Dieetwens vaak niet serieus genomen, bij 3 op de 4 gaat het weleens mis

Radar ondervroeg ruim 4000 mensen die zelf een speciale dieetwens hebben, of zeer regelmatig eten met iemand die dat heeft. Van allergiëen en intoleranties tot smaak, geloof en principes: de meest voorkomende dieetwensen staan verderop in het artikel in een kader.

Niet serieusgenomen

Niet alle restaurants nemen dieetwensen even serieus: dat idee heeft een meerderheid van de respondenten soms (46%) of zelfs regelmatig (16%). 'Jaren terug hadden de restaurants er lak aan als je zegt dat je allergische bent voor noten of schaaldieren. Met het gevolg dat er 112 gebeld moest worden en je naar het ziekenhuis gebracht moest worden. Men werd niet serieus genomen. Gelukkig is dat nu heel anders en heb je meer vertrouwen om uit te gaan eten.' Aan de deelnemer aan het onderzoek die zelf chefkok is en regelmatig met dieetwensen te maken heeft zal het niet liggen: 'Ik neem deze uiterst serieus omdat je niet kan weten wat voor reactie mensen kunnen krijgen. Ik vind het belangrijk dat juist die mensen ook gerust uit eten kunnen!'

Meer dan driekwart van de respondenten geeft aan dat het weleens is misgegaan met een bestelling, ondanks hun verzoek: 'Allergieën worden in Nederland helaas vaak niet serieus genomen. Daardoor heb ik regelmatig medische problemen na een etentje.' Bij bijna 1 op de 10 gebeurt dat zelfs regelmatig. Volgens sommigen ligt dat deels aan mensen die zeggen allergisch te zijn, terwijl dat niet zo is: 'Door de toenemende ‘populariteit’ van intoleranties worden mensen met serieuze en risicovolle allergieën steeds minder serieus genomen helaas. Glutenvrij willen, maar wel het koekje bij de koffie opeten.'

Eigen keuze? Dan minder recht op aangepast menu

Niet alle dieetwensen hebben evenveel bestaansrecht, vinden de deelnemers aan het onderzoek. Hoewel zij allemaal zelf ervaring hebben met dieetwensen, om uiteenlopende redenen, is er een hiërarchie zichtbaar. Zo vindt 78 procent dat mensen met een allergie een goede reden hebben om te vragen naar een aangepast gerecht. Dat is meer dan in het geval van intolerantie (72%). 

Slechts iets meer dan de helft vindt dat je terecht een aangepast gerecht kunt vragen in het geval van een (al dan niet tijdelijke) lichamelijke conditie, zoals een zwangerschap of een medische behandeling. Andere redenen zijn volgens minder dan de helft van de ondervraagde groep 'geldig'. Voorbeelden zijn: een gezonde levensstijl (41%), principes (39%), geloof (38%). De minst 'geldige' reden is smaak: minder dan een derde vindt dat je op basis van smaak een restaurantkeuken om een aanpassing kunt vragen: 'Voor geloof, smaak, principes moet je maar een restaurant kiezen waar ze er wel in gespecialiseerd zijn. Dat is namelijk je eigen keuze.

Minder vaak uit eten

Een vijfde van de mensen met (een goede bekende met) een dieetwens geeft aan dat zij vanwege deze speciale wensen minder vaak uit eten gaan dan gewenst. Ook is er nog een groep van 6 procent die (deels) vanwege de dieetwensen helemaal niet uit eten gaat. Nog eens 5 procent gaat om andere redenen nooit uit eten.

40 procent informeert doorgaans pas bij het bestellen van het eten wat er mogelijk is. 38 procent vraagt hier voorafgaand aan het bezoek naar. Zo licht een respondent toe: 'Als je vraagt om rekening met je te houden is het ook redelijk om indien mogelijk een week tot enkele dagen eerder even te bellen over de mogelijkheden.' 12 procent vraagt bij aankomst wat de mogelijkheden zijn.

De meerderheid kiest het restaurant het liefst uit op hun mogelijkheden om aan de dieetwensen tegemoet te komen, al geeft 29 procent aan dat zij niet altijd de kiezende partij zijn. Een kwart zegt niet specifiek naar de dieetmogelijkheden te kijken bij het kiezen van een restaurant. Sommigen stellen daar hun verwachtingen dan wel op af: 'Ik ga als veganist niet naar een steakhouse en verwacht dan dat ze een fatsoenlijke veganistische maaltijd kunnen of willen maken (dus niet een salade of wat pasta).'

Geen aanpassing mogelijk

Een ruime helft van de respondenten is het weleens overkomen dat een restaurant niet kan of wil helpen met een aan de wensen aangepaste bestelling: 42 procent zegt dat dit weleens is voorgekomen, bij 1 op de 10 gebeurt dit zelfs regelmatig. Toch krijgt de flexibiliteit van de Nederlandse restaurantkeukens van 82 procent minimaal een voldoende: 33 procent zegt 'voldoende', 38 procent vindt het 'goed' en 11 procent zelfs 'uitstekend'. 13 procent geeft een onvoldoende, 4 procent oordeelt slecht of zelfs zeer slecht.

Gekeken naar het buitenland springt Duitsland er het meest uit in positieve zin. De slechtste ervaringen met dieetwensen hebben veel mensen juist in Frankrijk.

Niet op je gemak

44 procent voelt zich bij het uit eten gaan weleens bezwaard vanwege de dieetwensen. Tegenover de keuken (27%), tegenover tafelgenoten (23%) of tegenover de bediening (18%). 'Ik vind uiteten gaan stressvoller dan echt aangenaam omdat je het gevoel hebt dat je iedereen tot last bent en er zijn genoeg plekken waarbij je niet het gevoel krijgt dat je serieus genomen wordt en ik eet dan ook niet op mijn gemak', zo ligt een respondent toe.

Betalen voor wat je níet eet

Een kwart geeft aan weleens extra te moeten betalen voor een aangepast menu. De meesten die dit weleens overkomt, noemen zo'n 5 tot 10 euro extra. 45 procent vindt een meerprijs niet terecht, 5 procent vindt het wel oké: 'Dieetwensen maken een gerecht vaak duurder omdat het maatwerk is'. Bij nog eens 50 procent hangt het af van de daadwerkelijke kosten die worden gemaakt: 'Glutenvrij brood of pasta kost soms 5 euro meer. Maar is in winkel ook duurder'. Wat echter vooral gebeurt, blijkt uit de toelichtingen, is dat ingrediënten worden weggelaten (en niet vervangen), of dat er maar een halve portie besteld wordt, en dan er wel de volle mep gerekend wordt. Soms worden ingrediënten bovendien vervangen, maar staan ze als extra op de rekening in plaats van als vervanging voor iets dat is weggelaten.

Komt het ook weleens voor dat mensen minder betalen voor een menu waarbij zaken zijn weggelaten en niet (volwaardig) vervangen? Nee, nooit, zegt 72 procent. Bij 14 procent is het weleens gebeurt, slechts 2 procent overkomt dit regelmatig.

Het kan natuurlijk ook zo zijn dat een aangepast gerecht er positief tussenuit springt, tussen de andere bestellingen aan tafel. 56 procent gebeurt dit soms of zelfs vaker. Dat is net iets vaker dan dat een aangepast gerecht negatief afsteekt tegenover de rest (51%)

Meedenken over wat de kok maakt

Ondanks alles heeft de overgrote meerderheid van de respondenten wel vertrouwen in de aangepaste bestelling, al let de grootste groep (77%) voor de zekerheid wel altijd goed op. Mocht de keuken niet goed weten wat ze met de wensen aan moet, dan vindt 69 procent het geen probleem om mee te denken over een aangepast gerecht. Nog eens 15 procent vindt dit juist leuk. De overige 15 procent vindt dit niet leuk (6%) of onprofessioneel (9%).