Hoe herken je medische mondmaskers en 'gewone' mondkapjes?
Je vindt online verschillende aanbieders van 'medische mondmaskers' of mondmaskers die als persoonlijk beschermingsmiddel dienen, bijvoorbeeld van het type FFP2. Hoe weet je of die claims echt kloppen?
Allereerst is het goed onderscheid te maken tussen de verschillende soorten mondmaskers. De NEN, de Stichting Koninklijk Nederlands Normalisatie Instituut, heeft normen opgesteld en verdeelt de maskers in drie categorieën:
Verschillende soorten mondmaskers
Beschermende maskers als persoonlijk beschermingsmiddel geven de drager bescherming tegen deeltjes, zoals vochtdeeltjes met virussen. De maskers kunnen ook beschermen bij blootstelling aan andere schadelijke stoffen die via de lucht verpreid worden. Ze zijn beschikbaar in de typen FFP1 tot en met FFP3. De maskers zijn verkrijgbaar met en zonder uitademingsventiel. Beschermende maskers moeten voldoen aan een Europese verordening en Europese normen, en hebben een CE-markering.
Medische maskers zijn beschikbaar in de typen I, II en IIR. Typen II en IIR worden ook wel chirurgische maskers genoemd. Als je een medisch masker draagt ben je zelf niet beschermd. Het masker is vooral bedoeld ter bescherming van patiënten in een ziekenhuis- en/of verzorgingshuisomgeving. Medische maskers hebben een CE-markering op de verpakking.
Dan heb je nog de niet-medische mondkapjes die bedoeld zijn voor publiek gebruik. Deze mondkapjes kunnen zelf gemaakt zijn of door een fabrikant en doen geen claims over de bescherming. NEN heeft een nieuwe richtlijn - NEN-spec 1-2 - gemaakt met eisen en aanbevelingen voor fabrikanten van deze mondkapjes. Daar staan bijvoorbeeld zaken in over de hoeveelheid vochtdeeltjes die het masker tegen moet houden en welke giftige stoffen niet in het kapje mogen voorkomen.
Kun je ervan uitgaan dat een 'medisch mondmasker' dat online wordt aangeboden goed getest is?
Aan het begin van de pandemie werd het gebruik van medische maskers (hierboven in de tweede categorie) ontmoedigd, vanwege tekorten in de zorg. Inmiddels is er volgens de woordvoerder weer voldoende voorraad. Bovendien is het 'bij wet niet verboden' om medische maskers te (ver)kopen. Dat betekent dus dat ook de medische mondkapjes, van het type I, II en IIR, aan consumenten verkocht mogen worden. Ook de mondkapjes die als persoonlijk beschermingsmiddel dienen, zijn voor consumenten te koop.
Dat dat 'big business' is merk je als je online zoekt op 'medische mondmaskers', ‘persoonlijke beschermingsmiddelen’ of 'FFP2-mondmasker'. Ook de NEN ziet dat er veel 'medische' en 'beschermende' maskers in omloop zijn. Een consument kan makkelijk worden misleid, zegt NEN: je kunt er niet zomaar vanuit gaan dat een vermelding van een norm-nummer betekent dat de maskers officieel getest en gecertificeerd zijn. 'Voor ieder masker waarbij de fabrikant aangeeft aan een norm te voldoen, moet dat aantoonbaar gemaakt kunnen worden. Als er geen testrapporten of certificaten overlegd kunnen worden, dan voldoen ze hoogstwaarschijnlijk niet.'
Mondneusmasker is niet de enige bescherming
Let op: Mondmaskers zijn volgens de overheid niet de enige maatregel tegen verspreiding van het coronavirus, maar zijjn een aanvulling op de basisregels.
De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) houdt toezicht op de mondmaskers die voor consumenten worden verkocht. De NVWA controleert mondmaskers, de verpakkingen en opschriften, en doet een laboratoriumonderzoek als er twijfel bestaat over de juistheid van het mondmasker, of als er klachten of meldingen zijn. De NVWA controleert de producten ook steekproefsgewijs. Doet een fabrikant claims en vraag je je af of die waargemaakt worden, dan kun je dat melden bij de NVWA.
Wat weet je dan wel zeker?
De mondkapjes uit de derde categorie, de maskers voor publiek gebruik, kunnen sinds kort ook een keurmerk hebben: de NEN-spec 1-2. Zie je dat keurmerk op een mondmasker staan? Op de website van de NEN kun je nagaan of fabrikanten daadwerkelijk een certificaat hebben ontvangen.