Binnenkort een fikse boete bij het opzeggen van een vast energiecontract - vijf vragen aan een expert
Vanaf 1 juni 2023 worden de regels voor overstappen met een vast energiecontract aangescherpt. Niet langer is er sprake van maximale boete, maar de boete wordt afhankelijk van verschillende factoren. Hoe dat precies werkt vragen we aan Joris Kerkhof, energie-expert bij Independer.
1. Vaste contracten krijgen vanaf 1 juni een opzegboete, wat houdt dat in?
‘’Er is nu ook al een opzegboete als je een vast contract hebt. Alleen deze is vastgesteld op een vast bedrag, voor een eenjarig contract is dat tussen de 50 en maximaal 100 euro. Naarmate je contract nog langer doorloopt komt dat bedrag hoger uit.’’
‘’Vanaf 1 juni verandert dat. Alle vaste contracten die vanaf dan worden afgesloten - het werkt dus niet met terugwerkende kracht - vallen dan onder een nieuwe boeteregeling. Er is dan niet langer meer sprake van een vast boetebedrag, maar het bedrag hangt dan af van de prijzen, je verbruik en de duur van je contract. ’’
2. Hoe wordt dat precies berekend?
‘’Om te bepalen hoe hoog het boetebedrag is, wordt gebruikgemaakt van een formule. De som is als volgt: (huidig contracttarief - referentietarief) x (het verbruik dat nog openstaat). Dat heeft wat uitleg nodig. Het ‘referentietarief’ is het tarief dat jouw huidige leverancier tijdens het moment van overstappen rekent voor een nieuwe klant. Dat betekent grofweg dat als je overstapt op het moment dat de prijzen laag zijn, je meer betaalt dan wanneer je overstapt bij hogere tarieven.’’
‘’Dan heb je ook nog ‘het verbruik dat nog openstaat’. Op het moment dat jij een abonnement afsluit koopt een energieleverancier energie in voor de duur van jouw contract. Het gedeelte dat je nog niet gebruikt hebt, valt daaronder. Er is verder geen maximumbedrag voor een overstapboete.’’
Een rekenvoorbeeld voor de opzegboete
Stel je hebt een contract waarbij je stroom afneemt voor 0,40 euro per kwh, en je zou tijdens de looptijd van het contract 1600 kwh afnemen. Na een half jaar heb je 750 kwh gebruikt en stap je over. Je oude leverancier rekent nu voor nieuwe klanten maar 0,30 euro per kwh. Je opzegboete voor stroom is dan als volgt:
(Huidig contracttarief - referentietarief) * (openstaand aantal kwh)
(0,40 euro - 0,30 euro) * (1600-750)
0,10 euro * 850 = 85 euro
In datzelfde contract neem je ook gas af. Volgens de planning zou dat 1500 m³ zijn voor 1,80 euro per kubieke meter. Nieuwe klanten betalen voor een kuub gas slechts 1,20 euro. Je hebt 750 kuub gebruikt en dus nog 750 over. Je opzegboete voor gas is dan als volgt:
(Huidig contracttarief - referentietarief) * (openstaand aantal m³)
(1,80 euro - 1,20 euro) * (1500 - 750)
0,60 euro * 750 = 450 euro
De totale opzegboete is dan: 85 euro + 450 euro = 535 euro
3. Merk je dat mensen nu vaker overstappen?
Independer heeft een onderzoek gedaan onder consumenten naar de bereidwilligheid voor vaste contracten. Hieruit blijkt dat mensen toch graag de vastigheid willen. Dat zien we ook terug in de cijfers. De laatste weken merken we op de website dat de meerderheid kiest voor een vast contract, terwijl daarvoor variabele contracten de overhand hadden. We zien niet per se terug dat mensen vlak voor 1 juni massaal een nieuw energiecontract afsluiten, om zo onder de oude boeteregeling te vallen. Uit ons onderzoek blijkt ook dat een grote groep mensen niet op de hoogte is van de verandering van de opzegboete. Ik verwacht eerder dat een grote groep mensen nog wacht op lagere tarieven en meerjarige vaste contracten.’’
4. Is het raadzaam nu een vast contract af te sluiten?
''Helaas heeft niemand een glazen om in de toekomst te kijken. Wel zitten de meeste energiecontracten qua prijs nu onder het prijsplafond, waardoor je met een langdurig contract ook na dit jaar verzekerd bent van een prijs onder het prijsplafond. Je ziet ook hoe snel de prijzen kunnen fluctueren, bijvoorbeeld vanwege de oorlog. Dus wat dat betreft biedt een vast contract zekerheid. Aan de andere kant zijn de prijzen van nu nog steeds bijna twee keer zo hoog als in 2020 en er is altijd een kans dat het weer daalt. Uiteindelijk gaat het erom hoeveel risico je bereid bent te nemen voor een bepaalde prijs.’’
5. Wat hebben we geleerd van de energiecrisis?
‘’Als je naar de consumenten kijkt, denk ik dat we bewuster zijn geworden van wat energie kost. Mensen zijn meer gaan letten op hun verbruik en onderzoeken mogelijkheden tot verduurzaming. Als je het globaal bekijkt, zie je bijvoorbeeld dat de Europese Unie nieuwe afspraken heeft gemaakt om energie voortaan collectief in te kopen. In augustus 2022 wilden veel landen hun energieopslag vullen, waardoor ze tegen elkaar gingen opbieden en de energieprijzen op werden opgedreven. Met deze nieuwe manier proberen ze dit zoveel mogelijk te voorkomen.’’
