Radar onderzoekt: hoe makkelijk kun je iemand oplichten via datingapps?

‘Cybercriminelen worden bijna nooit gepakt’

Een nieuwe en snel opkomende variant van datingfraude is ‘pig butchering’. Daarbij doen oplichters alsof je de liefde van hun leven bent, ze bouwen vertrouwen op en halen je vervolgens over om grote sommen geld over te investeren in crypto. Via malafide platforms. 

Advocaat Marius Hupkes staat meerdere slachtoffers van deze 'pig butchering scams' bij. Hij ziet dat dit soort cybercriminelen bijna nooit gepakt worden. “Als iemand ten prooi is gevallen aan zo’n scam, is het erg lastig om de dader te pakken en het geld terug te krijgen.”

Meer preventie nodig

Hupkes zou graag zien dat er aan de voorkant meer gebeurt op het gebied van preventie. “Nepprofielen zijn een groot probleem. Het verifiëren van accounts moet massaal worden toegepast, anders faciliteer je het risico op fraude. Datingapps moeten hun stinkende best doen om nepprofielen te bestrijden. Doen ze dit niet, dan is dat laks en laakbaar.”

Radar neemt de proef op de som

Doen datingapps ook daadwerkelijke hun stinkende best? Of is het makkelijk om iemand op te lichten op een datingsite? Radar neemt de proef op de som bij vier grote datingsites: Tinder, Lexa, Bumble en Happn. 

Radar heeft op deze apps twee nepaccounts aangemaakt, met een AI-gegenereerde foto en een stockfoto. Deze nepaccounts heeft Radar met elkaar gematcht en vervolgens geprobeerd hoe ver je kunt gaan voordat de app ingrijpt.

Het aanmaken van een nepaccount was bij alle apps een fluitje van een cent. Een verificatie is namelijk niet verplicht. Wel zetten de apps artificial intelligence in die dit soort nepaccounts moet opsporen.

Worden we geblokkeerd?

Tinder en Lexa vinden onze accounts en binnen 24 uur worden ze geblokkeerd. Op Bumble kan het account wekenlang actief zijn, totdat er specifiek wordt gevraagd om geld over te maken op een rekeningnummer. Op dat moment blokkeert Bumble direct het account.  

Bij alle datingapps lukt het om voor de blokkade telefoonnummers uit te wisselen en links naar malafide websites door te sturen. Op Happn lukt het ook om rekeningnummers uit te wisselen.

Geen melding bij frauduleus account

Opvallend is dat het slachtoffer geen melding krijgt op het moment dat het nepaccount geblokkeerd wordt. De match en het gesprek zijn ineens verdwenen. Omdat telefoonnummers zijn uitgewisseld, kan het in deze gevallen zo zijn dat het gesprek via WhatsApp weer wordt opgepakt. 

Op Happn is er helemaal niet ingegrepen. Het account is wekenlang actief. Zelfs nadat wij zelf een melding doen bij Happn dat dit een frauduleus account is, grijpt de app niet in. 

Zo reageren de datingapps

Datingsites kampen met een ware epidemie aan nepaccounts. MatchGroup, waar onder andere Tinder en Lexa onder vallen, verwijdert 44 nepaccounts per minuut. 

Datingapp Bumble laat desgevraagd aan Radar weten dat zij in het eerste half jaar van 2023 8,2 miljoen accounts geblokkeerd hebben. Bumble heeft in totaal ongeveer 50 miljoen gebruikers.

De datingapps benadrukken aan Radar dat ze veiligheid op de platforms van groot belang vinden en dat ze zich daar volledig voor inzetten. MatchGroup is bezig met een bewustwordingscampagne om gebruikers te waarschuwen voor deze oplichting. 

‘Voorkomen is beter dan genezen’

“Voorkomen is altijd beter dan genezen”, zegt Sybren van der Velden, landelijk projectleider Senioren en Veiligheid van de Politie Nederland. “Het is belangrijk om aan de voorkant maatregelen te treffen om oplichting te voorkomen. Als wij kansen zien om maatregelen te laten treffen, dan overleggen we dat met dating platforms."

‘Doe altijd aangifte’

Hij roept slachtoffers van datingfraude op om altijd aangifte te doen. “Er komt veel schaamte bij kijken. Mensen die dit overkomt, kunnen zich vaak voor hun hoofd slaan. Dat is nergens voor nodig. Het is een hele geraffineerde manier van oplichting.”

“Schaam je niet. Je bent een held als je het vertelt”, vervolgt Van der Velden. “Het is voor ons heel belangrijk om dit soort criminelen in het vizier te krijgen. Dus doe aangifte!”

Zo voorkom je datingfraude

Het liefst wordt je natuurlijk helemaal geen slachtoffer van datingfraude. Radar schreef al eerder een artikel met tips om dit te voorkomen.