Certificaten Triodos sinds maand weer verhandeld: 'Al 20.000 euro kwijt'
Van 84 naar zo’n 20 euro. De waarde van Triodos-certificaten is meer dan gehalveerd sinds de heropening van de handel op 5 juli 2023. Voor certificaathouders betekent dit dat zij hun kapitaal zien verdampen. “Ik ben al meer dan 20.000 euro kwijt.”
Certificaten Triodos: wat is er aan de hand?
Wie voor maart 2020 certificaten van Triodos wilde verzilveren, bleek spekkoper. Tot die tijd is het vrij eenvoudig om je certificaten terug te verkopen aan de bank, waarna jij het geld krijgt. Wat certificaten precies zijn, lees je later in dit stuk.
Ondernemer Rik Kloet weet daar alles van. Hij vraagt zijn ouders begin jaren 80 - Triodos bestaat dan pas net - te investeren in de certificaten van de duurzame, idealistische bank. Later, als hij zelf genoeg geld heeft, koopt hij ze ook. “Een groot deel van deze certificaten heb ik in 2017 terugverkocht aan Triodos. Een goede keuze, blijkt nu”, laat hij weten als wij hem bellen.
Handel op slot
Hoewel Kloet een deel van zijn certificaten heeft verkocht, heeft hij na de verkoop nog 35.000 euro aan certificaten over. En dan wordt het maart 2020. Aan het begin van de coronacrisis willen zoveel mensen hun certificaten terugverkopen aan Triodos. De bank mag maar 3 procent van haar eigen vermogen gebruiken om certificaten in te kopen. Die grens wordt overschreden, dus Triodos stopt de handel. Dat wil zeggen dat certificaathouders niet bij hun geld kunnen, want de enige manier om geld te halen uit deze waardepapieren, is door verkoop aan Triodos zelf.
Wat is een certificaat?
Een certificaat is een deel van een aandeel, maar zonder stemrecht en minder risicovol. Het stemrecht zit in een stichting van de bank (SAAT). De certificaathouders steunen bewust Triodos in haar duurzame missie en ontvangen daar dividend over. Dividend is de beloning die je krijgt als certificaat- of aandeelhouder van een bedrijf.
Waarde: van 84 naar 22 euro
Bijna drie jaar gebeurt er niets, tot 5 juli 2023. Triodos heropent de handel via het online handelsplatform Captin, waar de certificaten op basis van vraag en aanbod worden verhandeld. Dat heeft ervoor gezorgd dat de certificaten niet meer op basis van de intrinsieke waarde (de werkelijke waarde) worden verkocht, maar tegen een bepaalde koers die wekelijks wordt bepaald op basis van het niveau waarop de meeste certificaten kunnen worden verhandeld.
Voor de opening van Captin was één certificaat zo’n 84 euro waard, maar op het moment van schrijven is dit zo’n 23 euro. “Van de 35.000 die ik nog over had aan certificaten, is nu dus zo’n 20.000 euro verdampt”, aldus Kloet.
30.000 euro ingelegd
Bas van den Berg kan hierover meepraten. Ook hij is inmiddels geld kwijt. Hij werkt als ict’er op zzp-basis en investeert een aantal jaar geleden 30.000 euro spaargeld in certificaten. “Het idee van Triodos is dat je met geld de wereld kunt veranderen en dat zij het alleen beleggen in duurzame bedrijven. Dat vond ik heel mooi. Ik krijg dan wel niet zoveel rendement, maar ik kan mijn geld een bijdrage leveren aan deze missie.”
Tot nu toe nog niets aan de hand, want Van den Berg is destijds in de veronderstelling dat als Triodos ooit in zwaar weer zou verkeren, zijn verlies niet groter zou zijn dan 10 tot 20 procent en hij er gewoon op elk moment uit zou kunnen stappen.
Veel verlies
Zodra de handel weer opengaat, en hij zijn certificaten meteen van de hand wil doen, blijkt het verlies veel groter dan die vooraf bedachte 20 procent. “Ik heb ongeveer 8.000 euro gekregen voor mijn certificaten, terwijl ik er 30.000 voor betaald heb. Ik heb echt zoiets van: hoe kunnen ze dit maken? Je kunt wel zeggen: beleggen brengt risico’s met zich mee, maar wie had dit kunnen bedenken?”
Dat Van den Berg er zo weinig voor heeft gekregen, wijdt hij mede aan het stroperige registratieproces bij handelsplatform Captin: “Ik dacht dat ik het hele registratieproces goed had doorlopen en heb dat destijds ook telefonisch bevestigd gekregen door Captin. Uiteindelijk bleek ik toch niet te kunnen handelen op de dag dat Captin open ging. Toen heb ik praktisch het hele proces opnieuw doorlopen en weer bevestigd gekregen dat het klopte, maar toen hadden ze nog veel verwerkingstijd. Daardoor kon ik pas 3,5 weken later beginnen met handelen, terwijl de koers ondertussen kelderde.”
'Haaks op gedachtegoed Triodos'
Naast Rik Kloet en Bas van den Berg, zijn er nog tienduizenden andere Nederlandse certificaathouders die hun geld nu minder waard zien worden door de nieuwe constructie. Een constructie die volgens velen van hen helemaal niet past bij het karakter van de bank.
Hoogleraar economie Arnoud Boot sluit zich hierbij aan. "Het staat toch een beetje haaks op het gedachtegoed van Triodos", zegt Boot in april 2023 tegen Radar. "Dat was nou net het idee (van de certificaten, red.): je wilt niet onderhevig zijn aan dagkoersen.”
Niet transparant
Of de nieuwe manier van handelen nu past bij Triodos of niet, Rik Kloet staat er nuchter in. Hij had er rekening mee gehouden dat zijn certificaten in waarde zouden dalen. “Het is een risicodragend financieel product met een prospectus. Die prospectus heb ik gelezen, dus ik wist dat dit kon gebeuren”, laat hij weten.
Wat hem vooral steekt, is de manier waarop Triodos zelf met de situatie is omgegaan. “Ik vind dat ze niet transparant genoeg zijn geweest. Ze hebben niet op tijd tegen ons gezegd: jongens, dit is de situatie, we weten het even niet. We moeten hiermee aan de slag. Wat vinden jullie?”
Kloet doelt hiermee op het feit dat de bank al zeker sinds 2017 wist dat er problemen zouden ontstaan rondom het certificatensysteem. Dat blijkt uit uitspraak van de Ondernemingskamer, nadat gedupeerde Triodos-klanten een rechtszaak aanspannen bij dit gerechtshof. Corona heeft alles misschien op scherp gezet, maar Triodos wist dus al jaren wat er gaande was. “Dat vind ik laakbaar. Of je bent transparant als bank, of je bent het niet”, aldus Kloet.
Eenzijdige beslissing
In het geval van Bas van den Berg is het vooral de verbijstering die overheerst. “Het is een scenario dat niemand had kunnen voorspellen. Dat ze het product hebben omgezet in een enorm risicovolle investering. Het is eigenlijk gewoon een soort loterij geworden. Dat ze dat eenzijdig hebben kunnen beslissen, vind ik absurd.”
Vertrouwen geschaad
Ondanks dat het certificatendebacle Van den Berg veel stress en slapeloze nachten heeft opgeleverd, gelooft hij nog altijd in de missie van de bank. “Ik vind niet de hele bank opeens slecht, ik geloof nog steeds in hun missie. Maar dit hebben ze echt heel slecht gedaan”, laat hij weten.
In het geval van Rik Kloet heeft het gebrek aan transparantie gezorgd voor minder vertrouwen in Triodos, ook al neemt hij de bestuurders niet alles kwalijk. “Natuurlijk ben ik teleurgesteld, maar we leven ook in een kapitalistische samenleving. En dat is onder Mark Rutte alleen maar meer geworden. Ook een bank als Triodos wordt gedwongen om toch die vraag- en aanbod-kant op te gaan, ook al hebben ze het nooit gewild. Ik vind dat ontnuchterend en heb dat nooit gewild.”
Wat gaat Triodos doen?
Wij hebben Triodos gevraagd of de bank van plan is om de koers positief te beïnvloeden. Een woordvoerder laat weten dat het niet toegestaan is om in te grijpen, dus dat er geen concrete plannen zijn om de koers op te drijven. Ook laat de bank weten op de hoogte te zijn van het feit dat niet alle certificaathouders zich even makkelijk kunnen registreren op Captin. De bank verwijst onder andere naar de instructievideo’s op de eigen website.
Reactie Triodos en Captin
Wij hebben zowel Captin als Triodos gevraagd om te reageren. De reacties van Triodos en Captin lees je hier.
