EU verbiedt rookaroma: in welke producten vind je het terug?
Woensdag heeft de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA) uitspraak gedaan en rookaroma's verboden. Dat is de smaakstof die bijvoorbeeld rookworst haar herkenbare rooksmaak geeft. Het besluit heeft dus impact op de receptuur van veel rookworst, maar er zijn nog veel meer producten die in een of andere vorm rookaroma’s bevatten. Radar dook de schappen in en zette ze voor jou op een rijtje.
Hoe wordt rookaroma gemaakt en waarom is het verboden?
Vanaf de jaren zeventig werden rookworsten niet meer gerookt boven een houtvuur, maar gekookt. Men ontdekte dat er kankerverwekkende stoffen in de rook zaten. Om de herkenbare smaak te behouden, werden de worsten bij de meeste producenten vanaf toen ondergedompeld in rookaroma, als gezonder alternatief.
Rookaroma is geconcentreerde vloeistof die wordt gemaakt door de rook die van brandend hout afkomt in vloeistof op te vangen en te filteren. De voedselcommissie van de Europese Unie heeft nu besloten dat van de acht toegestane varianten, zes daarvan bestanddelen bevatten die mogelijk kankerverwekkend zijn. Dat ondervond een EFSA-werkgroep onder leiding van de Nederlandse toxicoloog Wim Mennes vorig jaar. Op basis van dat onderzoek heeft EFSA besloten de stof te verbieden. Fabrikanten krijgen twee tot vijf jaar de tijd om hun receptuur aan te passen.
Deze producten bevatten rookaroma’s
Naast de rookworst is er een lange lijst van producten in de supermarkt die momenteel nog rookaroma’s bevatten. Denk aan alle producten met ‘gerookt’ of ‘smokey’ in de naam. Hieronder zetten wij een greep van de producten op een rijtje:
- Gerookte kaas
- Gerookte tofu
- Rookworst, kookworst
- Voedselwaren in een ‘BBQ’ marinade als kippenvleugels, spareribs, aardappeltjes
- Barbecuesauzen, dressings en dips met een rokerige smaak
- Gerookte amandelen, cashews en andere noten
- Diverse kruidenmixen
Als je zelf wilt bekijken of rookaroma in een product voorkomt, bestudeer dan de ingrediëntenlijst. Daar kun je ‘rookaroma’ tegenkomen, of de poedervariant als ‘gerookte maltodextrine’.
Rook in poedervorm
De smaak van rook is ook in poedervorm op verschillende producten terugvinden. Dat wordt gemaakt door maltodextrine, een wit poeder dat wordt gemaakt van het zetmeel van maïs, op de traditionele manier te roken. Dit vind je bijvoorbeeld terug in kruidenmixen, of besprenkeld op chips met een vleessmaak, zoals barbecue ham.
Traditioneel roken
Bij gerookt vlees en vis vind je simpelweg ‘rook’ als ingrediënt terug op de verpakking. Dit betekent dat het voedingsproduct is gerookt in een industriële rookkamer. Deze producten bevatten dus geen rookaroma:
- Gerookte vis zalm, paling, makreel, forel
- Gerookte spekblokjes, ontbijtspek
- Gerookte plakjes vlees als kipfilet, ham, palingworst, grillworst
Producten die op de traditionele manier worden gerookt bevatten vaak kleine hoeveelheden PAK’s. Je kunt het vergelijken met de zwarte korst op aangebrand eten, of vlees van de barbecue. Omdat een groot deel van deze stoffen kankerverwekkend kan zijn, heeft de Europese Unie een gangbare dagelijkse inname vastgesteld.
