Beschermt een goedkope zonnebril je ogen net zo goed als een dure?
Uv-straling kan je ogen beschadigen. Een goede zonnebril is dus belangrijk. Maar hoe weet je of je een goed exemplaar te pakken hebt? Is een bril van 5 euro veilig of niet? En wist je dat het voor het tegenhouden van uv-straling niet uitmaakt hoe donker of licht je bril is? Ruim 32.000 mensen gaven via een vragenlijst van het Radar Testpanel aan wat hun gewoonten en overwegingen zijn. Wij geven er tips en uitleg bij.
Van uv-straling kan je huid verbranden, dat weten we inmiddels allemaal. Maar of deze straling ook schadelijk is voor je ogen? 'Ja', denkt 72 procent. 6 procent denkt van niet, 22 procent geeft aan dat ze het niet weten. Dat we het vragen, verraadt het misschien al een beetje. Want inderdaad, uv-straling is schadelijk voor je ogen. Het Oogfonds sloeg vorig jaar half april tijdens de eerste serieuze zonnestralen al alarm: veel mensen realiseren zich niet dat uv-straling permanente schade aan je ogen kan veroorzaken. Dit gebeurt, net als bij huidkanker, door een opeenstapeling van schade over langere tijd. Je hebt het dus niet meteen door.
Het dragen van een zonnebril is daarom heel belangrijk. De helft van de respondenten doet dat op zonnige dagen altijd, of in ieder geval meestal. 11 procent draagt alleen een zonnebril als ze langere tijd de zon ingaan.
Je ogen maken geen vitamine D aan
1 op de 10 geeft aan nooit een zonnebril te dragen. Nog eens 12 procent doet dat meestal niet. Waarom niet? Veel mensen hebben een 'gewone' bril, al dan niet met meekleurende glazen. 28 procent vindt een zonnebril simpelweg niet nodig. Dan zijn er nog mensen die een zonnebril onhandig vinden, of niet prettig vinden zitten. En wie het vervelend vindt tegen een zonnebril aan te kijken, kan om die reden ook zelf liever geen dragen. Sommigen denken dat zon goed is voor je ogen, of dat je ogen het nodig hebben om vitamine D aan te maken. Dat geldt echter niet voor je ogen.
Ook een 'gewone' bril kan al voldoende bescherming bieden tegen uv-straling. Dat is echter lang niet altijd het geval: slechts bij 16 procent van de respondenten geeft de 'gewone' bril naar eigen zeggen uv-bescherming. Bij de helft is dat niet het geval, en nog eens een derde weet het niet.
Bescherming zonnebril controleren in het daglicht?
Ook als je een zonnebril vervelend vindt, is het dus verstandiger om er wel een te dragen. Maar hoe weet je dan of een zonnebril voldoende bescherming biedt? 9 procent van de panelleden kijkt of de bril donker genoeg is, 14 procent gaat speciaal naar buiten om in het daglicht te kijken of de bril voldoende licht tegenhoudt. Veel mensen associëren de uv-straling onterecht met zichtbaar licht. Voor de mate van uv-bescherming maakt de kleur van het glas namelijk niet uit. Zelfs brillen zonder enige kleur kunnen uv-straling tegenhouden. Je kunt dus ook een bril kopen die de wereld niets donkerder maakt, en je ogen niet verbergt, die wél bescherming biedt tegen schadelijke stralen. Je hebt zelfs contactlenzen met een uv-filter. Ook die zijn niet (per se) anders van kleur.
Merkzonnebril of bril van een paar euro?
Veel mensen kopen hun zonnebril bij een brillenwinkel of opticien om er zeker van te zijn dat deze voldoende bescherming biedt (68%), of ze kopen er in ieder geval een van een goed merk (23%). Als je een dergelijke bril mooi vindt, lekker vindt zitten of prettig vindt kijken, is dat prima. Van een goed brillenmerk of opticien mag je ook verwachten dat de bril voldoende uv-bescherming biedt.
Maar dat mag je ook verwachten van de zonnebril die je voor een paar euro bij de drogist koopt; alle brillen die in Nederland (of zelfs binnen de Europese Unie) verkocht worden, moeten 100 procent uv-bescherming bieden.
CE-keurmerk op binnenkant brillenpootje
Om dat te controleren, kun je op het label kijken, zoals een kwart van de respondenten aangeeft te doen, of naar het CE-keurmerk dat aan de binnenkant van het brillenbootje staat, simpelweg weergegeven door de letters CE. Dit doet slechts 13 procent, terwijl het dé indicatie is: wanneer dit merk erop staat, weet je dat de bril goede bescherming biedt tegen schadelijke uv-straling. Welke waarde daarbij vermeldt staat, maakt niet uit. CE 0 of CE 4: dit zegt iets over de mate van lichtabsorptie. Het ene glas houdt dus meer licht tegen dan het andere, maar dat is iets anders dan uv-straling.
Ook een zonnebril kan niet passen
Behalve het CE-merk is er nog iets waar je bij de aanschaf van een goede zonnebril op moet letten. Slechts 1 op de 6 respondenten doet het, maar het is van groot belang dat je zonnebril goed aansluit op je gezicht. Wanneer er veel ruimte is tussen je gezicht en de glazen, valt het licht er alsnog omheen.
Wolken of zonneklep: onvoldoende bescherming
Ook op dagen dat de zonkracht hoog is, maar de zon achter de wolken zit, is het belangrijk om je ogen tegen uv-stralen te beschermen. De wolken houden slechts de helft van deze straling tegen, de andere helft komt er gewoon doorheen. De meerderheid van de respondenten doet dat niet (48%) of alleen als zij of hij langere tijd naar buiten gaat (29%).
Kun je in plaats van een zonnebril ook een petje of zonneklep dragen om je ogen tegen uv-straling te beschermen? Ja, denkt ruim een derde. Natuurlijk houdt het de straling tegen, maar straling weerkaatst. En dus biedt het geen optimale bescherming. Ook de 12 procent respondenten die aangeeft nooit een zonnebril te dragen omdat ze uit de zon blijven, doet er om dezelfde reden verstandig aan om de ogen wél te beschermen. De reden 'ik kijk nooit ook maar enigszins richting de zon', zoals een respondent aangeeft, is gaat dus ook niet op.
Zonnebril voor kinderen extra belangrijk
Tot slot: kinderogen zijn kwetsbaarder wat betreft schadelijke zonnestralen. Ruim 90 procent van de respondenten is hier niet van op de hoogte. Wellicht komt het doordat we de vraag andersom geformuleerd hadden: Zijn oudere ogen minder kwetsbaar voor uv-straling dan kinderogen? Het antwoord is dus 'ja'. Wat niet inhoudt dat je op latere leeftijd geen goede bescherming nodig hebt. Het betekent wel dat je juist de ogen van kinderen, die daar zelf niet op zullen letten, of een zonnebril vaker vervelend zullen vinden, bescherming moet bieden met een goed aansluitende zonnebril.
Voor antwoorden op veelgestelde vragen over ogen en uv-straling kun je kijken op de site van het Oogfonds.
Oude zonnebrandcrème, werkt dat nog wel?
Gebruik jij je oude zonnebrandcrème? Hoe zit dat met de werkzaamheid? Radar zocht voor je uit of het verstandig is om oude zonnebrand te gebruiken.
Nieuwe zonnebrand kopen: waar moet je op letten?
Bekijk ook onze 7 adviezen voor het kopen van zonnebrand. De Consumentenbond waarschuwt voor een onveilige zonnebrandspray voor kinderen, onder andere verkocht bij Bol.com. De beloofde beschermingsfactor op de verpakking klopt niet altijd.
Over dit onderzoek
Het onderzoek werd tussen 18 en 25 april 2018 ingevuld door 32.358 mensen, waarvan het overgrote gedeelte lid is van het Radar Testpanel. Het Radar Testpanel is een groep van 100.000 mensen verspreid over heel Nederland. Zij hebben gemeen dat zij, zoals iedereen, consument zijn. Via online vragenlijsten delen zij hun mening en ervaring. Op basis hiervan stelt Radar zaken aan de kaart. Ook (gratis) lid worden? Je schrijft je in door deze intake-vragenlijst te doorlopen.
Dit is een artikel uit 2018, door de redactie gecheckt en aangepast op 25 juni 2019.
