Hoe veilig zijn menstruatiecups?

Hoe werkt een menstruatiecup?

Een menstruatiecup is een kunststof cupje dat je inbrengt in je vagina als je menstrueert. Het kelkje vangt het bloed op en is verkrijgbaar in verschillende soorten en maten. Je dient de cup vóór gebruik enkele minuten te steriliseren in kokend water. Herhaal dit na de menstruatie. In de bijsluiter wordt onder andere uitgelegd hoe je de cup kunt inbrengen en verwijderen.

Zijn menstruatiecups veilig?

De Consumentenbond meldt dat een menstruatiecup geen gezondheidsklachten geeft bij normaal gebruik. Gynaecoloog Jan Molkenboer van het Spaarne Gasthuis schrijft in de Gezondheidsgids van de bond dat de cups worden gemaakt van rubber, siliconen of thermoplastisch elastomeer (verschilt per merk). 'Een menstruatiecup kan dus van hetzelfde materiaal gemaakt zijn als siliconenimplantaten, maar is bij een normaal gebruik geen risico voor je gezondheid.'

Onder normaal gebruik wordt verstaan dat de cup na maximaal twaalf uur wordt geleegd en gereinigd voor nieuw gebruik. Na de menstruatie moet het kelkje worden gesteriliseerd in kokend water.

Maandverband, tampons of menstruatiecups?

Op de vraag hoe je je het beste kunt beschermen tijdens je menstruatie, zegt Deurloo: 'Dit is vooral een hele persoonlijke keuze, oftewel er is geen goede of foute keuze. Je moet gewoon een keuze maken die goed bij je past. Het hangt ook af van hoe heftig je menstruatie is, hoe hinderlijk je het bloedverlies vindt, of je het onderdeel vindt van een natuurlijk proces, hoe je in het leven staat, wat voor werk je doet en hoe vaak je sport.' Afhankelijk hiervan helpt hij vrouwen weleens bij het maken van een keuze.

Hij vervolgt dat de menstruatiecup niet heel vaak wordt gekozen, 'althans dat is mijn ervaring'. 'De meeste vrouwen kiezen toch voor een tampon, maandverband of anticonceptie die de bloedingen fors verminderen, zoals de pil doorslikken of een hormoonspiraal.'

Voordelen menstruatiecup

Een van de voordelen van een menstruatiecup is dat je het bloed opvangt. 'Je absorbeert dus verder geen vocht uit de vagina, waardoor de droogheid minder is. Als vrouwen bijvoorbeeld zeggen dat de seks al moeilijk gaat, zou dat voor mij een overweging kunnen zijn om de menstruatiecup aan te bevelen', aldus Deurloo.

Er zijn ook ecologische voordelen. 'Vrouwen gebruiken per persoon duizenden tampons in hun leven. Een menstruatiecup kun je jaren gebruiken, mits je er goed mee omgaat en dat is ook een goed argument.'

Sommige vrouwen vinden het ook wel fijn om te weten hoeveel bloedverlies ze hebben. 'Dat kun je natuurlijk goed zien met zo'n cup, maar dat is medisch gezien meestal niet heel relevant. De hoeveelheid zegt meestal niet zoveel over de klachten die iemand ervaart. Een beetje bloed kan toch heel hinderlijk zijn en dat ga ik niet zeggen dat het maar 50 ml is, en dat je volgens mijn boekje niet mag klagen.'

Tamponziekte

Deurloo krijgt de laatste tijd ook veel vragen van jonge meiden over de tamponziekte, oftewel 'toxic shock syndrome'. Dit is een infectie die kan ontstaan als je een tampon te lang in hebt, waardoor het een broedplaats vormt voor de staphylococcus aureus-bacterie.

'Het is zeldzaam, maar het komt wel voor. Als je goed omgaat met je tampon is de kans klein. Een menstruatiecup absorbeert geen bloed zoals een tampon of maandverband, dus de kans dat daar iets kan broeien is veel kleiner.'

Kun je een menstruatiecup gebruiken als je een spiraal hebt?

Het gebruik van een menstruatiecup als je een spiraal hebt, is geen probleem. 'Een spiraal zit in je baarmoeder. Daar moet je echt wel een beetje aan trekken, wil je die verwijderen. De draadjes van je spiraal hangen wel buiten de baarmoedermond. Dus ik denk dat vrouwen hun spiraal wel voelen. Ook als ze de cup inbrengen, maar de kans is klein dat je je spiraal eruit trekt.

Wanneer mag je geen menstruatiecup gebruiken?

Deurloo kan zich voorstellen dat het gebruik van een menstruatiecup moeilijk is na bepaalde medische behandelingen. Als voorbeeld noemt hij een baarmoederoperatie vanwege een afwijkend uitstrijkje. Hierdoor kan het zijn dat het cupje niet blijft zitten of dat het moeizaam gaat. Hetzelfde geldt voor een bevalling of een bekkenbodemoperatie. Zoals eerder gemeld zijn er verschillende maten verkrijgbaar.

Het kan ook problemen opleveren als er latex in zit en je een latexallergie hebt. Dit geldt uiteraard ook voor andere stoffen en allergieën. 'Als hij telkens lekt of eruit valt, kun je ook concluderen dat het misschien niet werkt voor jou. 'Na een colposcopie wordt het gebruik van onder andere een menstruatiecup ook afgeraden. Dit is een onderzoek waarbij met behulp van een microscoop naar de baarmoedermond wordt gekeken. Indien nodig worden er kleine stukjes weefsel (biopten) afgenomen. 

'Na een colposcopie kun je last hebben van buikpijn en licht bloedverlies. Gebruik tijdens het bloedverlies geen tampons of menstruatiecup, ga niet in bad of zwemmen en vrij niet. Dit om de wondjes op de baarmoedermond goed te laten genezen en infectie te voorkomen', aldus het Diakonessenhuis.

Gebruik tijdens een miskraam geen menstruatiecup

In de folder 'Een miskraam, hoe nu verder?' van verloskundigenpraktijk Veere staat dat je ook geen menstruatiecup moet gebruiken tijdens een miskraam. 'Je verliest dan tijdelijk meer bloed, dat is normaal. Gebruik maandverband om het bloed op te vangen, maar geen tampons of menstruatiecups in verband met infectiegevaar.'