Chemiefabriek Chemours loost meer giftige stoffen dan is toegestaan
De Chemiefabriek Chemours in Dordrecht heeft vorig jaar maandenlang meer de giftige stof PFAS, GenX, in het water geloosd dan is toegestaan, meldt Zembla. Dat stelt milieuchemicus Chiel Jonker van de Universiteit Utrecht nadat hij data over de hoeveelheid PFAS analyseerde voor Rijkswaterstaat.
De data waren onder andere afkomstig van watermeetpunten in de buurt van Chemours. Jonker: ‘Mijn schatting is dat ze in een paar maanden zo’n 150 kilo geloosd hebben.’ Stroomafwaarts vond hij enorme pieken GenX-concentraties. Chemours mag per jaar 5 kilo in het water dumpen. Rijkswaterstaat is verantwoordelijk toezichthouder en bevestigt de GenX-concentraties, maar heeft niet gehandhaafd. In een reactie ontkent Chemours de beschuldigingen.
Gevaarlijke stof die mogelijk kankerverwekkend is
GenX wordt gezien als een zeer zorgwekkende stof vanwege de kans op ernstige effecten op het milieu en de gezondheid van mensen. GenX breekt niet af en er wordt gedacht dat de stof kankerverwekkend is. ‘Er zijn heel veel zorgen over deze stof. Dit zou niet mogen gebeuren’, vertelt Jonker.
Pieken in de concentraties
Jonker vult aan: ‘Eind zomer vorig jaar schiet daar opeens de concentratie omhoog. Het is ook niet een eenmalige lozing, maar je ziet de concentratie flink pieken en daarna wat afzakken. Dat betekent dat die lozing meerdere maanden heeft plaatsgevonden.’
De hoge concentraties van de stof zijn gemeten bij Brienenoord en Maassluis, tientallen kilometers verwijderd van de Chemoursfabriek. Er zijn geen meetgegevens van het water vlakbij de rivier. Jonker denkt dat de de concentraties van GenX daar nog veel hoger zijn geweest. Maar daarvan bestaan geen meetgegevens.
Chemours ontkent GenX-lozing
Jonker zegt overtuigd te zijn dat de chemiefabriek de veroorzaker is van de GenX-vervuiling van het water. ‘Ik mag als wetenschapper niets met volledige zekerheid zeggen, maar we hebben maar één fabriek in Nederland die GenX-technologie toepast en dat is Chemours in Dordrecht.’
Chemours ontkent meer GenX te hebben geloosd dan zij officieel mogen. Het bedrijf heeft geen antwoord op de vraag waar de GenX-vervuiling dan wel vandaan komt. ‘Daar gaan wij niet over speculeren. Chemours kan geen commentaar geven op metingen die niet met ons zijn gedeeld en waarvan wij denken dat ze onnauwkeurige informatie bevatten met betrekking tot onze lozingen.’ laat de woordvoerder weten.
Rijkswaterstaat verantwoordelijk
Lozingen op het oppervlaktewater vallen onder verantwoordelijkheid van Rijkswaterstaat. De woordvoerder bevestigt dat de te hoge GenX-concentraties die Chiel Jonker heeft vastgesteld kloppen, maar dat Rijkswaterstaat niet heeft gehandhaafd. ‘We handhaven op basis van onze eigen bemonstering bij Chemours en niet achteraf als we dit soort uitschieters voorbij zien komen in data. Dat valt buiten ons handhavingsproces.’
Jonker vindt dit opmerkelijk: ‘Het lijkt erop dat men geen verantwoordelijkheid wil nemen. Ze willen het schijnbaar direct bij het bedrijf kunnen meten op basis van eigen monstername en niet verderop in het water op basis van meetgegevens. Maar het gaat hier om GenX. Dat kan maar van één partij zijn. Dat kun je niet laten lopen.’
Al jarenlang onrust bij omwonenden
Chemours stopte in 2013 met het gebruik van PFOA, een andere PFAS, en stapte over op GenX. De PFAS-verontreiniging door Chemours zorgt al jaren voor onrust bij omwonenden van de fabriek. Er werden PFAS-stoffen aangetroffen in borstvoeding bij vrouwen die woonachtig zijn in de omgeving van de fabriek in Dordrecht, schreef Radar in mei van dit jaar.
Ook werd PFOA, dat sinds 2012 niet meer wordt geproduceerd, ontdekt in de borstvoeding. Christine Vos deed mee met het onderzoek en ook bij haar werden PFAS aangetroffen: ‘Ik heb deze stoffen mogelijk al heel lang in mijn lichaam en nu heb ik ze overgedragen aan mijn zoon. En hij krijgt ze ook niet meer uit zijn lichaam.’
‘Meer en groter onderzoek nodig’
De gemeenten Dordrecht, Sliedrecht en Papendrecht hebben al eerder gepleit voor meer en groter onderzoek naar PFAS in borstvoeding van vrouwen die in de buurt van Chemours wonen. Deze gemeenten hebben met de gemeente Molenlanden, Chemours al in een eerder stadium aansprakelijk gesteld voor de schade die de uitstoot van de fabriek in de omgeving veroorzaakt.
Begin september bleek uit onderzoek van het RIVM dat mensen die binnen een straal van één kilometer wonen van Chemours en groenten en fruit willen eten uit hun moestuin te veel schadelijke stoffen binnenkrijgen. Het RIVM waarschuwt deze mensen om dit niet te eten, omdat ‘effecten op de gezondheid niet kunnen worden uitgesloten’.
Vissen Westerschelde
Radar schreef al eerder over het gevaar van de vissen in de Westerschelde. Diverse soorten vis, schaal- en schelpdieren uit de Westerschelde bevatten zulke hoge concentraties PFAS, dat het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) adviseert die 'zo min mogelijk' te eten. Het instituut heeft voor diverse soorten uitgerekend hoeveel mensen ervan kunnen eten zonder te hoge doses schadelijke chemicaliën binnen te krijgen. Zo kan een portie bot slechts twee keer per jaar worden gegeten zonder grenswaarden te overschrijden.
Bron: Zembla