background branding

Zijn er vergoedingen voor mantelzorgers?

mantelzorgvergoedingen-11-082020780..jpg

Wat is een mantelzorger eigenlijk? En als je voor iemand bepaalde zorgtaken op je neemt, kun je dan in aanmerking komen voor een vergoeding? Dokters van Morgen (overgenomen door Radar) spreekt met Fleur Kusters van MantelzorgNL.

Wat is de definitie van mantelzorger?

Kusters: 'We hanteren dezelfde definitie als die van het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP), en die is: alle hulp aan een hulpbehoevende die wordt gegeven vanuit de directe sociale omgeving. Voorheen gold nog de definitie: wanneer je meer dan acht uur per week en/of langer dan drie maanden voor iemand zorgde, maar dat heeft het SCP losgelaten'.

Volgens Kusters hoef je niet een familielid te zijn om 'mantelzorger' te zijn. Ook een vriend of buurvrouw kan die rol vervullen. 'Het mooie is dat nu ook in de wet staat dat naast familie ook bekenden een beroep kunnen doen op zorgverlof'.

Wat voor vergoedingen zijn er voor mantelzorgers?

Mantelzorgcompliment of mantelzorgwaardering
Een mantelzorger kan een mantelzorgcompliment of mantelzorgwaardering krijgen via de gemeente. Of die waardering wordt uitbetaald en hoe hoog die is, verschilt per gemeente. Dat kan uiteenlopen van een paar tientjes tot driehonderd euro. Maar, zo benadrukt Kusters: het gaat om een compliment, het is nadrukkelijk geen vergoeding voor het werk van de mantelzorger. Voor de mantelzorgwaardering moet je je meestal als mantelzorger aanmelden bij de gemeente. 

Vergoeding vanuit de zorgverzekeraar
Vanuit de aanvullende zorgverzekering kan je verzekeraar bepaalde zaken vergoeden. Denk bijvoorbeeld aan: trainingen en cursussen of een vergoeding van de kosten voor een mantelzorgmakelaar. Check de website van jouw zorgverzekeraar voor meer informatie. Meer over vergoedingen voor mantelzorgers vanuit de zorgverzekering vind je bij MantelzorgNL.

Voor geïndiceerde zorg zijn er pgb's
Mantelzorgers kunnen wel een geldbedrag krijgen via een persoonsgebonden budget (pgb). Je spreekt dan niet meer van een mantelzorger maar van een informele zorgverlener, aldus Kusters. 'Als de mantelzorg bijvoorbeeld te veel wordt, kan de zorgbehoevende een indicatie aanvragen. Als die indicatie wordt gegeven, dan krijg je toegang tot professionele zorg. De zorgbehoevende kan dan kiezen tussen zorg in natura (via een zorgorganisatie) of middels en pgb. Bij keuze voor een pgb kan de zorgbehoevende een professional inhuren of zijn mantelzorger. Die verleent dan geïndiceerde zorg bovenop de mantelzorgaken. Soms komt daar ook een training aan te pas, denk bijvoorbeeld aan het verwisselen van een stoma.'

Wat moet je doen om in aanmerking te komen voor een pgb?

In de eerste plaats is het belangrijk dat de zorgbehoevende een pgb moet aanvragen. Kusters: 'In sommige gevallen zal dat niet lukken, als een kind bijvoorbeeld erg hulpbehoevend is. Dan zal de mantelzorger die taak op zich moeten nemen'. Maar het uitgangspunt is dat de zorgvrager daar zelf de keuzevrijheid in houdt, legt Kusters uit. 'Ga ik een professional inschakelen of vraag ik mijn mantelzorger om die extra taken op zich te nemen?'

Er zijn dan vier soorten pgb's waar de zorgvrager aanspraak op kan doen:

  • De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Die is voor mensen die begeleiding en ondersteuning nodig hebben bij bijvoorbeeld huishoudelijke hulp, dagbesteding of bepaalde voorzieningen en hulpmiddelen. Via de Wmo een pgb aanvragen gaat via de gemeente;
  • De Wet langdurige zorg (Wlz). De Wlz is voor mensen die intensieve en langdurige zorg nodig hebben. Denk aan: chronisch zieken, kwetsbare ouderen en mensen met een ernstige geestelijke of lichamelijke beperking of aandoening. Pgb via de Wlz vraag je aan via het Centrum Indicatiesteling Zorg (CIZ) en zorgkantoor;
  • De Zorgverzekeringswet (Zvw). De Zvw is bedoeld voor mensen die persoonlijke verpleging of verzorging nodig hebben of voor kinderen die intensieve zorg nodig hebben. Pgb via de Zvw vraag je aan via je zorgverzekeraar;
  • De Jeugdwet. De Jeugdwet is bedoeld voor voor kinderen en jeugdigen die zorg, hulp en/of ondersteuning nodig hebben bij bijvoorbeeld persoonlijke verzorging, begeleiding of kortdurend verblijf. Pgb via de Jeugdwet vraag je aan bij de gemeente.

Je kunt tegelijkertijd een pgb aanvragen via Wmo en Zvw, die vullen elkaar aan. Bij Wlz is dat niet het geval, dan kun je dus niet tegelijkertijd ook een pgb vanuit de Wmo of Zvw krijgen. Een pgb vanuit de Jeugdwet kan niet tegelijkertijd aangevraagd worden met een pgb uit de Wmo en Wlz.

Je kunt ook voor meerdere zorgvragers een pgb ontvangen, maar je kunt als informele zorgverlener niet voor meer dan 40 uur per week uit een pgb ontvangen.

Informele zorgverleners kunnen ook in loondienst gaan. Radar peilde: is dat een goed idee?

Het aanvragen van een pgb kan een complexe procedure zijn. Kun je daarbij hulp krijgen?

Ja, dat kan via de belangenorganisatie Per Saldo ook via de Mantelzorglijn van MantelzorgNL. Volgens Kusters kun je ook terecht bij een onafhankelijke cliëntondersteuner. 'Maar dan moet je wel weten bij welke wet je moet zijn. Als je helemaal nieuw bent in de zorgsector kan dat een behoorlijke puzzel zijn'.

Je hebt, tot slot, ook nog de optie om een zogenoemde 'mantelzorgmakelaar' in te schakelen die je daarbij ondersteunt. Soms wordt een mantelzorgmakelaar vergoed vanuit de aanvullende verzekering van de zorgverzekeraar.

Hoe zit het met de vergoedingen voor reiskosten?

Er bestaat helaas geen algemene reiskostenvergoeding voor mantelzorgers. MantelzorgNL heeft wel 6 tips om reiskosten te besparen:

  • Check bij de gemeente van de zorgbehoevende of je een parkeervergunning kunt krijgen als er daar sprake is van betaald parkeren;
  • Als degene voor wie je de zorg draagt niet alleen kan reizen met het openbaar vervoer, dan kan hij of zij voor jou een OV-begeleiderskaart aanvragen;
  • Vervoer je iemand die niet meer zelf kan reizen? Dan kun je misschien een gehandicaptenparkeerkaart (passagierskaart) gebruiken. Die kaart staat op naam van de zorgvrager, en moet hij of zij aanvragen bij de gemeente;
  • Als je een bijstandsuitkering hebt kan het zijn dat je gemeente een regeling heeft voor de reiskosten, je kunt dat navragen bij je gemeente;
  • Gebruikt de zorgbehoevende Valys, dan mag hij of zij gratis een begeleider meenemen;
  • In sommige gevallen zijn de reiskosten aftrekbaar bij de Belastingdienst. Dan moet je bijvoorbeeld wel samenwonen met degene die je verzorgt, en die persoon moet voor langere periode opgenomen zijn in een instelling. Meer informatie vind je bij de Belastingdienst.

Mantelzorgers moeten met verschillende financiële zaken rekening houden. Meer over geldzaken voor mantelzorgers vind je bij MantelzorgNL.