97% zonnebankers bekend met huidkankerrisico (maar gaat toch)

Meer dan de helft van de ruim 2300 ondervraagde zonnebankgebruikers (56%) gaat minimaal eens per maand – in ieder geval in de periode dat ze de zonnebank gebruiken, wat niet iedereen ook in de zomermaanden zal doen. Bijna een derde gaat minimaal 1 keer per week, waarvan sommigen (7 procent van alle ondervraagde zonnebankgebruikers) zelfs meerdere keren per week.

'Bangmakerij'

Van alle gebruikers weet nagenoeg iedereen dat de uv-straling van een zonnebank of gezichtsbruinend apparaat (hetzelfde maar dan alleen voor je gezicht) zorgt voor een verhoogd risico op huidkanker. Slechts 1 procent zegt hiervan níet op de hoogte te zijn, 2 procent wist wel dat er 'iets' mee was, maar niet dat het om huidkanker ging. Een groep van 14 procent die weet van het verhoogd risico op huidkanker, doet dit af als bangmakerij.

Voor wie zich wil verdiepen in het risico: Radar ondervroeg verschillende experts over het gebruik van de zonnebank: bekijk de video.

De helft (52%) van de zonnebankgebruikers die bekend zijn met het risico, is (nog) niet geminderd naar aanleiding van de informatie. Nóg niet, omdat een klein gedeelte (3 procent van de totale groep zonnebankgebruikers) wel van plan is om te minderen, maar het voornemen nog niet heeft omgezet in daden. 48 procent van de huidige zonnebankgebruikers heeft vanwege het risico het gebruik wel geminderd.

Van de kleine groep zonnebankgebruikers die niet (1%) of niet precies (2%) op de hoogte was van het verhoogde risico op huidkanker, is twee derde van plan om, nu ze dit wel weten, minder gebruik te maken van de zonnebank.

Bij eerdere onderzoeken van Radar naar zonnebankgebruik, in 2015 en 2019, was de groep die (nog) gebruik maakt van de zonnebank groter: 19 procent in 2015 en 16 procent in 2019. Dat is nu 14 procent. Ook zien we dat mensen daadwerkelijk minder vaak gaan: waar bij de voorgaande ondervragingen bijna de helft (rond de 45%) eens per week of zelfs vaker onder de zonnebank ging, is het nu ongeveer 30 procent - de rest gaat minder vaak.

Gestopt om gezondheidsredenen

Van de bijna 7000 mensen die eerder wel onder de zonnebank gingen, maar daar inmiddels mee gestopt zijn, geeft een meerderheid aan dat zij destijds wel wisten dat dit risico bestond (38%), of in ieder geval dat er iets mee aan de hand was (21%). Voor ruim driekwart (77%) is het gezondheidsrisico een reden om met het gebruik te stoppen met 'bijbruinen'. Voor een kleine helft van deze groep vormde deze kennis de enige reden om niet langer onder de zonnebank te gaan. Bij de groep ondervraagden die nooit onder de zonnebank is gegaan, geeft 67 procent het gezondheidsrisico als reden om er niet aan te beginnen.

Restricties

Aan alle deelnemers van het onderzoek vroegen we of zij vinden dat onbeperkt zonnen aangepakt zou moeten worden. Ja, zegt 52 procent; zij vinden dat er een restrictie moet komen op het aantal uur dat mensen gebruik mogen maken van een zonnebank of gezichtsbruinend apparaat. Sommige mensen laten weten dat hun zonnestudio al restricties hanteert:

29 procent is tegen restricties op het aantal uren. Zij vinden dat mensen hun eigen verantwoordelijkheid hebben. Wel geven veel mensen aan dat er goed moet worden voorgelicht. Echter: uit de resultaten van ons onderzoek blijkt dat nagenoeg alle gebruikers al van de risico's op de hoogte zijn. De vraag is dus of voorlichting helpt. 19 procent heeft geen mening over het wel of niet instellen van restricties.

Als reden om wél voor een beperking te zijn, noemen meerdere mensen, behalve natuurlijk gezondheidsredenen, de zorgkosten die door het zonnebankgebruik worden veroorzaakt. 'Mensen krijgen meer kans op gezondheidsproblemen en bijbehorende kosten. Dat moeten we niet willen als maatschappij of als individu.' Wel lijkt het mensen lastig om te handhaven:

Juist om te voorkomen dat mensen op eigen houtje hun zonnebank-uren indelen, lobbyen experts al langere tijd voor een verbod op de particuliere verkoop van zonnebanken. 21 procent is voor een dergelijk verbod, zodat mensen niet zonder toezicht gebruik kunnen maken van de zonnebank. Nog eens 25 procent vindt dat zowel publieke zonnebanken als de verkoop van dit soort apparaten aan particulieren verboden moet worden – in totaal is dus bijna de helft (46%) voor wettelijke beperkingen.

40 procent is tegen een verbod. Zij vinden het betutteling. Iemand noemt de vrees dat de zonnebank dan misschien wel in het illegale circuit terecht komt. Dan is het 'beter de mensen goed te opleiden in een beperkt aantal salons, met een keurmerk en diploma's.' Een enkeling geeft aan dat zonnebankgebruik ook op medisch advies kan zijn, bij bepaalde huidaandoeningen. 14 procent onthoudt zich van een mening over een verbod.