Ooit had Vaassen het zachtste water van Nederland. Nu maken sommige inwoners van Vaassen en omgeving grote kosten door kalkschade. Toeval? Zeker niet. Het zachte water op de Veluwe is namelijk ook erg zuur. Zuur water vreet kalk uit betonnen drinkwaterbuizen. Die leidingen liggen nu ongeveer zestig jaar in de grond. Inmiddels is de binnenkant van de betonnen leidingen dermate ‘aangevreten’ dat Vitens de leidingen op een buurtbijeenkomst zelfs ‘terminaal’ noemt. 

De vrije kalk uit de binnenkant van de buizen wordt hard als het water opwarmt. Kalk kan zich daardoor snel opstapelen in leidingen, mengkranen, HR-ketels en geisers bij mensen thuis.Saturatie-index

Deskundige Peter de Moel van de Technische Universiteit in Delft benadrukt dat Vitens het water minder zuur moet maken door kalk toe te voegen. Dat ‘ontzuren’ moet van de Nederlandse wet. Die stelt dat drinkwater zo min mogelijk kalkagressief (zuur) en kalkafzettend moet zijn. Er wordt dus altijd gezocht naar de juiste balans. De balans wordt gemeten met de zogenaamde saturatie-index. 

Uit rapporten van rijksoverheid (VROM) blijkt dat het water van Vitens op de Veluwe pas sinds kort voldoet aan de index, maar tientallen jaren hiervoor wettelijk te zuur was. Vitens heeft dus niet altijd voldoende kalk toegevoegd.Kalk toevoegen

Water ontzuren heeft allerlei voordelen. Drinkwaterleidingen worden op die manier zo min mogelijk aangevreten en zware metalen zoals lood kunnen beter gezuiverd worden. De kalk bindt de onzuiverheden in het water aan zich en maakt ze onschadelijk. Ontzuren doet Vitens nu door het water op lage snelheid door filters gevuld met een soort marmerkorrels te laten stromen. Het zure water lost de marmerkorrels op, dus komt er meer kalk in het water waardoor het water harder en minder zuur wordt. Te schoon water

De Moel stelt echter dat Veluwewater te schoon is om de kalk vast te kunnen houden. Er zitten zo weinig onzuiverheden in dat de kalk zich nergens aan kan binden. Om deze reden wordt een beetje kalk toegevoegd aan het water. Deze kalk komt echter ook weer terecht in de leidingen en in de warmte-elementen van mensen thuis. Dat kan diverse problemen geven. De kalk kan er voor zorgen dat boilers niet meer werken, douches niet meer opwarmen, kranen geen water geven, HR-ketels niet meer werken en uiteraard hele leidingen dichtslibben van de kalk. Schadevergoeding

In de wijk Berkenoord in Vaassen waren veel klachten. In 2011 besloten enkele inwoners de Geschillencommissie Energie en Water in te schakelen. Vitens wilde op dat moment slechts een klein deel van de schade aan waterleidingen en ketelonderdelen vergoeden. De geschillencommissie oordeelde echter dat Vitens de inwoners moest compenseren.

Sindsdien geldt voor Vaassen een -wat zij noemen- ‘coulanceregeling’. Vitens vergoedt in hartje Vaassen kapotte warmtewisselaars, maar compleet verkalkte leidingen en mengkranen vallen onder ‘eigen risico’. Inwoners van buurdorp Epe hebben meer pech; het management van Vitens heeft besloten dat alleen inwoners van Vaassen in aanmerking komen voor een schadevergoeding. Epe, Oene en Emst vallen buiten de boot, terwijl het om identieke klachten gaat. Aan het lijntje

Leonoor Mees uit Epe stuurde Vitens in april voor het eerst een brief waarin ze haar schade beschrijft. Ze belde in de maanden daarna regelmatig de klantenservice en mailde veelvuldig met Vitens. Telkens werd haar verteld dat er een overleg of vergadering aankwam en dat er daarna duidelijkheid voor haar zou komen. Het is september als ze nog niet eens is gewezen op het bestaan van een schadeformulier. Als TROS Radar belt namens mevrouw Mees blijkt al snel waarom; de tussenpersoon kan helaas niets van de honderden euro’s schade vergoeden, want mevrouw Mees woont in Epe en daar wordt nu eenmaal niet vergoed door Vitens. 

Een andere Epenaar die het schadeformulier wél heeft weten te vinden krijgt al maanden simpelweg geen antwoord. Gedupeerden die erin slagen hun geld terug te krijgen van Vitens zijn in de regel erg mondig. Zo kreeg meneer Stegeman ooit een vergoeding van vierhonderd euro omdat hij dreigde naar TV Gelderland en De Stentor te stappen. “Toen kon er ineens een hele hoop! Maar, dan moest ik van Vitens wel mijn mond houden,” aldus de gedupeerde.Oplossing

Vitens kent het probleem al sinds 1995, maar heeft sinds kort voor het eerst een werkende oplossing voor het probleem. Op dit moment worden nieuwe plastic buizen in de versleten betonnen drinkwaterleidingen gelegd, waardoor het water geen contact meer kan maken met de vrije kalk in het cement. Ook leidt Vitens het water om waardoor het water met hogere snelheid door de buizen gaat. Dat is inmiddels een beproefde methode om te voorkomen dat de kalk neerslaat. Volgens Vitens is de kalkproblematiek sindsdien behoorlijk verminderd.Klacht melden

Hoeveel warmtewisselaars, boilers en leidingen in de omgeving van Vaassen op dit moment zijn aangetast door kalk is onbekend. Gedupeerden merken het probleem vaak pas als apparatuur kapot gaat en veel mensen weten niet dat ze schade op Vitens zouden kunnen verhalen. 

Gedupeerden kunnen terecht op het (moeilijk te vinden) schadeformulier van Vitens. Meer informatie is te vinden op de website van Vitens.

Vindt u dat Vitens uw klacht niet naar behoren afhandelt? Dan kunt u terecht bij de geschillencommissie Energie en Water. Voor 25 euro nemen zij uw klacht in behandeling. Wint u de zaak? Dan moet Vitens uw 25 euro terugbetalen. Meer informatie hierover kunt u hier lezen