58% is vóór verbod op zonnebanken: groeit het bewustzijn over de risico's?

​Van de respondenten die onze laatste bevraging hebben beantwoord, is 58 procent een voorstander van een verbod van zonnebanken. De grootste groep is niet alleen tegen particuliere verkoop; zij zien ook het liefst een verbod op commerciële zonnestudio's. 35 procent geeft aan tegen een verbod te zijn. 

Kentering sinds eerdere onderzoeken

In 2019 was dat wel anders. Toen stemde een meerderheid van 44 procent tegen een verbod op solariums, 40 procent van de respondenten stemde voor. Uit dat onderzoek bleek ook dat de meeste mensen die aan het zonnebanken gingen zich wel bewust waren van het verhoogde risico op huidkanker. Een op de vijf correspondenten meende echter dat de aandacht voor huidkanker 'bangmakerij' was. 

Ook in 2015 hebben we het Testpanel gevraagd naar zonnebanken; of ze zich bewust waren van het verhoogde risico op huidkanker. Toen gaf 74 procent van de zonnebankgebruikers aan de zonnebank te gebruiken in de wetenschap dat dit het risico op huidkanker sterk verhoogt, en dus tegen een verbod waren. Ook toen deed een op de vijf correspondenten dit risico af als bangmakerij.

'Gebronsde huid is niet zo goed als we denken'

Wat is er veranderd? Zes jaar geleden was drie kwart van de bevraagden nog tegen het afschaffen van zonnebanken, nu is dat aantal met de helft teruggelopen. 'Goed nieuws', stelt huidtherapeut Jolijn Bethlem, die benadrukt dat we met z'n allen nog veel over de risico's van zonnen te leren hebben. 'Bruin worden is een afweermechanisme van de huid. Je moet het zo zien: als UV-licht op de huid komt, gaan je pigmentcellen pigment aanmaken om het DNA van je stamcellen te beschermen.'

'Help, zonlicht! Dat is wat je cellen denken', duidt Bethlem. 'Die bruine kleur staat dus niet voor gezondheid, maar voor een afweerreactie van je huid op schade door de zon.' Een bruine kleur beschermt maar minimaal tegen de hoeveelheid zonlicht die we tot ons nemen. Naast zonbescherming smeren van minimaal factor 30, elke 2 uur, is het opzoeken van schaduw en beschermende kleding ook belangrijk, stelt Bethlem. 

Schaf zonnebanken af, stellen huidexperts: 'Stop met bruine kleur te promoten'

'Roken en drinken zijn toch ook niet verboden?'

Veel polldeelnemers die tegen een verbod zijn, wijzen op het feit dat ook andere schadelijke zaken zoals sigaretten en alcohol niet verboden zijn. Ook de frase 'Niet te veel betuttelen' valt vaak: mensen moeten zelf hun verantwoordelijkheid kunnen dragen, stellen velen. 'Mogen mensen ook nog iets zelf bepalen?', stelt een van de respondenten.

'Wel nuttig voor sommige klachten'

Verschillende polldeelnemers die tegen een verbod zijn, geven aan dat sommige mensen met huidaandoeningen of andere medische klachten baat kunnen hebben bij zonnebanken. Ook zou lichttherapie volgens sommige leden helpen tegen 'seizoensdepressies'. 'Mensen met huidaandoeningen of een seizoensdepressiee zouden een medische ontheffing moeten kunnen krijgen.'

'Beter voorlichten is sowieso nodig'

Maar er zijn dit jaar dus voornamelijk stemmen pro een verbod. 'Ik heb er spijt van dat ik zonnebanken heb gebruikt', waarschuwt een respondent, een ander: 'Ik heb zelf huidkanker, zegt genoeg'. Velen geven aan geen voorstander te zijn van opgelegde keuzes, maar het in dit geval noodzakelijk te vinden: 'Ik ben voor, niet omdat ik van alles verboden wil hebben, maar omdat mensen nu een keer bij dit soort lange termijn problemen het idee hebben dat het altijd anderen treft.'

Aan beide zijden, voor en tegen een verbod, roepen mensen op om beter over de risico's van UV-straling voor te lichten. 'Al ben ik bang dat het geen zoden aan de dijk zal zetten', stelt een pollrespondent. 'Zolang mensen massaal op hete stranden gaan liggen, al dan niet ingesmeerd, zal het allemaal niet veel uitmaken. Mensen zijn hardnekkige kortetermijndenkers. Die kanker en die huidveroudering zien ze dan wel weer.'

'Zorgkosten bij huidkanker zijn voor de maatschappij'

Verschillende respondenten die voor een afschaffing van zonnebanken en commerciële zonnestudio's zijn, wijzen op de kosten voor de behandeling van huidkanker die door de gemeenschap worden gedragen. Anderen hebben het over de 'bruine hype', het nodige bruin moeten worden in de zomer. 'Het is dom om bruin te willen zijn. Je loopt huidkanker op en de gemeenschap moet voor de kosten opdraaien.' Om die reden zou ook een campagne om de gezonde witte huid te promoten een goed idee zijn, stellen verschillende correspondenten.

De overheid draagt hier verantwoordelijkheid, stellen veel polldeelnemers. 'Ondanks dat de overheid niet van betutteling houdt, moet de staat in dergelijke gevallen meer luisteren naar de deskundigen. In deze situatie valt met verbod veel winst te behalen met de medische kosten', meent een van hen.

Nog enkele andere argumenten vóór het verbod op zonnebanken: 'Ze slurpen energie, wat vandaag niet meer te verantwoorden is', stellen verschillende polldeelnemers. Ook zouden commerciële studio's betrokken zijn in tal van witwaspraktijken.

​