Geluidsnormen voor huizen zwichten onder de druk om te bouwen

Tot 2030 moeten er 900.000 nieuwe woningen worden gebouwd. Gemeenten zijn druk op zoek naar bouwlocaties, alleen ontbreekt het aan geschikte bouwgrond. Daarom kiezen gemeenten voor oude industrieterreinen of stukjes land naast een snelweg of spoorbaan.  Echter, deze gebieden overschrijden de landelijke geluidsnormen. 

Om deze bouw toch te realiseren, moeten gemeenten zich in juridische bochten wringen. Dit doen zij bijvoorbeeld door de geluidsoverlast op papier met argumenten naar beneden te brengen. Er worden allerlei uitzonderingsregels bedacht. Ook komt het voor dat in het koopcontract wordt vermeld dat slapen op zolder verboden is of dat ramen niet open kunnen. Wetmatig is dit allemaal mogelijk, maar ‘de grenzen worden opgezocht en opgerekt’, zegt Fred Woudenberg, hoofd leefomgeving bij de GGD Amsterdam en voormalig lid van de Gezondheidsraad. 

Gevolgen geluidsoverlast

In gemeente Haarlemmermeer worden zeshonderd nieuwe woningen gebouwd. Deze staan echter naast de Rijksweg die, zo blijkt uit akoestisch onderzoek, ruim zestig decibel aan geluid produceert. Daarnaast zullen de eigenaren last hebben van de herrie van Schiphol en van de Polderbaan, die vijftig decibel voortbrengt. Volgens het RIVM en de Wereldgezondheidsorganisatie vergroten zulke geluidsniveaus de kans op slaapproblemen, stress, hoge bloeddruk en hartziekten. 

Bewoners verantwoordelijk

De verantwoordelijkheid voor een gezonde leefomgeving wordt steeds vaker bij de nieuwe bewoners gelegd. In Amsterdam bijvoorbeeld krijgen toekomstige huiseigenaren in de nieuwbouwwijk Haven Stad flink wat geluidsoverlast te verduren. De gemeente denkt erover na om hen in het koopcontract te laten ondertekenen dat zij bewust hebben gekozen voor een woning met geluidsoverlast. 

Geluidscompensatie

Door middel van stille binnentuinen of het aanleggen van geïsoleerde muren proberen gemeenten de geluidsoverlast te compenseren. Gemeente Amsterdam wil wegen verplaatsen om het lawaai terug te dringen. Een woordvoerder zegt dat daarvoor wel de hulp van het Rijk nodig is. 

Gezondheid legt het af tegen woningbouw

Volgens Fred Woudenberg legt gezondheid het af tegen de hoge druk woningen te bouwen. ‘Geluid is een van de weinige milieuproblemen die de afgelopen jaren niet minder zijn geworden. In tegenstelling tot luchtvervuiling of stank is geluid met technische maatregelen niet terug te dringen. De druk om nieuwe woningen te bouwen is zo groot, dat veel geluidsexperts bij gemeenten enkel zijn ingehuurd om de grenzen op te zoeken.’

Advies geluidsnormen

De Wereldgezondheidsorganisatie en het RIVM raden in 2018 en 2019 aan om de geluidsnormering naar beneden te brengen. Dit advies volgt na wetenschappelijk onderzoek waaruit blijkt dat mensen zieker worden van lawaai dan eerder verondersteld werd. 

Nederland daarentegen verhoogt juist de geluidsnormen in de Omgevingswet, die op 1 januari 2023 moet worden ingevoerd. Daarin staat dat maximaal zeventig decibel weggeluid te horen mag zijn op gevels van woningen nabij gemeentelijke wegen. Dat is zeventien decibel hoger dan het advies van de Wereldgezondheidsorganisatie. Ook krijgen gemeenten in deze wet meer mogelijkheden om van milieunormen af te wijken. Zij mogen bijvoorbeeld werkgelegenheid zwaarder laten wegen dan gezondheid. 

‘Nieuwe regelgeving zorgelijk’

De GGD’s vinden de nieuwe regelgeving zeer zorgelijk. Koepelorganisatie GGD GHOR schrijft: ‘De regels creëren een bijzondere en ongelijke bescherming van burgers.’ Zij pleiten voor strengere normen om vooral mensen met een laag inkomen te behoeden; die hebben namelijk weinig keuzemogelijkheden. 

Bron: NRC