'Gezonde' suikers met een verdachte bijsmaak

Maar hoe zit het dan met die mineralen? Hoogleraar voedingsleer Martijn Katan: 'Soms zit er in die ruwe rietsuiker nog een beetje zand, dan kan het maar zo zijn dat er een spoortje van mineralen zoals ijzer extra in zit.' Rietsuiker is in Amerika wat bietsuiker in Nederland is: gewoon suiker, waar je gewoon dik van wordt. 2. OerzoetClaim: 'Puur en ongeraffineerd. Oerzoet bevat nog alle melasse, vitaminen en mineralen. Doordat het zo puur is en nog allerlei voedingsstoffen bevat wordt het langzamer opgenomen in het lichaam, waardoor de bloedsuikerspiegel minder gaat schommelen.' Gezonder? Net als witte kristalsuiker en rietsuiker bevat oerzoet 100 procent sucrose, dus een 50/50 verhouding glucose en fructose. De spoortjes mineralen die nog aanwezig zijn in de suiker zitten volop in verse groenten en fruit. Mensen zouden pakken suiker moeten eten om een nuttige hoeveelheid van die mineralen binnen te krijgen en iedereen begrijpt dat het consumeren van pakken vol suiker geen gezond idee is. Dat de bloedsuikerspiegel minder gaat schommelen van Oerzoet is niet bewezen. Aangezien het nog steeds om 100 procent sucrose gaat, lijkt dat een onwaarschijnlijk of verwaarloosbaar effect. 3. Ahorn-siroop of Maple syrup Claim: 'Pure boomsap boordenvol vitaminen en mineralen' Gezonder? Ook Ahorn-siroop bestaat gewoon uit sucrose, net als kristalsuiker, rietsuiker en oerzoet. Of je de gewone bruine schenkstroop van de suikerbiet, of de Ahorn-siroop van de esdoorn op je pannenkoek schenkt, maakt dus niet zoveel uit. Voor je gezondheid hoef je ook deze suiker niet te gebruiken. 4. Agave-siroopClaim: 'Een natuurlijk suiker alternatief. Het is veel beter omdat het in tegenstelling tot witte suiker veel minder effect heeft op je bloedsuikerspiegel. Agave-siroop voorkomt bloedsuikerschommelingen waardoor je minder last zult hebben van dipjes en vreetbuiten. Agave-siroop is zelfs met mate bruikbaar voor diabetici.' Gezonder? Gezondheidsgoeroes gebruiken voor agave-siroop vaak de term 'lage glycemische index'. Een paar jaar geleden hadden we daar in Nederland nog nooit van gehoord. Met de 'glycemische index' wordt een meetmethode bedoeld die bepaalt hoeveel invloed een voedingsproduct heeft op de bloedsuikerspiegel. Van een suikerklontje stijgt je bloedsuikerspiegel '100' op de glycemische index. Eet je een potje bonen dan krijgt dat een score van 30 tot 40 op de glycemische index en een komkommer scoort 10. Alles boven de 55 wordt aangemerkt als ‘hoog’. Voor suiker en suikervervangers is die 'glycemische index' echter helemaal niet bruikbaar.

Agave-siroop scoort iets beter dan kristalsuiker op de glycemische index, maar we worden er nog steeds dik van als we er teveel van snoepen. Er is geen enkele reden om naar hartenlust agave-siroop naar binnen te gieten. De rekening wordt simpelweg iets minder bij je insuline-pompende alvleesklier en iets meer bij je lever neergelegd. Ook deze suiker is zeker niet wat we verstaan onder 'gezond'. 5. Palmbloesemsuiker of kokossuikerClaim: 'Superfood, dat alle vitaminen en mineralen bevat die we vinden in de kokos. Onmisbaar als gezonde zoetmaker in voeding. Je bloedsuikerspiegel zal bijna stabiel blijven, waardoor is palmbloesemsuiker nog beter voor de lijn ook!' Gezonder? Palmbloesemsuiker bestaat voor 80 procent uit sucrose (de 50/50 mix van glucose en fructose) aangevuld met een hoeveelheid losse glucose en fructose in verschillende verhoudingen per product in de supermarkt. Palmbloesemsuiker heeft een lage glycemische index toegedicht gekregen, namelijk 35, terwijl normale suiker een glycemische index van 70 heeft. Dat is een erg onwaarschijnlijke uitslag die uit slechts één onderzoek gekomen is. Bovendien hebben wetenschappers nog niet kritisch naar het onderzoek gekeken.

De American Diabetes Society stelt daarom dat we eigenlijk niet weten hoe goed of slecht palmbloesemsuiker werkelijk voor je is. Het heeft ongeveer evenveel kilocalorieën als gewone suiker en ongeveer eenzelfde verhouding glucose en fructose als gewone suiker. 6. Koudgeslingerde honingClaim: 'Bevat nog alle vitaminen, mineralen en enzymen die de bijen erin verzameld hebben.' Gezonder? Ook in honing is de verhouding glucose en fructose 50/50 als in tafelsuiker. Koudgeslingerde honing heeft een spannende klank. Het klinkt als koudgeperste olijfolie, en koudgeperst is duurder. De meeste honing in onze supermarkten is koudgeslingerd; je hoeft dus niet een dure honing met die marketingterm te kopen om 'betere' honing te krijgen. 7. Stevia Claims: 'Heeft geen effect op de bloedsuikerspiegel en bevat geen calorieën. Het is dus goed voor je figuur.' Gezonder? Stevia heeft niets van doen met glucose en fructose. Steviolglycociden zijn een eigen soort bitter zoetje. En inderdaad, pure steviolglycociden bevatten niet of nauwelijks kilocalorieën. Maar het aanwezige vulmiddel maltodextrine is een zetmeel, een koolhydraat. In het lichaam wordt maltodextrine omgezet in glucose, wat weer gebruikt kan worden als voeding voor de spieren, of omgezet kan worden in vet. Dr. Aart Jan van der Lelij vindt de claims over Stevia daarom 'volksverlakkerij'. 8. Aspartaam Bewering: 'Aspartaam is levensgevaarlijk en kankerverwekkend' Gezonder? Aspartaam is geen suiker, maar een eiwit (aminozuur). Deskundigen noemen het een simpel, onschuldig, zoet smakend eiwit. Er is heel erg veel onderzoek gedaan sinds de lancering van aspartaam in 1964. Onlangs heeft de Europese voedselwaakhond EFSA na grondig onderzoek wederom gepubliceerd dat aspartaam veilig is.

Vooralsnog hebben wetenschappers nog niet kunnen aantonen dat aspartaam kankerverwekkend of anderszins schadelijk is voor de gezondheid, zoals wel wordt beweerd. Sommige wetenschappers beweren dat het gebruik van aspartaam, bijvoorbeeld light cola, niet uitmaakt voor het gewicht omdat de zoete smaak ervoor zorgt dat we toch op een andere manier kilocalorieën gaan eten. De universiteit in Wageningen weerlegt dat met een onderzoek waaruit blijkt dat we de 'bespaarde' kilocalorieën maar deels compenseren. Bij overgewicht zou aspartaam in plaats van suiker dus een verstandige keuze kunnen zijn.