background branding

Pijnstillers

In de apotheek of bij de drogist kun je veel verschillende soorten pijnstillers kopen. Maar welk middel gebruik je voor welke kwaal? Radar zocht het uit.

Het gebruik van pijnstillers die je vrij kan verkrijgen bij apotheek, drogist of supermarkt is groot. Maar liefst 85 procent van de Nederlanders boven de 16 jaar slikt wel eens een pijnstiller. Uit onderzoek van TNS/ NIPO blijkt zelfs dat wanneer we dat niet zouden doen we vaker ziek zijn en ons meer ziek melden op het werk. Volgens het marktonderzoeksbureau ontsnapt het bedrijfsleven zelfs hierdoor aan 15 miljoen verzuimdagen per jaar.

Maar dit medicijngebruik heeft ook een keerzijde: Honderden mensen per jaar overlijden aan het verkeerd gebruiken van deze vrij verkrijgbare medicijnen. Zo worden verschillende pijnstillers door elkaar gebruikt en worden vrij verkrijgbare middelen samen gebruikt met voorgeschreven medicijnen die verkeerd op elkaar kunnen werken. De overheid wil dan ook paal en perk stellen aan het aantal verkooppunten. Zij willen dat deze medicijnen alleen verkocht worden waar deskundig personeel is; dus niet bij benzinepompen zoals nu al gebeurt.

In de studio van TROS Radar was Annemarie Horikx van het KNMP, de beroepsorganisatie voor apothekers, aanwezig. We vroegen haar welke pijnstillers je moet gebruiken bij welke kwaal.Welke soorten pijnstillers zijn er?

Je kan pijnstillers in verschillende categorie?n indelen.1. Paracetamol (koorts- en pijnverlagend en weinig bijwerkingen)2. NSAID's (koorts- en pijnverlagend + ontstekingsremmend)3. Acetylsalicylzuur (koorts- en pijnverlagend + ontstekingsremmend) meeste bijwerkingen

Als eerste heb je paracetamols, bijvoorbeeld Finimal en Panadol. Dan heb je de zogenaamde salicylaten, de bekendste daarvan is aspirine. In hoge dosis heeft het middel een ontstekingsremmend effect en in lage dosis werkt het preventief voor hart- en vaatziekten.

Dan heb je de zogenaamde NSAID's, dit zijn pijnstillers met een ontstekingsremmend effect. Hier vallen bijvoorbeeld Ibuprofen, Advil, Voltaren, Aleve en Nurofen onder.

Als laatste heb je de combinatiepijnstillers, waar verschillende stoffen worden gecombineerd, zoals paracetamol en/of coffeine en/of aspirine. Bijvoorbeeld Saridon of Sanalgin.

Cafeïne heeft weinig toegevoegde waarde bij paracetamol. Als je bedenkt dat per bekertje filterkoffie 115 mg zit, en dit koffie niet als een pijnstillende drank bekend staat, heeft een tablet waarin 50 mg cafeïne zit niet echt veel aanvullende werking.Wanneer gebruik je welke pijnstiller?

Paracetamol is in de meeste gevallen de eerste keus, werkt dit niet dan kan een NSAID worden gebruikt. Aspirine zou eigenlijk niet moeten worden gebruikt, het heeft dezelfde effectiviteit als NSAID's maar meer kans op bijwerkingen (maagklachten).

Paracetamol geeft nauwelijks wisselwerking met andere geneesmiddelen, zeker voor die mensen is paracetamol een eerste keus middel.

Bij kinderen met koorts (zoals bijv bij waterpokken of griep), geen aspirine gebruiken omdat er dan een kans is op het ontstaan van de ziekte van Reye (kenmerkt zich door braken, toenemende sufheid, ademhalingsstoornis tot aan coma toe). Paracetamol is ook hier eerste keus.

Als je een ontsteking hebt, bijvoorbeeld een peesontsteking of reuma gebruik je geen paracetamol, omdat deze geen ontstekingsremmende werking heeft. Dan kom je weer uit op de NSAID's.

Combinatiepijnstillers hebben nooit de voorkeur omdat kans op bijwerkingen toeneemt.

Bij maagklachten: geen pijnstiller gebruiken. Als je pijnstillers zoals NSAID's gaat gebruiken, maak je het alleen maar erger (NSAID's tasten de maagslijmvlies aan). Tevens zorg je er voor dat je minder pijn voelt, terwijl het mogelijk steeds erger wordt (maskeren van de kwaal). Daarom ook liever geen paracetamol. Bij maagklachten een ander zelfzorgmiddel gebruiken (die het zuur tegengaat) zoals antagel/ H2 antagonist.

Voor mensen die geneesmiddelen gebruiken tegen hoge bloeddruk of hartfalen, paracetamol de voorkeur, NSAID's werken die geneesmiddelen tegen

Vrouwen die zwanger zijn: eerste keus is paracetamol (echter bij zwangerschap eigenlijk liever niets gebruiken, als het nodig is zo kort en in een zo'n laag mogelijk dosering gebruiken). NSAID's alleen op voorschrift van een arts gebruiken en niet als zelfzorgmiddel.Zijn er ook momenten waar je bepaalde pijnstillers beter niet kan gebruiken?

Ja, als je een bezoekje gaat brengen aan de tandarts, maar alleen als te verwachten is dat er een kies getrokken gaat worden, kan je beter geen aspirine of NSAID's gebruiken. Dit omdat het de bloedstolling tegen gaat. Daarom is het ook niet aan te raden aspirine te slikken als je hevig menstrueert om dezelfde reden.

Ook als je een kater hebt, na een avondje veel drinken kan je beter geen aspirine of NSAID's slikken omdat de kans op maagbloedingen dan veel groter is.

Je mag overigens nooit verschillende pijnstillers door elkaar slikken, omdat er kans bestaat dat je te veel slikt. (overdosis)

Als de pijn niet na enkele dagen overgaat of je vertrouwt het niet, ga naar de huisarts.Stel je hebt reuma en slikt een NSAID en je krijgt hoofdpijn, wat moet je dan slikken?

Blijkbaar werkt de NSAID niet tegen die hoofdpijn. Je kan paracetamol erbij gebruiken, echter let erop dat je dan niet te veel pijnstillers gebruikt. Reumapatiënten die NSAID's gebruiken, gebruiken over het algemeen een gemiddelde tot hogere dosis. Bij reumapatiënten is het dus extra zaak om proberen te achterhalen waarom iemand hoofdpijn heeft en proberen die oorzaak weg te nemen. Overleg met arts of apotheker als hoofdpijn regelmatig de kop opsteekt.

Stel je hebt astma en hebt na gebruik van een NSAID (je had hoofdpijn) een aanval van benauwdheid. Wat moet je dan de volgende keer gebruiken?

Bij een deel van de mensen waarbij benauwdheid ontstaat, zullen die reactie op elke NSAID ontwikkelen. Hier kom je alleen achter als je dit laat uitzoeken. Paracetamol is in de meeste gevallen nog wel veilig. (100% garantie is niet af te geven).

Bepaalde geneesmiddelen hebben als bijwerking hoofdpijn. Soms is deze bijwerking alleen in het begin van de behandeling. Mocht je hoofdpijn krijgen terwijl je net begonnen bent met nieuwe medicijnen, vraag advies aan apotheker of arts. Vaak is er alleen hoofdpijn in het begin van de behandeling.

Door dagelijks een pijnstiller te gebruiken, tegen hoofdpijn, kan een medicatie afhankelijke hoofdpijn ontstaan. Dit betekent dat je elke dag een pijnstiller moet innemen tegen de hoofdpijn, terwijl die zelfde pijnstiller er tevens voorzorgt dat je elke dag hoofdpijn krijgt. De hoofdpijn verdwijnt na gebruik van een pijnstiller niet echt meer. Als mensen gedurende 3 maanden of langer 3 of meer keer per week een pijnstiller gebruiken, kan medicatie afhankelijke hoofdpijn ontstaan. De enige oplossing om hiervan af te komen, is radicaal stoppen met deze middelen. Dit gebeurt veelal onder begeleiding.

Meer info is te vinden op de site www.apotheek.nl onder het kopje Medicijnen