Pre-workout geeft bij meerderheid vervelende bijwerkingen

Radar ondervroeg ruim 3.000 mensen die zelf weleens een pre-workout met cafeïne hebben genomen, of dit regelmatig doen. Een meerderheid van de deelnemers aan de vragenlijst is tussen de 18 en 35 jaar.

Een pre-workout met cafeïne is een voedingssupplement dat wordt gebruikt voor betere sportprestaties. Althans, dat is waar het voor bedoeld is, en wat ook door onze respondenten het vaakst wordt genoemd als reden om het te gebruiken, door 88 procent: voor betere sportprestaties, vanwege meer energie en focus.

Of zoals een andere respondent het verwoordt:

Anderen gebruiken het om energie te vinden om te gaan sporten:

Een verstoorde nachtrust is inderdaad wat door honderden gebruikers bij ons wordt gemeld, maar daar komen we verderop op terug. Eerst meer over de redenen om een pre-workout te gebruiken. Want hoewel het letterlijk vertaald ‘vooraf aan training’ betekent, is dat niet de enige motivatie. Er is ook een groep van 15 procent die het voor meer energie in het dagelijks leven gebruikt, bijvoorbeeld om wakker te blijven tijdens een lange autorit, of bij het leren voor examens. 4 procent, ruim 100 mensen, gebruikt pre-workout voor meer energie op feestjes.

1 procent (25 mensen) heeft het voor een challenge gedaan. Deze challenge staat bekend als de ‘dry scooping’ challenge, waarbij TikTok-gebruikers elkaar uitdagen om een hele schep van het poeder in een keer in te nemen. Een challenge die niet zonder risico is: een schep droog poeder kan je ademhaling blokkeren (denk aan de cinnamon-challenge) en bovendien kunnen de ingrediënten (bijvoorbeeld hoge doseringen cafeïne) voor nadelige gezondheidseffecten zorgen. Op alle gewenste en ongewenste effecten gaan we hieronder in.

Bekijk ook de video waarin Vanessa gebruikers en experts ondervraagt over pre-workoutpoeders:

Een explosieve training of slapeloze nachten door pwo's?

Bijwerkingen en klachten door pre-workouts

62 procent geeft aan dat de supplementen die zij gebruik(t)en het gewenste effect hebben. 34 procent laat echter weten dat dit niet of maar deels het geval is. We vroegen ook naar de effecten die mensen ondervinden. Die variëren, waarbij tintelingen en een verhoogde hartslag het meest worden genoemd:

• Tintelingen (43%)

• Verhoogde hartslag (32%)


Veel mensen lichten toe dat tintelingen of een verhoogde hartslag géén bijwerking of klacht zijn, maar juist de gewenste werking van het middel. De tintelingen worden veroorzaakt door de stof beta-alanine, de verhoogde hartslag door de cafeïne.

Meerdere mensen geven aan dat ze de tintelingen alleen krijgen als ze te veel nemen, of nadat ze een tijdje geen pre-workout hebben gebruikt: "Tintelingen komen voor als je het product een langere tijd niet hebt genomen, dit komt door de beta-alanine. Hier went je lichaam aan als je het regelmatig gebruikt hebt, waardoor de tintelingen verdwijnen."

Ook komen de tintelingen voor als je niet gelijk gaat sporten, zeggen respondenten. Daardoor zien sommigen het juist als een aanmoediging om te starten: "Als ik een half uur wacht begint het te werken en gaat alles tintelen, dat wil je er uit sporten." Er zijn echter ook mensen die het als vervelend ervaren, en een enkeling bij wie het niet zomaar om een verhoogde hartslag gaat, maar zelfs hartritmestoornissen. In totaal ervaart 55 procent van de ondervraagden minimaal een van de onderstaande bijwerkingen. Daarin zijn een verhoogde hartslag of tintelingen dus niet meegenomen.

En zijn er andere effecten die vervelend of zelfs ongezond te noemen zijn:

Deze effecten hebben pre-workouts

1. Slaapproblemen (28%)
2. Rusteloosheid (25%)
3. Maag- en darmklachten (14%)
4. Vermoeidheid (12%)
5. Hoofdpijn (10%)
6. Hoge bloeddruk (6%)

Bijwerkingen die procentueel minder vaak genoemd worden, maar toch ook door tientallen mensen uit onze groep respondenten worden ervaren, zijn oververhitting (122 deelnemers), pijnsteken (44 deelnemers) en een ontsteking of infectie (19 deelnemers).

Overige klachten die gebruikers melden via de open antwoordoptie:

• 'Hartritmestoornissen'
• 'Urineweginfectie, door te veel eiwit'
• 'Dorst'
• 'Jeuk', 'jeukende neus'
• 'Crashen na het sporten'
• 'Tot twee uur na het drinken van de pre-workout genoeg energie en focus. Maar daarna een enorme dip.'
• 'Diarree (The shits, heel veelvoorkomend onder pre-gebruikers)'
• 'Trillende handen'

Het zijn overigens niet enkel lichamelijk klachten die opspelen, pre-workouts kunnen ook invloed hebben op je geestelijke gestel. Zo schrijft een deelnemer aan het onderzoek: "Ik heb in een lichte mate last van "anxiety", deze stressaanvallen kunnen wel eens opgewekt worden door de cafeïne in pre-workout."

Er zijn echter wel pre-workout poeders die niet legaal zijn. Het gaat dan om pre-workouts waar – in de meeste gevallen – DMAA in zit. Dit staat op de lijst met verboden stoffen van de Nederlandse Dopingautoriteit en de WADA (World Anti-Doping Agency). Wat niet wil zeggen dat ze niet verkocht worden:

Deze middelen geven ook vaker klachten, zoals deze respondent aangeeft: "Voornamelijk meer klachten bij het gebruik van pre workout met "illegale" middelen erin, zoals DMAA. Ook zit hier vaak 400 mg cafeïne per scoop in." Er zijn meerdere mensen die aangeven dat preworkout verslavend kan zijn, van relatief onschuldig…:

…tot heftig:

Meerdere mensen melden overmatig gebruik, door 'menig sportschoolganger', zoals iemand het verwoordt, die er niet verantwoord mee omgaat:

Naast illegale ingrediënten, is cafeïne een werkzame stof die klachten kan geven, wat wél een legale stof is. Het zit net zo goed in andere voedingsmiddelen, maar doorgaans minder geconcentreerd dan in een pre-workout. Eén kop koffie is gemiddeld goed voor 80 mg cafeïne. Hoeveel milligram cafeïne namen de respondenten in, de keer of keren dat ze klachten kregen? 28 procent zegt het niet te weten.

Dat je niet per se het equivalent van een extreem aantal koppen koffie hoeft in te nemen om klachten te ervaren, blijkt uit de cijfers uit ons onderzoek. Bij ruim 1 op de 10 (11%) kwamen klachten al voor bij een hoeveelheid cafeïne die gelijkstaat aan maximaal 2 koppen koffie. Bij 40 procent van de mensen met klachten, was de ingenomen hoeveelheid cafeïne maximaal de hoeveelheid cafeïne van vier koppen koffie.

We hebben hierbij alleen gekeken naar mensen die echt onprettige bijwerkingen hebben ervaren, dus mensen die alleen een verhoogde hartslag of tintelingen hebben gemeld, hebben we hier buiten gelaten.

1 op de 5 gestopt vanwege lichamelijke klachten

22 procent van de ondervraagde pre-workoutgebruikers is er inmiddels mee gestopt. Sommigen gebruikten het slechts één enkele keer, om het uit te proberen:

Hieronder meer over de redenen om met pre-workouts te stoppen.

De redenen om te stoppen met PWO zijn divers:

1. Te duur (32%) ‘In één jaar tijd 100% prijsverhoging’
2. Niet het gewenste resultaat (26%)
3. Ik hoorde dat het ongezond kan zijn (24%)
4. Ik had het niet meer nodig (23%)
5. Ik kreeg er lichamelijke klachten van (19%)

Lichamelijke klachten die genoemd worden zijn:

• Maagklachten
• Slecht slapen
• Constante vermoeidheid
• Moe, maar tegelijkertijd ook opgefokt
• Misselijkheid
• Druk op de borst ’s avonds in rust
• Hartkloppingen
• Verhoogde hartslag bij het slapen gaan
• Diarree

Anderen geven aan dat ze het spul gewoon vies vinden, of dat de hoeveelheid suikers die erin zit ze tegenstaat. Ook hier geven gebruikers de verslavende werking aan. "Het werkte niet altijd meer even goed", geeft een respondent bijvoorbeeld als reden om te stoppen.

Een respondent geeft aan nu orthomoleculair sportdiëtist te zijn, en met alle kennis in huis te zien "dat het puur marketing is". Een ander wordt het door de huisarts ontraden:

Hoe mensen het dan volhouden, het sporten zonder pre-workout? "Ik ondervond dat een kleine maaltijd me beter doet dan pre-workout bij het sporten", laat een respondent weten. Een ander geeft aan: "Koffie is goedkoper."