background branding

Wat is slagaderverkalking?

slagaderverkalking-26102020-780.jpg

Een hoge bloeddruk vergroot je kans op hart- en vaatziekten door slagaderverkalking. Hoe begint dat proces? En: iedereen krijgt met slagaderverkalking te maken, maar waarom krijgt niet iedereen klachten en ondervindt niet iedereen er gevolgen van? Dokters van Morgen (overgenomen door Radar) spreekt met Nelleke van der Houwen van de Hartstichting.

Hoe ontstaat slagaderverkalking?

Van der Houwen legt uit hoe verdikkingen in de slagaders door slagadverkalking kunnen ontstaan. Dat begint met een beschadigde binnenbekleding van de slagaders. De kans dat de binnenkant van de bloedvatwand beschadigd raakt, is groter bij mensen met een hoge bloeddruk, mensen die roken of mensen die bijvoorbeeld te veel vet (cholesterol) in het bloed hebben zitten.

Van der Houwen: 'Als de binnenbekleding beschadigd raakt, dan kunnen kleine vetdeeltjes en ontstekingscellen in de vaatwand kruipen. Dan vormt zich een ophoping van vet en ontstekingscellen in de vaatwand'.

Na verloop van tijd kan zo'n ophoping van verschillende soorten cellen en vetdeeltjes, ook wel plaque genoemd, openscheuren. Van der Houwen maakt onderscheid tussen 'stabiele' en 'instabiele' plaques. Die laatste soort kan openscheuren en voor een infarct zorgen.

Van der Houwen legt dat uit: 'Als een plaque openscheurt, denkt het lichaam: 'er is een wond'. Het proces van bloedstolling wordt in werking gezet. Zo ontstaat er een stolsel op de plaque, en raakt de slagader afgesloten'.

Update 25 november: uit onderzoek van UMC Utrecht blijkt dat stabiele plaques ook gevaarlijk kunnen zijn. 

Waarom is dat gevaarlijk?

Slagaders voorzien het lichaam, je hart en je hersenen bijvoorbeeld, van zuurstofrijk bloed. Kan dat bloed niet bij een deel van het orgaan, dan kan er een infarct ontstaan. 'Het woord infarct is afgeleid van 'infarceren' ofwel: afsterven. Als de cellen te lang geen zuurstofrijk bloed krijgen, zullen ze afsterven. Dat proces is onomkeerbaar'.

Dan heb je ook nog stabiele plaques. Die breken niet open, maar kunnen wel voor een vernauwing in de slagader zorgen. 'Er is dan minder toevoer van zuurstofrijk bloed naar het orgaan. Het kan zijn dat je daarvan klachten krijgt, bijvoorbeeld bij inspanning', legt Van der Houwen uit.

Slagaderverkalking komt bij veel mensen voor. Niet iedereen krijgt er klachten van. Hoe kan dat?

Dat heeft, volgens van der Houwen, te maken met allerlei factoren: 'Bijvoorbeeld of je een hoge bloeddruk hebt, ontstekingen in het lichaam hebt, of je wel of niet rookt, of je veel beweegt, maar ook hoe je genetisch in elkaar zit. Het is de optelsom die bepaalt hoe slagaderverkalking zich bij jou ontwikkelt'.

Volgens Van der Houwen lijkt het er bovendien op dat vrouwen vanwege de aanmaak van het hormoon oestrogeen tot een bepaalde leeftijd beter zijn beschermd dan mannen.

Waarom heet het proces 'slagaderverkalking'?

De precieze samenstelling van de verdikkingen in de vaatwand kan van persoon tot persoon verschillen en hangt ook af van de plek waar de verdikking zich bevindt. De naam slagaderverkalking komt van de kalk die zich later in het proces afzet in de verdikking. Maak je een CT-scan van het hart dan kan je bij de kransslagaders witte plekjes zien. 'En dat betekent dat er kalk in die slagaders zit. Hoe meer kalk, hoe meer slagaderverkalking er in de kransslagaders zit'.