In jezelf praten: kan dat kwaad? En waarom doe je het eigenlijk?

24meiinjezelfpraten.jpg

'Nog even dit hier neerleggen en dan kan ik gaan', mompel je. Opeens besef je dat je het hardop zegt en er is niemand in de buurt. Heb jij dit vaker? Radar vroeg aan professor Bart Geurts (Radboud Universiteit) waarom je het eigenlijk doet en of het überhaupt kwaad kan. 

Met in jezelf praten bedoelen we hardop praten, terwijl er niemand in de buurt is. Je kunt mompelen, met een heldere stem praten en alles daartussenin. 

Waarom praten we eigenlijk in onszelf?

'Als we tegen onszelf praten in plaats van tegen vrienden, kunnen er allemaal verschillende dingen aan de hand zijn', zegt Geurts. 'Het kan gaan over een boodschappenlijstje onthouden of over het instuderen van een gedicht. Als je dit soort dingen doet, doe je het vaak in talige vorm.' In jezelf praten is dus multifunctioneel; om de informatie beter te onthouden. 

Waarom praat ik vaker in mezelf dan mijn broer of zus?

Volgens Geurts is het bekend dat de een meer in zichzelf praat dan de ander, maar een duidelijke reden is daar niet voor. 'Het is niet makkelijk te meten. Er is een experiment waar mensen in een bepaalde situatie worden gebracht, zodat ze in zichzelf gaan praten. Dit verschilt per persoon.'

Wat wel bekend is, is dat kinderen rond een jaar of drie beginnen te praten tegen zichzelf, meestal hardop. 'Dit wordt vanaf een jaar of zes, zeven veel minder. Daarna denk ik dat mensen het hardop praten mentaal blijven gebruiken. Ik denk dat iedereen dat doet.'

'Hardop in jezelf praten kan ook te maken hebben met het verrichten van een taak die geen routine is. Je ziet dan vaak dat mensen tegen zichzelf gaan praten. Een voorbeeld: er vond een experiment plaats waarin volwassenen een vliegtuigje moesten vouwen. Bij het eerste vliegtuigje praatten ze nog tegen zichzelf, maar zodra ze meerdere vliegtuigen vouwden, nam dat af. Het werd routine.' Ook bij kinderen wordt dit dus waargenomen: als ze een moeilijkere taak krijgen, die geen routine is, gaat zelfspraak weer een rol spelen. 

Waarom verandert dat überhaupt als je ouder wordt?

Naarmate kinderen ouder worden, praten ze dus minder hardop tegen zichzelf. Volgens Geurts kan veiligheid soms een rol spelen. 'Sommige ouders denken dat in jezelf praten slecht is en dat je het niet moet doen. Maar het is hoofdzakelijk een kwestie van leren. Kinderen moeten nog veel meer leren en ze vinden veel dingen moeilijker dan wij vinden.' Kinderen doen dit dus om informatie te verwerken. 

Praat iedereen in zichzelf?

'Of iedereen in zichzelf praat, weten we officieel niet', zegt Geurts. 'Maar in dat experiment waar ik het eerder over had, praatte iedereen in zichzelf of hardop. Iedereen is gevraagd of ze in zichzelf hadden gepraat en iedereen zei 'nee'.' Volgens Geurts weten mensen niet altijd dat ze het doen. 'Ze registreren het niet. Het lijkt me heel waarschijnlijk dat mensen die een taal spreken, en dat zijn verreweg de meeste, die taal ook gebruiken als ze alleen zijn.'

Bron: ANP