Overlast door houtrook: wat kun je doen?

Het Longfonds is er in ieder geval duidelijk over: ‘Mensen moeten zich bewust zijn dat hout stoken tot gezondheidsproblemen kan leiden. De fijnstof die onder andere uit schoorsteenpijpen komt, veroorzaakt en verergert longziekten zoals astma, COPD en longkanker, maar ook hart- en vaatziekten. We zeggen altijd: een beetje roken is ook slecht voor je gezondheid. Een beetje stoken is ook stoken, dus doe het niet. Je hebt niet alleen je buren ermee maar ook jezelf en je kinderen.'

'In algemene zin is houtrook schadelijk voor de gezondheid', aldus het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) op de website. Hoe schadelijk precies, hangt van veel factoren af: in hoeverre je met de rook in aanmerking komt, je fysieke gesteldheid en de samenstelling van de rook. Als het windstil is, kan de luchtkwaliteit flink slechter worden.

Wat kun je doen als je overlast ervaart door houtrook?

Het RIVM geeft het volgende stappenplan:

1. Probeer er eerst zelf uit te komen met degene die overlast veroorzaakt. Soms biedt de gemeente buurtbemiddeling aan;
2. Kom je er niet uit, dan kun je milieu- en gezondheidsklachten melden bij de gemeente of de GGD;
3. Bij de gemeente: je kunt je klachten melden bij de gemeente, die kan ook nagaan of er sprake is van een bouwtechnisch probleem, zoals een verkeerd aangelegd rookkanaal. Bij de GGD: als je klachten of overlast ervaart door open haarden, inzethaarden of vrijstaande kachels kun je ook aankloppen bij de GGD. Die kan meedenken over een mogelijke aanpak, maar kan weinig doen tegen het gebruik van de kachels;
4. Het is verboden hinderlijke rook, roet, walm of stank te verspreiden. Je kunt de gemeente een brief sturen waarin je vraagt om dat te handhaven;
5. Wordt je verzoek afgewezen, dan kun je opnieuw in beroep gaan bij de gemeente, en daarna eventueel bij de Raad van State;
6. Je kunt ook een rechtszaak aanspannen. Voor hulp kun je aankloppen bij het Juridisch Loket, de Rechtswinkel of Stichting Houtrookvrij. Let wel, zo waarschuwt het RIVM, dit is vaak een tijdrovende en kostbare weg.

Stichting HoutrookVrij ziet uiteindelijk graag een verbod op het stoken van hout in woonwijken. Als je last hebt van houtrook ben je voor de oplossing nu namelijk afhankelijk van de bereidwilligheid van je buren. Het is wel van belang om overlast te melden, benadrukt de stichting: bij de gemeente en bij de GGD. 'Want wanneer meerdere mensen dit doen dan is de kans groter dat er in de toekomst iets mee zal gebeuren.'

De stichting geeft een uitgebreider stappenplan op de website.

Wat kun je doen door overlast van houtrook?

1. Probeer in eerste instantie de bron te achterhalen: check waar de wind vandaan komt, controleer of er rook uit schoorstenen komt, en check of je houtopslag ziet staan;
2. Je kunt vervolgens in je buurt vragen of er meer mensen zijn die last hebben van de rook. Volgens de stichting is het ook heel belangrijk om snel met de gemeente te praten over de overlast;
3. Ga vervolgens in overleg met de mensen die houtstoken. Je kunt ervoor kiezen om steeds als je overlast hebt dat te melden, maar volgens de stichting is dat geen goede aanpak. Je kunt ook structureel informatie verzamelen en dat op bepaalde tijden delen. Wees dan wel consequent, als je dat niet doet kan je buurtgenoot ervanuit gaan dat er geen overlast meer is;
4. Heeft dat niet het gewenste effect, registreer dan de overlast: noteer momenten, maak foto's en video's. Leg daarin ook vast waar je de overlast in huis het meest ondervindt, en schrijf de weersomstandigheden op (temperatuur, neerslag, windrichting en windsnelheid);
5. Je kunt die informatie vervolgens weer delen met de stoker. Levert dat te weinig op, dan kun je een bemiddelaar inschakelen;
6. Nog steeds geen resultaat? Je kunt een handhavingsverzoek indienen, de gemeente moet dan een onderzoek instellen (op de website van Stichting Houtrookvrij vind je een voorbeeldbrief). Bij je brief kun je een verklaring van het Longfonds toevoegen, of een link naar een pagina van de GGD over de schadelijke effecten van houtrook

Andere tips van Stichting HoutrookVrij:

• Word actief op social media, verspreid het stookalert in de buurtapp;
• Probeer bij de gemeente en lokale politieke partijen houtstook op de agenda te krijgen (inspreken op open avonden);
• Schuif aan bij lokale initiatieven over duurzaamheid;
• In Barneveld is een initiatief opgezet: 'Houtrookvrij Barneveld', waarbij in samenwerking met lokale politiek een meetnetwerk van fijnstofmeters is opgezet.