Apenpokkenvirus officieel in Nederland, meer besmettingen verwacht
Het apenpokkenvirus is voor het eerst in Nederland vastgesteld bij een persoon. Dat meldt het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Dat geeft geen informatie over leeftijd, geslacht en woonplaats van de persoon. Het instituut verwacht dat er nog meer mensen besmet geraakt kunnen zijn.
Het apenpokkenvirus is heel besmettelijk, maar de ziekte verloopt bij de meeste mensen vrij mild. Ze kunnen eerst last krijgen van koorts, hoofdpijn, spierpijn, opgezwollen lymfeklieren, rillingen en vermoeidheid. Na een paar dagen krijgen ze ook huiduitslag. Binnen een paar weken verdwijnen de symptomen. Verreweg de meeste mensen genezen vanzelf. Het virus kan wel gevaarlijk zijn voor mensen die al een verzwakte weerstand hebben.
Meldplicht apenpokkenvirus
Het apenpokkenvirus is op advies van het RIVM aangemerkt als A-ziekte, wat betekent dat besmettingen of vermoedens daarvan direct moeten worden gemeld. Dat meldt het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS).
Een meldplicht help volgens het RIVM nieuwe gevallen zo vroeg mogelijk op te sporen. Ook kunnen snel maatregelen, zoals quarantaine, worden getroffen voor mensen met wie mogelijke patiënten in contact zijn geweest.
Mensen met symptomen wordt gevraagd thuis in isolatie te gaan tot een test heeft uitgewezen of zij besmet zijn. Als dat zo is, moeten zij in afzondering blijven totdat zij niet meer besmettelijk zijn voor anderen. Dat is op het moment dat de huid volledig genezen is.
Het ministerie van VWS benadrukt dat het nadrukkelijk gaat om de aanpak van individuele gevallen. Er zijn op dit moment geen "algemene collectieve maatregelen" te verwachten om de verspreiding van het virus tegen te gaan, zoals dat bij het coronavirus lange tijd wel het geval was.
Veelal verspreiding via geslachtsgemeenschap
In de afgelopen weken was het virus al vastgesteld in België, Duitsland, Frankrijk, Groot-Brittannië, Spanje, Portugal, Italië, Zweden, de Verenigde Staten, Canada en Australië. Onder de apenpokkenpatiënten zijn opvallend veel mannen die seks hebben met andere mannen. Door nauw contact tijdens de seks zijn ze mogelijk besmet geraakt.
Besmettingen lijken los van elkaar te staan
Het virus komt oorspronkelijk voor in West- en Midden-Afrika. Het is niet bekend of de eerste patiënt in Nederland onlangs in Afrika is geweest. Veel patiënten in andere landen zijn niet in Afrika geweest. Bovendien hebben ze vaak geen contact met elkaar gehad, de besmettingen lijken los van elkaar te staan. Dat baart deskundigen zorgen.
'Het is geen klassieke soa'
Volgens Jaap van Dissel gaat het bij het apenpokkenvirus niet om een geslachtsziekte. 'Het is geen klassieke soa', aldus de RIVM-baas tegen RTL Nieuws. Wel zegt hij dat 'intensief lichamelijk contact over het algemeen nodig is om het te doen overdragen'. Maar los daarvan kan het virus zich volgens hem ook 'op de meer klassieke wijze' verspreiden.
De algemene vaccinatie tegen pokken geeft ook bescherming tegen het apenpokkenvirus. Maar of zo'n vaccin wordt ingezet is nog niet zeker, zegt Van Dissel. 'Dat zou kunnen. Maar zo ver, voor de duidelijkheid, zijn we nog niet. We willen eerst het probleem weten. We willen weten wat vanuit het buitenland de risico's zijn op overdracht.' Dat zo'n vaccinatiebeleid er op enig moment komt, sluit hij niet uit. 'In ieder geval hebben we er desnoods de vaccins voor', aldus de RIVM-baas tegen RTL Nieuws.
'Proberen dit onder controle te krijgen'
De Belgische viroloog Marc Van Ranst zei tegen RTL Nieuws: 'We zitten een beetje op onbekend terrein omdat de uitbraak ongewoon is. Dus op dit moment is het te vroeg om daar veel over te speculeren.' Op de vraag van tv-programma Nieuwsuur vrijdagavond of Van Ranst zich zorgen maakt, zei hij: 'Dit gaat afhangen van wat er de komende dagen en weken gebeurt. We moeten proberen dit onder controle te krijgen. Normaal gezien lukt dat bij zulke uitbraken wel.'
Als belangrijkste remedie noemt Van Ranst dat mensen getoond wordt hoe het letsel door het virus eruitziet. 'Wanneer men dan het letsel bij zichzelf ziet dan kan men dat laten vaststellen. Wanneer die mensen dan in isolatie gaan en er geen andere gevallen meer uitkomen, dan kan je zoiets wel oplossen', aldus de viroloog tegen Nieuwsuur.
Coronavirus nog vers in het geheugen
Dat mensen schrikken van dit virus omdat de zeer recente coronacrisis nog vers in het geheugen zit, noemt viroloog Marion Koopmans bij talkshow Op1 begrijpelijk. 'Zo'n bericht zou voor die tijd waarschijnlijk een regeltje verborgen in een krant zijn geweest. Volgens haar gebeurt een virusuitbraak zoals deze 'regelmatig, wekelijks sowieso'. Tegelijk noemde zij het belangrijk dat 'hier de gezondheidsdiensten hun werk doen en opsporen'.
