Elke dag met een slaapmasker en oordoppen naar bed? 'Het is symptoombestrijding'
Een goede nachtrust is belangrijk voor de fysieke en mentale gezondheid. Dat veel schermtijd en fel licht voor het slapengaan geen goed idee is, dat weten de meeste mensen wel. Maar hoe zit het met rituelen als een slaapmasker en oordoppen?
De vraag is niet makkelijk eenduidig te beantwoorden, maar Johannes Krol - slaapcoach en oprichter van praktijk Slaapkracht - legt uit hoe het werkt.
Hoe werkt slaap?
Om aan je slaap te werken, is het belangrijk om eerst te weten hoe slaap precies werkt. Krol: ‘Slapen doe je volgens een vast patroon. Eerst val je in een diepe slaap en daarna wordt je bijna wakker en ga je dromen. Deze cyclus herhaalt zich zo’n vijf keer op een nacht’.
Minder last van licht en geluid
‘In de fase waarin je bijna wakker wordt, ben je extra gevoelig voor signalen van buitenaf. Mensen die slecht slapen, kunnen juist op dat moment wakker worden’, zo legt Krol uit. Hij kan zich dan ook voorstellen dat mensen in zo’n geval baat hebben bij oordoppen of een slaapmasker. ‘En ook bij het inslapen. Signalen van buitenaf worden daardoor toch minder.’
Toch denkt hij niet dat dit een langetermijnoplossing is. ‘Het gaat hier om symptoombestrijding, want als je een masker of oordoppen nodig hebt om te kunnen slapen, is er hoogstwaarschijnlijk ook een onderliggend probleem dat moet worden aangepakt. Als je iedere week hoofdpijn hebt, is het ook beter om te onderzoeken wat er aan de hand is in plaats van elke keer paracetamol te slikken.’
Naar de oorzaak
Volgens Krol is het belangrijk om te kijken wat er gedaan kan worden om de oorzaak te bestrijden en niet het symptoom. ‘Als je het onderliggende probleem aanpakt, zou het nooit nodig moeten zijn dagelijks met oordoppen of een slaapmasker te slapen. De vraag is dus vooral: wat maakt mensen zo alert voor signalen?’’
Altijd alert
Krol laat weten dat stress tegenwoordig vaak onderdeel van het leven is. ‘Vooral langdurige stress zorgt ervoor dat je altijd alert bent. Je staat steeds in de vlucht-vechtmodus. Met een leeuw in je slaapkamer kun je niet slapen.’ Volgens hem kun je dit beter onder controle krijgen door ontspanningsoefeningen. ‘Maar ook het zoeken naar de reden van stress is belangrijk. Waar maak je je zorgen over en wat kan je hier aan doen? Wat is belangrijk voor jou? Tijdens zo’n zoektocht zie je mensen ook persoonlijk groeien.’
Verstoord bioritme
Vooral in de winter gaat het vaak mis, volgens Krol door verkeerd gebruik van licht. ‘Licht komen binnen via onze ogen en regelt zo ons bioritme. Overdag moet je wakker zijn en daar zorgt veel licht voor. ‘s Winters zitten mensen juist veel binnen, krijgen dan overdag te weinig licht binnen en worden slaperig. Als het donker wordt zetten we vervolgens juist lampen aan, waardoor het lichaam denkt het dag is en dat betekent actie. En als je ‘aan’ staat kun je niet slapen.’
Hij adviseert dan ook overdag meer naar buiten te gaan en in de avond kleine lampjes aan te doen. ‘De dag beginnen met lichttherapie zorgt er ook voor dat je beter in je bioritme blijft. Met een daglichtlamp simuleer je de zonsopgang en word je beter wakker.’
Biodynamische verlichting
Een nieuwe ontwikkeling die volgens Krol helpt is (bio)dynamische verlichting. Krol: ‘Deze verlichting simuleert het daglicht en wordt steeds meer toegepast in openbare gebouwen. Dit type verlichting geeft bewoners van verzorgingshuizen bijvoorbeeld meer kwaliteit van leven doordat ze actiever en zelfstandiger blijven.’
