Heb jij ook een werkvijand? Je bent niet de enige
Een kwart van de Nederlanders heeft een werkvijand, blijkt uit onderzoek van Acties.nl. Dit kan iemand zijn waar ze niet goed mee overweg kunnen of echt iemand die hen het leven zuur maakt. Radar vraagt aan Jaap van den Broek (psycholoog en directeur van Arbeids Psychologie Amsterdam) wat een werkvijand precies is en wat je ertegen kunt doen.
'Een werkvijand is iemand die op je lijkt, maar dan het tegenovergestelde', vertelt Van Den Broek. 'De overdreven vorm van wat jij zelf goed kunt, is vaak de tegenpool van het gedrag waar je werkvijand erg goed in is.' De ander is dus heel bekwaam op een gebied waar jij niet zoveel kaas van hebt gegeten.
Machtsspelletje
Werkvijanden ontstaan vaak in grotere organisaties, volgens Van Den Broek. 'Waar een duidelijke hiërarchie is en waar mensen niet kunnen doorgroeien. Vaak is het een soort machtsspelletje. Het kan gaan om geld of - meestal - om macht, aanzien en positie.' De vijand zorgt er ook voor dat je relaties met anderen op kantoor minder goed zijn, doordat je wordt opgeslokt door je vete.
Wat is het effect van een werkvijand?
'Het ligt eraan wie het is. Als de werkvijand je baas of een hogergeplaatste is, kan dat funest zijn.' Volgens Van Den Broek voelen we ons dan niet meer veilig genoeg. Hieronder lijdt het werk en ook het contact met collega’s op het werk. Dit kan leiden tot ziekteverzuim en zelfs echte ziekte. 'Je kunt je dan niet meer concentreren en bent alleen maar bezig met de ander.'
Het zit anders als het om een gelijkgeplaatste gaat. 'Je bent daar minder afhankelijk van en daardoor botst het minder snel.' Ook hebben collega’s geen macht over elkaar en daardoor hoef je je niet in een hoekje te laten drukken. Het verschilt hoe mensen ermee omgaan. 'De een is gevoeliger dan de ander. Sommigen halen hun schouders op en anderen piekeren erover.'
Hoe kun je omgaan met een werkvijand?
'Je moet zoveel mogelijk bij je eigen kwaliteiten blijven en jezelf niet uit de tent laten lokken.' Ook is het belangrijk dat een organisatie duidelijke contouren heeft. 'Mensen moeten weten wat er van hen verwacht wordt en de ruimte krijgen dat aan hun bazen te vragen.'
'Het heeft alles te maken met de sfeer, leiding en werkcultuur.' Volgens Van Den Broek kan er een afhankelijke rol ontstaan door te veel richtlijnen van de baas. Dan zijn de werknemers 'de kinderen in het gezin'. Als het een directe collega betreft, is het een goed idee om op elkaars golflengte te komen. 'Er moeten gemeenschappelijke taal en gewoontes ontwikkeld worden. Af en toe ook feestjes met elkaar, een borrel op het werk. Dat scheelt al een heel stuk.'
Wat kun je verder nog doen?
Allereerst: communiceer met elkaar, aldus RTL Nieuws. Misschien is diegene zich niet bewust van zijn gedrag en kun je hem duidelijk maken dat zijn gedrag jou kwetst. Durf je kwetsbaar op te stellen, er is een kans dat je werkvijand dat dan ook doet.
Focus je op mensen die positieve feedback kunnen geven. Je kunt je werkvijand niet altijd negeren, maar probeer het eens. Doe je werk en houd je ten opzichte van de rivaal ziende blind en horende doof, aldus YER.nl.
En tenslotte: bespreek het met anderen. Praat erover met collega’s of juist iemand die helemaal niet bij het werk betrokken is. Misschien kunnen zij nieuwe inzichten verschaffen. Stap ook vooral naar je leidinggevende (als dat niet de persoon is waar je een probleem mee hebt) en doe daar je verhaal. Mocht het helemaal niet meer lukken: weet dan dat je er altijd over na kunt denken om ergens anders te gaan werken.
