministerie VWS

Vooral zuigelingen vertonen een enorm hoge piek aan PFAS, volgens het rapport. Deze chemicaliën worden via de moedermelk en de placenta aan het ongeboren kind meegegeven. Klopt dit? Zo ja, wat gaat het ministerie met deze informatie doen? Gaat Nederland bijvoorbeeld moeders hier beter over voorlichten?

De conclusie van de EFSA: 'Based on the estimated LB exposure, but also reported serum levels, the CONTAM Panel concluded that parts of the European population exceed this TWI, which is of concern.' Moedermelk blijft de beste voeding in de eerste periode na de geboorte.

Dit EFSA-advies is geen reden voor acute zorg bij moeders en specifieke communicatie zou juist kunnen leiden tot negatieve effecten, bijvoorbeeld dat mensen gaan zeggen ‘doe maar geen moedermelk meer’. Nederland vindt wel dat dit advies moet leiden tot actie bij overheden, om de blootstelling zo veel mogelijk te beperken. Hiervoor vraagt Nederland in Brussel al langer aandacht, en blijft dit ook doen in het traject dat nu loopt. Nederland vindt het namelijk belangrijk dat er op basis van dit advies maatregelen worden genomen. 

Nu gaat de EFSA over de inname van PFAS via eten en water, maar wij belichten ook dat PFAS zich overal in ons milieu bevindt en dat het ontzettend lastig is om deze chemicaliën weer op te ruimen. Ze worden niet voor niets eeuwige chemicaliën genoemd en hebben verschillende nadelige gezondheidseffecten, zoals een verslechterd immuunsysteem (aldus het EFSA rapport). Ik ben benieuwd of en zo ja hoe het PFAS dossier door het ministerie wordt opgepakt.

VWS is direct betrokken op het gebied van de nieuw te ontwikkelen EU-restrictie onder REACH. Net als de andere betrokken departementen is VWS overtuigd van het feit dat blootstelling via het milieu aan deze stoffen onwenselijk is en zo goed als mogelijk beperkt moet worden.

Naast het REACH-traject zijn er drie beleidsterreinen waar VWS een actieve rol speelt in de trajecten voor maatregelen die te verwachten zijn op basis van de EFSA-opinie:

• Consumentenproducten: Voor deze productgroep wordt aangesloten op het REACH-traject, waarbij alle niet essentiële toepassingen verboden zullen worden. In dit traject steekt de Nederlandse overheid veel energie en geld (6 mln euro de komende drie jaar).
• Voedsel:  Op basis van de Europese Voedselveiligheidsautoriteit (EFSA) opinie zijn op EU-niveau de discussies gestart over mogelijke Europese maatregelen in de voedselketen. Deze maatregelen hebben als doel de blootstelling van de consument via voedsel te verminderen. Het opzetten van maximumgehaltes (ML’s) in bepaalde voedselcategorieën behoort tot de mogelijkheden. Bij het opstellen van ML’s in voedsel wordt altijd rekening gehouden met het principe ALARA ('as low as reasonably achievable'), dat wil zeggen: zo laag als redelijkerwijs mogelijk.   
• Voedselcontactmaterialen: In deze producten wordt op dit moment onderzocht of zij PFAS bevatten. Nederlandse fabrikanten zeggen geen gebruik te maken van PFAS in papier en karton. Daarom wordt eraan gewerkt om deze toepassing uit te sluiten via de Warenwet. Ook wordt gebruik in andere voedselcontactmaterialen gemonitord door de NVWA.

We weten dat er een Europees voorstel in de maak is om PFAS niet meer toe te laten voor essentiële doeleinden (maar wat zijn essentiële doeleinden?) echter onze vraag en van burgers is: wat gebeurt er in de tussentijd? Hoe wordt de volksgezondheid gewaarborgd als deze stoffen zich maar blijven stapelen in mens en milieu?

Consumenten die vragen of twijfels hebben over bepaalde producten, kunnen kijken op deze website om zich te informeren over welke (chemische) stoffen er in alledaagse gebruiksvoorwerpen zitten. En dan gaat het van pannen en wasmiddel tot behanglijm en shampoo. Op deze website staan ook tips over veilig gebruik, en worden alternatieven genoemd.

Op dit moment wordt er door middel van wijzigingen in de regelgeving al gewerkt aan een lagere emissie naar het milieu. Dit zal worden versterkt met de te verwachten extra restricties op de verschillende beleidsterreinen, mede op basis van de EFSA-opinie.

We laten in de uitzending ook Joop Keesmaat lokaal PvdA politicus en inwoner uit Sliedrecht aan het woord. Hij vertelt en heeft onderzocht dat inwoners vaker kanker hebben en daaraan overlijden dan landelijk gemiddeld. Hij baseert zich op cijfers uit de Iknl database. Joop Keesmaat heeft de cijfers uit deze database onder elkaar gezet en concludeert dan een hoger sterfte percentage aan kanker dan landelijk gemiddeld. Voor de volledigheid voeg ik dit excelsheet bij, gebaseerd op cijfers van het Iknl, een openbare database. Wat vinden jullie hiervan?

In de postcodegebieden rondom Chemours is in de periode van 1989 t/m 2013 géén hogere kankerincidentie vastgesteld dan op basis van landelijke cijfers werd verwacht. Het is aan de lokale autoriteiten om de nieuwe gegevens te duiden.

Waar kunnen burgers naartoe die hoge PFAS waarden in hun bloed vertonen?

Mensen kunnen hiervoor contact opnemen met de lokale GGD.