Geen avondklok, dan weer wel: hoe zit het nu?
De avondklok blijft voorlopig overeind, in afwachting van het hoger beroep dat vrijdag in spoedappèl plaatsvindt en om 10 uur via livestream wordt uitgezonden. Het demissionair kabinet heeft intussen een spoedwet klaar. Dinsdagmorgen had het rechtshof van Den Haag bepaald dat de avondklok per direct moest worden opgeheven, in een zaak die was aangespannen door protestgroep Viruswaarheid. Volg hier de ontwikkelingen in deze zaak in chronologische volgorde: dit was de dag in de rechtbank.
23.44 | Spoedwet avondklok mogelijk woensdag al naar Tweede Kamer
De spoedwet die het kabinet maakt over de avondklok, wordt waarschijnlijk woensdag al ingediend bij de Tweede Kamer. De nieuwe wet is dinsdagavond al ondertekend door de koning en direct naar de Raad van State gezonden.
De hoogste adviseur van de regering zal een spoedadvies uitbrengen, waarna het wetsvoorstel direct door kan naar de Kamer, zegt een woordvoerster van het ministerie van Justitie en Veiligheid. Het is aan de Kamer om te bepalen wanneer ze de wet behandelt. De Kamer moet dan terugkomen van reces. Na de Tweede Kamer moet ook de Eerste Kamer zich nog over de spoedwet buigen.
20.38 | Avondklok blijft voorlopig van kracht
De avondklok blijft voorlopig van kracht. Het gerechtshof in Den Haag heeft het vonnis van de rechter in kort geding over het opheffen ervan voorlopig opgeschort. Het hof deed dat op verzoek van de Staat, die hoger beroep heeft aangetekend tegen het vonnis.
Het hof zei dinsdag dat het louter gaat om een belangenafweging. Dat van Viruswaarheid is beperkt tot een aantal dagen, meent het hof, het belang van de Staat is het voorkomen van een jojo-effect. De rechter vindt het belang van de Staat daarom zwaarder wegen. 'En nu allemaal snel naar huis', zei ze na de uitspraak, die rond 20.30 uur was – kort voor het (wederom) ingaan van de avondklok om 21 uur.
Willem Engel en jurist Jeroen Pols reageerden namens Viruswaarheid furieus op de beslissing van het hof. 'U maakt een grote fout', zei Engel tegen de voorzitter van het hof.
Het hoger beroep van de zaak zal vrijdag door dezelfde rechters van het hof worden behandeld. Na het wrakingsverzoek van de protestgroep wordt uitgegaan van een verdere gespannen sfeer tussen de vertegenwoordiging van Viruswaarheid en het hof.
16.28 | Proces snel geschorst, Viruswaarheid wraakt hof
Protestgroep Viruswaarheid heeft het gerechtshof in Den Haag kort na aanvang van het proces gewraakt, waardoor het proces snel werd geschorst.
Jurist Jeroen Pols van de protestgroep noemde de rechter vooringenomen omdat hij niet het woord kreeg van haar. De voorzitter was onverbiddelijk en dreigde Pols uit de zaal te laten zetten toen hij bleef protesteren tegen de gang van zaken.
14.20 | Rutte: 'Blijf thuis, avondklok of niet'
Het vonnis van de rechtbank om een streep te zetten door de avondklok is 'echt een tegenvaller'. Dat zei premier Mark Rutte tijdens een ingelaste persconferentie over het oordeel.
Minister-president Mark Rutte roept iedereen 'met klem' op 's avonds thuis te blijven, ook als het kabinet er in hoger beroep niet in slaagt de avondklok in stand te houden. De maatregel is volgens de premier onverminderd noodzakelijk om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan.
12.49 | Staat wil hoger beroep en vraagt hof om uitstel over besluit opheffen avondklok
De overheid wil dat de avondklok gehandhaafd blijft tot er een hoger beroep over de zaak is geweest. De Nederlandse staat heeft daarom aan het gerechtshof gevraagd de uitspraak van de rechter over het opheffen van de avondklok uit te stellen in afwachting daarvan, in een speciale spoedprocedure. Het hof in Den Haag buigt zich om 16.00 uur over dit zogeheten schorsingsincident.
Hoger beroep vrijdag in livestream
Het hoger beroep over het opheffen van de avondklok wordt vrijdagochtend via een livestream uitgezonden. Dat laat het hof Den Haag weten. De zaak dient vanaf 10.00 uur.
Justitieminister Ferd Grapperhaus kondigt een spoedwet aan, 'wellicht ten overvloede', voor het instellen van de avondklok, nu de rechter in Den Haag de juridische grondslag voor de avondklok onvoldoende heeft bevonden.
10.38 | De avondklok moet per direct worden opgeheven
De rechtbank in Den Haag heeft bepaald dat de avondklok meteen moet worden afgeschaft, in een zaak die was aangespannen door protestgroep Viruswaarheid.
De avondklok is ingesteld op basis van een noodwet, waarin staat dat een kabinet in noodgevallen regels kan invoeren zonder overleg met de Tweede en de Eerste Kamer. Maar volgens de rechtbank was de avondklok geen maatregel waarmee niet kan worden gewacht 'zoals bijvoorbeeld het geval is bij een dijkdoorbraak'.
'Geen sprake van spoedsituatie'
De overheid en het adviserende Outbreak Management Team (OMT) dachten namelijk al een tijdje na over de avondklok. Ook het feit dat er tijd was voor een spoeddebat in de Tweede Kamer 'maakt duidelijk dat van een daadwerkelijke spoedsituatie in dit geval geen sprake was'.
De rechtbank twijfelt ook aan het nut van de avondklok. Daar zijn volgens de uitspraak 'grote vraagtekens' bij te zetten. 'Daarbij weegt zwaar dat de pandemie al bijna een jaar duurt en erkend is dat de druk op de zorg momenteel minder groot is dan eerder het geval is geweest.'
'Inbreuk op vrijheid'
Volgens de voorzieningenrechter in Den Haag maakt de avondklok 'een vergaande inbreuk op het recht op bewegingsvrijheid en de persoonlijke levenssfeer'. Bovendien beperkt de regel 'onder meer het recht op vrijheid van vergadering en betoging'.
Wat gebeurt er met de 26.000 boetes?
Het is nog niet bekend wat de gevolgen van de uitspraak zijn voor de boetes die zijn opgelegd voor overtreding van de avondklok. Naar alle waarschijnlijk kunnen er geen boetes meer uitgeschreven worden. Het is ook mogelijk dat de tienduizenden bestaande boetes vervallen, maar dat is eveneens nog niet duidelijk. De hoogte van de boete bedraagt 95 euro.
Honderden mensen die een avondklokboete hebben gekregen, claimen deze terug of willen haar kwijtgescholden zien. Volgens hun advocaat Michael Ruperti zijn de opgelegde boetes nu onrechtmatig, met het vonnis van de rechtbank. Hij zegt dinsdag de verzoeken van de informele belangengroep rechtstreeks bij minister Fred Grapperhaus (Veiligheid en Justitie) in te zullen dienen.
En de handhaving?
De politie kampt nog met veel vragen, stelt voorzitter Jan Struijs van de Nederlandse Politiebond (NPB): 'We weten nog niet wat dit betekent voor het handhaven van de avondklok, maar we houden ons aan rechterlijke uitspraken.'
Ook de Nederlandse BOA Bond zegt dat er nog veel onduidelijk is over wat er dinsdagavond gaat of door de boa's moet gebeuren. 'Wij zijn een uitvoerende organisatie en doen wat de overheid ons opdraagt. Wij wachten nu het besluit van de minister af.'
Supermarkten blijven voorlopig avondklok hanteren
Supermarkten blijven voorlopig de avondklok hanteren. Dat betekent dat supermarkten uiterlijk om 20.45 uur sluiten. Volgens supermarktkoepel CBL, die naar eigen zeggen in nauw contact staan met de overheid, doen de supers dat na een dringend advies van premier Mark Rutte.
Eerder op dinsdag had CBL aangegeven met demissionair kabinet te overleggen over het langer openblijven van de supermarkten, als de avondklok zou worden afgeschaft. De branche uitte zich de afgelopen weken al tegen de vroege sluiting, omdat het daardoor overdag drukker werd in de supermarkten.
Restaurants willen langer openblijven
Voorzitter Robèr Willemsen van Koninklijke Horeca Nederland (KHN) geeft aan dat restaurants langer kunnen openblijven voor takeaway, als de avondklok opgeheven wordt.
Bron: ANP