Lichttherapie om je beter te voelen: werkt het echt?

Licht voor energie

Een lamp met fel licht, waardoor je meer energie zou krijgen, beter zou slapen en je je over het algemeen een stuk positiever begint te voelen. Het klinkt als een simpele, maar erg effectieve oplossing. Of het ook daadwerkelijk zo goed werkt en hoe dat dan zou komen, bespreekt Radar met Ybe Meesters, klinisch psycholoog en hoofd van de winterdepressie polikliniek van het UMCG. 

Een felle lamp voor een beter humeur

De psycholoog beaamt dat lichttherapie inderdaad helpt bij seizoensgebonden klachten, maar benadrukt hier meteen bij dat deze klachten in diverse gradaties in te delen zijn. ‘Sommige mensen hebben in de winter meer slaap nodig, anderen hebben vooral moeite met slapen en opstaan en bij een paar mensen komen hier ook sombere gevoelens en lusteloosheid bij kijken.’ 

Bij deze laatste groep kan sprake zijn van een heuse winterdepressie en voor deze groep zal een daglichtlamp lang niet altijd de (enige) oplossing zijn. Meesters raadt deze mensen dan ook aan om altijd een huisarts raad te plegen, die kan helpen bij serieuze klachten. 

Waarom een daglichtlamp zo goed kan helpen

Voor de mensen die voornamelijk last hebben van een wat mildere winterdip, kan de lamp daarentegen een perfecte oplossing zijn. De klinisch psycholoog legt uit hoe dit werkt. ‘In de winter zijn de dagen eigenlijk te lang qua duisternis. Als je daar gevoelig voor bent, betekent dit eigenlijk dat je biologische klok niet goed in werking wordt gesteld door het gebrek aan licht. De lamp geeft de klok zo een duwtje, waardoor deze sneller gaat werken.’ 

Het ritme van de mens is namelijk eigenlijk net iets langer dan de 24 uur waarin de aarde om de zon heen draait, maar dit ritme wordt normaliter iedere dag iets bijgesteld door onze biologische klok. In de winter kan dit helaas wat moeizamer gaan door het gebrek aan licht, wat je dus door zo’n lamp weer mooi aan kunt vullen. 

Zo gebruik je een daglichtlamp

Wil je dus graag een lamp aanschaffen, dan heeft de psycholoog nog wat praktische tips waar je op kunt letten. ‘Het belangrijkste is dat je geen lamp met ultraviolet (UV) aanschaft, aangezien dit schadelijk is voor je ogen. Let hier dus goed op. Daarnaast is de gebruikelijke sterkte van een lamp tienduizend lux, waarbij je drie kwartier gebruik maakt van de lamp. Koop je een lamp van bijvoorbeeld vijfduizend lux, houd er dan rekening mee dat je langer voor de lamp moet zitten om hetzelfde effect te creëren.’ 

De psycholoog gaat verder: ‘De lamp zelf gebruik je vroeg in de ochtend, het liefst zo dicht mogelijk tegen het opstaan aan. Voorwaarde hierbij is wel dat je opstaat als het nog donker is, dus bijvoorbeeld niet om elf uur als het al licht is. Vervolgens ga je een half uur tot drie kwartier voor de lamp zitten, waarbij het belangrijk is dat het licht op je netvlies valt. Ondertussen kun je bijvoorbeeld even ontbijten of een boekje lezen.’ 

Het advies is om dit vijf tot zeven dagen te doen en dan te kijken of het effect heeft voor je. Neem je nog geen verandering waar, dan kun je het gerust nog eens vijf tot zeven dagen proberen. Als er dan nog niets verandert, dan kan je er van uitgaan dat het gebruik van de lamp niet werkzaam is.

Zo kies je tussen het kopen van een eigen lamp en lichttherapie

Naast het zelf aanschaffen van een lamp kun je bovendien ook lichttherapie in het ziekenhuis volgen. Dit is volgens Meesters vooral aan te raden, wanneer je klachten heftiger lijken te zijn dan een dipje of wanneer je medicatie (bijvoorbeeld antidepressiva) gebruikt die niet goed samen met de therapie zouden kunnen werken. Het beste is om in deze gevallen samen met professionals te kijken wat voor jou de beste oplossing is. 

Daarnaast heeft Meesters nog een belangrijke laatste toevoeging: ‘De zonnebank is geen alternatief voor lichttherapie. Het belangrijkste is namelijk dat het licht op je netvlies valt, en de zonnebank ik schadelijk voor je ogen.’ Goed om te weten dus, dat dit niet hetzelfde effect heeft.