Je ademt je trui in en dat is slecht voor je gezondheid: het gevaar van plastic microvezels
Synthetische kleding laat op grote schaal microplastics los die mogelijk slecht zijn voor de gezondheid. Dat staat in een overzichtsrapport van honderden studies naar zogenaamde plastic microvezels, samengesteld door de Plastic Soup Foundation. Ingeademde microvezels kunnen bijvoorbeeld leiden tot chronische ontstekingen in de longen, die op hun beurt kunnen bijdragen aan kanker, hartziekten, astma en diabetes. Radar sprak met een van de onderzoekers, prof. dr. Barbro Melgert (Rijksuniversiteit Groningen), over wat jij als consument kunt doen - en hoe de kledingindustrie moet veranderen.
Kleding levert een forse bijdrage aan de almaar groeiende aanwezigheid van microplastics, legt professor Melgert uit. Volgens onderzoek uit 2017 is ruim een derde van al het microplastic in de oceaan afkomstig van synthetisch textiel. Met name fast fashion-kleren zijn boosdoeners, want die slijten snel en bestaan uit goedkope plastic vezels. Daardoor laten ze plastic microvezels los, die overal terechtkomen. Jij ademt ze zelfs in. Melgert onderzoekt wat de vezeltjes met je gezondheid doen als ze in je longen zitten.
Microplastic in je longen
Hoe en hoeveel microvezels in je longen terechtkomen is nog onduidelijk, maar het staat vast dát ze binnenkomen, stelt Melgert. En ze maakt zich zorgen over de gezondheidseffecten. Haar onderzoek wijst bijvoorbeeld uit dat nylonvezels de ontwikkeling en reparatie van longcellen kunnen remmen, wat mogelijk gevolgen kan hebben voor kinderen die veel vezels inademen. ‘Toen ik met dit onderzoek begon dacht ik: mwah, het zal wel loslopen. Maar gezien de resultaten denk ik nu: better safe than sorry. Daarom koop ik liever iets van natuurlijke vezels dan een polyester vestje, en heb ik een luchtreiniger in huis staan om zoveel mogelijk vezels weg te halen in het huis.’
Kleding van polyester versus kleding van katoen
Jij kunt ook het aantal plastic microvezels in huis verminderen. Kijk ten eerste naar het materiaal van de kleding die je koopt: vermijd polyester, polyamide en nylon als je microplastics tegen wilt gaan. Katoen, wol, viscose en andere natuurlijke vezels zijn wel oké.
Tweedehands shoppen
Was en droog je kleding daarnaast niet vaker dan noodzakelijk, want ‘hoe meer je wast en droogt, hoe meer het slijt,’ zegt Melgert. Ten slotte: koop tweedehands kleding. Die verliest minder vezels tijdens het wassen, want dat gebeurt vooral bij de allereerste wasbeurten van een kledingstuk. Volgens Melgert is het verder moeilijk voor consumenten om te bepalen wat voor kleren veel vezels zullen loslaten.
De verantwoordelijkheid van kledingfabrikanten
Mede daarom heeft de fabrikant een rol om kleding te maken die minder plastic uitstoot. ‘Er ligt een rol voor de fabrikant om vezels te gebruiken die op zo’n manier behandeld zijn dat ze niet zo gauw loslaten,’ stelt Melgert. Daarnaast zouden producenten moeten inzetten op duurzamer produceren: ‘Kleding van goede kwaliteit die niet snel achteruitgaat, zodat mensen het langer kunnen dragen. Maar daar zit het hele mode-aspect doorheen verweven: mensen willen graag iets nieuws, de mode verandert. Ik snap dat dat lastig is voor producenten. Dus daar is ook een mentaliteitsverandering nodig bij het publiek zelf.’
Meerderheid wil regels voor kledingindustrie
Uit een peiling in opdracht van de Plastic Soup Foundation blijkt dat het publiek al wel positief staat tegenover regels voor fabrikanten. 62 procent van de Nederlanders vindt bijvoorbeeld dat de kledingindustrie verplicht moet worden om kleding te produceren die lang meegaat en zo weinig mogelijk plastic microvezels verliest. En maar liefst 74 procent maakt zich boos over de slechte kwaliteit van fast-fashionkleding.
Europese regels zijn in de maak
De Europese Commissie maakt eind 2022 regels bekend die de kledingindustrie moeten verduurzamen vóór 2030. Plastic Soup Foundation hoopt dat de Commissie met strenge regelgeving komt en is daarom een campagne gestart om de mode-industrie en consumenten aan te spreken. Volgens de directeur van de Foundation wordt het tijd ‘dat we Fast Fashion zien voor wat het is: een verdienmodel voor de olie- en kledingindustrie en een gevaar voor het milieu en onze gezondheid.’
